Dictionary of Welsh Biography

GWILYM RYFEL (fl. 12fed ganrif), bardd Nid erys o'i waith ond dwy gadwyn o englynion dadolwch i Ddafydd fab Owain Gwynedd. Gellir eu dyddio rhwng 1174 a 1175 pan oedd Dafydd yn rheoli rhannau helaeth o Wynedd gan gynnwys Môn. Y mae Gwilym Ryfel yn un o'r cymdeithion y galerir gan Gruffudd ap Gwrgenau ar ei ôl mewn un o gyfres o englynion mirain, ac o'r englyn hwn (Hendregadredd MS. 76a, The Myvyrian Archaiology of Wales, 257a) casglwn
GWYN, JOHN (d. 1574), gŵr o'r gyfraith a noddwr addysg Ganwyd yn Gwydir, Llanrwst, y pumed a'r ieuengaf o feibion John Wyn ap Meredydd, a oedd yn disgyn yn uniongyrchol o Owain Gwynedd. Ei frawd hynaf, Morys, ydoedd tad Syr John Wynn o Wydir; daeth ei frawd Robert (y gŵr a adeiladodd y Plas Mawr, Conwy) yn ail ŵr Dorothy Williams, nain yr archesgob John Williams. Aeth John Gwyn i Goleg Queens ', Caergrawnt, yn 1545, a graddiodd (B.A.) yn 1548; yna
HANMER family Hanmer, Bettisfield, Fens, Halton, Pentrepant, (bu farw c. 1388), ustus mainc y brenin Cyfraith Gor-wyr i Syr Thomas de Macclesfield. Daeth yn ustus mainc y brenin yn 1383 a'i wnaethpwyd yn farchog yn 1387. Priododd Agnes (neu Angharad), merch Llywelyn ddu ap Gruffydd ab Iorwerth; a daw anian Gymreig y teulu i'r golwg yn y cymorth a roddwyd gan yr aelodau i Owain Glyn Dwr, a briododd MARGARET, merch Syr David. Ymunodd ei brodyr hi, GRIFFITH (a
HENRY (1457 - 1509), brenin Lloegr Ganwyd (ar ôl marw ei dad) yng nghastell Penfro, 28 Ionawr 1457, yn fab i Edmund Tudur, yn nai i Jasper Tudur, ac yn wyr i Owain Tudur; ei fam oedd Margaret Beaufort, etifedd hawliau plaid Lancaster i'r orsedd, a'i wraig oedd Elisabeth o York, disgynnydd drwy'r Mortimeriaid o Lywelyn ap Iorwerth. Cronnid felly ar ben Harri nid yn unig hawl i orsedd Lloegr ond hefyd draddodiadau a hawliai iddo
HARRY, GEORGE OWEN (c. 1553 - c. 1614), hynafiaethydd Yn ôl yr achau a roddodd ef ei hun i Lewis Dwnn, mab ydoedd i Owain ap Harri o Lanelli a'i wraig Maud, merch Ffylip ap Sion ap Tomas o ' Hendremor,' Gŵyr. Sefydlwyd ef yn rheithor yr Eglwyswen yng Nghemais, Sir Benfro, ar 18 Mawrth 1584, ar gyflwyniad George Owen o Henllys. Bu hefyd yn rheithor Llanfihangel Penbedw yn yr un ardal a gwasnaethai'r ddwy eglwys gyda'i gilydd o 1597 hyd 1613 neu ragor
HOLBACHE, DAVID (fl. 1377-1423), cyfreithiwr, sefydlydd ysgol ramadeg Croesoswallt Ar waethaf ei gyfenw (na chafwyd hyd yn hyn esboniad arno), Cymro ydoedd; yn ôl yr ach yn Harl. MS. 4181 (Powys Fadog, iv, 93) a Peniarth MS 129 (gan Gutyn Owain) yr oedd yn fab i Ieuan Goch ap Dafydd Goch ap Iorwerth ap Cynwrig ap Heilyn ap Trahaearn ab Iddon, yr Heilyn uchod o Bentre Heilyn, yn Ellesmere; yr oedd ganddo diroedd yn Dudleston yn 'swydd y Waun'; yr oedd yn stiward tref ac
HOLLAND family yn bleidiol i achos Owain Glyn Dŵr. Cafodd Robin ddau fab y bydd a fynnom a hwy: HOWEL HOLLAND (a) o'r (3) PENNANT (Pennant Ereithlyn, Eglwys-bach, sir Ddinbych; J. E. Griffiths, op. cit., 24). Mab i hwn, John Holland (siryf Môn yn 1461), a briododd ag Elinor ferch Ithel ap Hywel o'r Berw yn Llanfihangel Ysgeifiog (Môn), ac a ddaeth felly'n hynaif Holandiaid y (4) Berw (J. E. Griffiths, op. cit
HOOSON, JOHN (1883 - 1969), athro, ysgolhaig a brogarwr ar hugain. Ond bywyd a diwylliant Cymru oedd ei brif ddiddordeb, yn enwedig bywyd cymdeithasol ac economaidd Bro Hiraethog a Dyffryn Clwyd. Yr oedd yn awdurdod ar enwau lleoedd yr ardaloedd hyn ac ar eu henwogion-fel teulu Myddleton, Galch Hill, Dinbych, teulu'r Salsbrïaid, Emrys ap Iwan, Thomas Jones, Thomas Gee o Ddinbych ac Owain Myfyr, yn ogystal â chysylltiadau llenorion Saesneg, fel Dr
HOPCYN ap TOMAS (c. 1330 - wedi 1403), uchelwr awdlau a ganwyd iddo, ac y mae'r cynnwys yn dangos ei fod nid yn unig yn un o brif noddwyr y beirdd yn y Deheudir, ond hefyd yn ŵr a ymddiddorai yn eu celfyddyd ac a gasglai lawysgrifau Cymraeg. Yn 1403, pan oedd Owain Glyndŵr yng Nghaerfyrddin, anfonodd wŷr i gyrchu Hopcyn ap Tomas fel y gallai egluro iddo pa oleuni a daflai'r hen ddaroganau ar ei dynged ef. Edrychid arno fel ' maister of Brut,' hynny
HUGHES, ARWEL (1909 - 1988), cerddor , Ieuan ac Owain, a merch, Delun. Daeth Owain i amlygrwydd fel arweinydd proffesiynol, a sefydlodd ŵyr y cyfansoddwr, Meuryn Hughes, gwmni Aureus i gyhoeddi ei weithiau. Bu farw yng Nghaerdydd 23 Medi 1988 ac amlosgwyd ei weddillion yn Amlosgfa Thornhill. Mewn teyrnged dywedodd Alun Guy amdano ei fod yn 'un o'r criw bychan o gyfansoddwyr a roddodd hunan-barch i gerddoriaeth Cymru'.
HUGHES, RICHARD SAMUEL (1855 - 1893), cerddor Ganwyd 14 Gorffennaf 1855, yn Aberystwyth, mab Benjamin ac Ann Samuel Hughes a gadwai siop nwyddau haearn gyferbyn â chloc y dref. Amlygodd athrylith gerddorol yn blentyn, a gallai ganu'r piano yn 5 mlwydd oed. Yn eisteddfod Aberystwyth, 1865, enillodd ar ganu'r piano, a phroffwydodd Brinley Richards, ' Owain Alaw,' ac ' Ieuan Gwyllt ' y byddai 'yn gerddor enwog.' Yn 1870 aeth i'r Royal Academy
HUGHES, ROBERT (Robin Ddu yr Ail o Fôn; 1744 - 1785), bardd Gwyneddigion ac yn ysgrifennydd a thrysorydd iddi am dair blynedd, 1771-3, ac yn llywydd iddi yn 1778. Cynorthwyodd ' Owain Myfyr ' i gasglu gweithiau y beirdd i'w cyhoeddi. Collodd ei iechyd yn Llundain a daeth i Gaernarfon i gadw ysgol yn 1783. Bu farw 27 Chwefror 1785, claddwyd ef ym mynwent Hen-eglwys ger Llangefni, a chymerodd Cymdeithas y Gwyneddigion y draul o osod carreg goffa ar ei fedd.

Search results

85 - 96 of 269 for "Owain"