Dictionary of Welsh Biography

PHILIPPS, LEONORA (1862 - 1915), ymgyrchydd dros hawliau merched iddo wreiddiau cynhenid Gymreig drachefn yn ysgrif agoriadol Leonora a'i chwaer yng nghyfraith, Elsbeth Philipps, fel golygwyr gwadd i'r cylchgrawn Young Wales ym Mawrth 1896. I hyrwyddo'r achos, dygwyd i gof arwriaeth Buddug ac offeiriadesau dewr Môn fel y'u portreadwyd gan Tacitus, gan ddangos bod llu o fenywod eraill wedi efelychu eu penderfyniad wrth fynd i'r afael ag anghyfarteleddau hanesyddol
PHILLIPS, DANIEL (fl. 1680-1722), gweinidog gyda'r Annibynwyr Gronfa Bresbyteraidd, a grantiau hefyd gan y Bwrdd Cynulleidfaol. Edrychir arno fel sylfaenydd eglwys Pwllheli, ac ar un ystyr eglwys Caernarfon hefyd; a chymerth drwydded ar dai ym Môn. Sonia Robert Jones, Rhoslan (Drych yr Amseroedd, 25-6), am ei anawsterau; er mai ' W. Phillips ' yw ei enw ef arno. Bu farw ei wraig, a phriododd yntau drachefn, â rhyw ' Anne ' o ochrau Caerfyrddin - noda Thomas
PIERCE, JOHN (1889 - 1955), awdur, gweinidog (MC) ac athro ysgol Ganwyd yn Llandegfan, Môn, 10 Awst 1889. Cafodd ei addysg yn ysgol ramadeg Biwmares; Coleg y Brifysgol, Bangor, lle'r enillodd radd B.A. yn 1915; a Choleg y Bala. Ordeiniwyd ef yn 1918 a'i alw i fugeilio eglwys Adwy'r Clawdd. Gadawodd yn 1921 pan benodwyd ef yn athro Cymraeg yn ysgol ramadeg Llangefni. Bu farw 19 Ionawr 1955. Ysgrifennodd amryw o storïau antur i blant: Tri mewn trybini (1973
POWELL family Nanteos, Llechwedd-dyrus, llythyrau Morysiaid Môn - gweler ' Index of Persons ' (Hugh Owen) - yn herwydd yr anghydfod rhyngddo a Lewis Morris ynglyn â gweithydd mwyn yn Sir Aberteifi; am fanylion gweler D. Lleufer Thomas, ' Lewis Morris in Cardiganshire,' yn Y Cymmrodor, xv. Mab i Dr. William Powell a'i wraig Elizabeth (merch a chydaeres Athelstan Owen, Rhiwsaeson, Sir Drefaldwyn, a'i wraig Anna Corbet, Ynysmaengwyn, Sir
POWELL, JONATHAN (1764 - 1823), gweinidog gyda'r Annibynwyr Mawr, Môn. Ychydig oedd nifer y gweinidogion yn y sir i gyd pan ddaeth ef yno, a bu â rhan mewn sefydlu amryw eglwysi, ac yn ei gyfnod cofrestrwyd cynifer ag 28 o leoedd i'r Annibynwyr addoli ym Môn. Yr oedd yn ŵr dawnus a galluog, yn fyfyriwr dyfal a gyfrifid yn un o wŷr blaenaf yr enwad yn y Gogledd. Cyfieithodd rai llyfrau Saesneg yn Gymraeg ac yr oedd yn emynydd o gryn fri. Yn 1796 cyhoeddodd
PRICE, EDWARD MEREDITH (1816 - 1898), cerddor . Garmon '; yn 1855 ymddangosodd ei dôn ' Natalia ' yn Haleliwiah Drachefn G. Harris; gweler R. D. Griffith, Hanes Canu Cynulleidfaol Cymru, 157, 162. Pan fu farw ei frawd, gwerthodd Price y tyddyn ac ymfudo i Awstralia. Bwriadai ddychwelyd i'r wlad hon ar y llong Royal Charter, ond yn ffodus iddo'i hun methodd ei dal - fel y gwyddys, drylliwyd y llong ar draethau Môn 20 Hydref 1859. Wedi dod yn ei ôl
PRICHARD, JOHN (1821 - 1889), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, a hanesydd Methodistiaeth Môn yn 1884. Disgrifir ef fel ' pregethwr poblogaidd anghyffredin' ym mhob rhan o Gymru. Sgrifennai lawer i'r cyfnodolion; ond yr unig waith o bwys a adawodd yw Methodistiaeth Môn, 1888. Yr oedd yn llywydd cymdeithasfa'r Gogledd ar adeg ei farwolaeth, 18 Hydref 1889. Y mae cofiant iddo gan John Williams, 1898.
PRICHARD, JOHN WILLIAM (1749 - 1829), llenor Ganwyd yn 1749 (diwedd Mehefin, gellid tybied ar lythyr ganddo) ar fferm Bodlew, Llanddaniel, Môn yn bumed plentyn (y cyntaf o'r ail briodas) i William Prichard, ychydig cyn i hwnnw symud i Glwchdernog. Myn rhai na chafodd nemor addysg; deil eraill iddo fynd i ysgol yn Lerpwl, a haws yw credu hynny o sylwi ar ei ysgrifen gain a chylch ei wybodaeth gyffredinol. Bu'n briod ddwywaith: (1) yn 1775, â
PRICHARD, WILLIAM (1702 - 1773) Clwchdernog, amaethwr ac Anghydffurfiwr adnabyddus i'w gyrchu, ac wedi i'r offeiriad wrthod rhoddi swcwr i'r ysgol cafodd honno gartref yng nghegin Glasfryn Fawr. Taenwyd pob rhyw fath o chwedlau celwyddog a maleisus am yr ysgol, ac yr oedd y ffaith fod yr athro yn bregethwr yn 'gyrru troell naturiaeth yn fflam' i'r gelynion. Yn 1742 dacw William Prichard a'i deulu yn alltudion o Lasfryn Fawr ac yn wynebu am Blas Penmynydd, Môn, ond annynol erlidgar
PRIF ARWYDDFARDD MÔN - see JONES, BENJAMIN
PRITCHARD, EVAN (Ieuan Lleyn; 1769 - 1832), bardd droeon yn eisteddfodau'r cyfnod, e.e. yn Ninbych yn 1792 ar ' Cyflafan y Beirdd,' yn y Bala yn 1793 ar ' Tymhorau'r Flwyddyn ' ac yn Ninbych yn 1828 ar ' Gwledd Belsassar.' Ar 16 Hydref 1799 urddwyd ef a ' Dafydd Ddu Eryri ' a ' Gutyn Peris ' yn feirdd Cadair Gwynedd gan ' Iolo Morganwg ' pan oedd y gŵr hwnnw ar ei daith ym Môn ac Arfon. Yn Ionawr 1800 ymddangosodd y rhifyn cyntaf o gylchgrawn a elwid
PRITCHARD, MICHAEL (c. 1709 - 1733), bardd Ganwyd c. 1709, mab i Richard William Pritchard, gwehydd a chlochydd, Llanllyfni, Sir Gaernarfon. Pan yn ifanc iawn aeth o Lanllyfni i Lanfechell ym Môn, lle y bu yn dilyn ei alwedigaeth fel garddwr yng ngwasanaeth William Bulkeley, Brynddu. Yr oedd yn fardd medrus, ac y mae llawer o'i weithiau ar gael. Y mwyaf nodedig o'i gyfansoddiadau oedd ' Cywydd i'r Wyddfa '; ' Cywydd Marwnad Owen Gruffydd

Search results

277 - 288 of 403 for "Môn"