Dictionary of Welsh Biography

HYWEL ap RHEINALLT (fl. c. 1471-94), bardd y ceir swm mawr o'i waith mewn llawysgrifau. Cynnwys hwn lawer o ganu traddodiadol i aelodau teuluoedd bonheddig Gogledd Cymru, yn cynnwys rhai Ynys y Maengwyn, Coetmor, Clenennau, ac Emral; ceir cywydd ganddo i Ddafydd ab Owain, abad Ystrad Marchell. Cadwyd hefyd nifer o'i gywyddau serch a'i ymryson gyda Lewys Môn; ceir cyfeiriad ato yng nghywydd ymryson Llywelyn ap Gutun i Lewys Môn
HYWEL ap RHODRI MOLWYNOG (d. 825), brenin Gwynedd Gor-ŵyr Cadwaladr Fendigaid a'r brenin olaf ym Môn o linach Cunedda. Trosglwyddwyd gwaed Cunedda, ar farw Hywel, i linell frenhinol newydd trwy ei nith, Ethyllt (nain Rhodri Mawr), merch ei frawd Cynan (bu farw 816), gŵr y bu Hywel yn cydymgeisio ag ef yn hir am yr oruchafiaeth ym Môn.
HYWEL CILAN (fl. diwedd y 15fed ganrif), bardd , Llwydiarth (Môn), Deuddwr, Rhûg, Moelyrch, a'r Rhiwlas.
IEUAN DEULWYN (fl. c. 1460), bardd Dafydd ab Einion o Lanllawddog a'i deulu, Siôn ap Dafydd o'r Llys Newydd, a Siôn Lewys a'i dad o Brysaddfed ym Môn. Canodd gywyddau crefyddol a serch, a hefyd gywydd ymryson i Bedo Brwynllys. Yr oedd Ieuan yn bleidydd poeth i wŷr York, ac un o'r pethau y mae'n ei ddannod i Bedo Brwynllys yw ei fod 'yn chwarae'r ffon ddwybig yn y mater hwn. Cedwir cywydd marwnad Hywel Rheinallt (neu Hywel ap D. ab Ieuan
IEUAN LLAFAR (fl. c. 1594-1610), bardd Brodor, y mae'n debyg, o Glyn Ceiriog, sir Ddinbych. Ni wyddys dim o'i hanes, ond cadwyd nifer o gywyddau ac englynion a gyansoddodd rhwng tua 1594 a 1610. Canodd i foneddigion ei gyfnod yng Ngogledd Cymru, ac yn eu plith Owain Holant o Blas Berw (Môn), Hwmffrai ap Huw o'r Werclys, Rhobert Wyn o'r Foelas, Edwart ap Dafydd o'r Rhiwlas, Edwart ap Morus o Lansilin, Owain Bruwtwn o Fwras, Huw Morus
IEUAN MÔN (fl. c. 1460-80), bardd brodor o Fôn. Ni wyddys dim o hanes ei fywyd, ond cadwyd o leiaf ddwy enghraifft o'i waith mewn llawysgrifau, sef cywydd i ofyn cymhortha ym Môn pan oedd y bardd yn dlawd (B.M. Add. MS. 14882 (119), a Brogyntyn MS. 4 (112), a chywydd marwnad i'r bardd Rhobin Ddu (Cardiff MSS. 7 (758), a 47 (195)).
IEUAN MON HEN - see IEUAN MON
IOLO GOCH (c. 1325 - c. 1400), bardd blaenllaw eraill iddo oedd teulu Penmynydd (gw. Ednyfed Fychan) ym Môn, Syr Hywel y Fwyall, cwnstabl Castell Cricieth, ac Owain Glyndŵr. Tua diwedd ei yrfa, yn 1394, canodd gywydd cyngor i Syr Rosier Mortimer sy'n dangos gwybodaeth fanwl am wleidyddiaeth Prydain ac Iwerddon. Yr unig gerdd ganddo i uchelwr o'r de sydd wedi goroesi yw ei farwnad i Syr Rhys ap Gruffudd sy'n disgrifio ei angladd yng
IOLO GOCH (c. 1320 - c. 1398), bardd Tudur Fychan, Tre'r Castell, Môn, a fu farw yn 1367; mawl i Syr Hywel y Fwyall, cyn 1381; marwnad Ithel ap Robert, archddiacon Llanelwy, a fu farw 1382; marwnad Ednyfed a Gronwy, meibion Tudur Fychan (boddodd Gronwy yn 1382); mawl i Ieuan ab Einion o Chwilog pan oedd yn siryf Caernarfon (1385-90); mawl i Syr Rosier Mortimer,, iarll Mars (a iarll Dinbych), a ganwyd rhwng 1395 a 1398; ac awdl fendith ar
IRBY, GEORGE FLORANCE (6ed barwn BOSTON), (1860 - 1941), tirfeddiannwr a gwyddonydd Ganwyd 6 Medi 1860, mab hynaf Florance George Irby, 5ed barwn Boston, ac Augusta Caroline, merch y 3ydd Barwn de Saumarez. Addysgwyd ef yn Eton a choleg Eglwys Crist, Rhydychen, lle y graddiodd gydag anrhydedd mewn hanes ddiweddar yn 1882. O 1885 hyd 1886 yr oedd yn ' lord-in-waiting ' i'r Frenhines Victoria. Perchenogai stadau yn swyddi Lincoln a Buckingham ac hefyd yn Lligwy, Môn. Trwy gydol ei
JAMES, DAVID EMRYS (Dewi Emrys; 1881 - 1952), gweinidog (A), llenor a bardd of the road, (1928), Y cwm unig a chaniadau eraill, (1930), Ysgrifau (1937), Odl a chynghanedd (gwerslyfr ar gerdd dafod, 1938), Beirdd y Babell (gol.), (1939), Cerddi'r bwthyn, (1948), a llyfrynnau barddoniaeth: Y gwron di-enw (pryddest Eisteddfod Môn), (1922), Y gân ni chanwyd (pryddest ailorau Lerpwl), (1929), Atgof (pryddest ail-orau Pontypwl), (1924), Daniel Owen (awdl Eisteddfod Llundain
JAMES, EDWARD (1839 - 1904), gweinidog Annibynnol Ganwyd yn Llanfachraeth, Môn, 12 Mehefin 1839, yn blentyn hynaf John a Margaret James, a brawd O. Waldo James. Ymaelododd ym Modedern yn 1853, a chodwyd ef i bregethu yn y Tabernacl, Caergybi, yn 1858, dan weinidogaeth William Griffith. Yn 1859, ar gais ei gyfaill William Ambrose ('Emrys'), Porthmadog, aeth i'r Gorseddau, ger Penmorfa, Sir Gaernarfon, i bregethu a chadw ysgol i'r gweithwyr llechi

Search results

133 - 144 of 403 for "Môn"