Dictionary of Welsh Biography

EVANS, Syr SAMUEL THOMAS (1859 - 1918), gwleidyddwr a barnwr Ganwyd ym mis Mai 1859 yn Ysgiwen, Sir Forgannwg, mab John Evans, groser, a Margaret, ei wraig - y tad a'r fam yn bobl o Sir Aberteifi. Ar ôl bod yn y Collegiate School, Abertawe, aeth i Goleg Aberystwyth, gan raddio ym Mhrifysgol Llundain. Dymunai ei rieni iddo fyned i'r weinidogaeth, eithr ni fynnai ef mo hynny a rhwymwyd ef mewn swyddfa cyfreithiwr; pasiodd yn gyfreithiwr yn 1883. Bu'n aelod o
EVANS, THEOPHILUS (1693 - 1767), hanesydd a llenor ' yn gurad iddo yn 1740, ond gan i Theophilus Evans wrthod tystysgrif iddo gael ei urddo'n offeiriad ymadawodd yn 1743. Priododd, 1728, Alice, merch Morgan Bevan o'r Gelligaled ym Morgannwg. Bu iddynt bump o blant, tri mab a dwy ferch. Mab i un o'i ferched a Hugh Jones, rheithor Llywel ac yn ddiweddarach Llangamarch, oedd Theophilus Jones, awdur History of Brecknockshire. Dywedir mai Theophilus Evans
EVANS, THOMAS (1625 - 1688), gweinidog gyda'r Bedyddwyr Ganwyd yn y Pentre, Llanafanfawr, sir Frycheiniog. Cafodd addysg dda. Rhoes y dirprwywyr dystysgrif pregethwr iddo 16 Mai 1653. Gofalodd am eglwys blwyf Maesymynys hyd 1662. Bedyddiwr rhydd-gymunol ydoedd - dyna pam yr ymunodd ei ferch â Broadmead ac nid â'r Bedyddwyr Cyffredinol ym Mryste. Nid ef, fel y tybia 'Spinther,' eithr Thomas Evans, Dyffryn-ffrwd, aelod yn Llantrisant, oedd yng nghymanfa
EVANS, THOMAS (1714? - 1779), gweinidog gyda'r Annibynwyr Jeremy o weinidogion, NLW MS 362A), a'r tebyg yw iddo aros yno hyd 1764, oblegid yn 1763 y bu farw ei ragflaenydd ym Mixenden (Efrog). Ym Mixenden y bu hyd ei farwolaeth, 25 Mai 1779, 'yn 65 oed.' Mewn tŷ o'r enw ' The Old Hall ' yr oedd yn byw, a chadwai ysgol yno Ystyrid ef yn Ariad. Credir mai efe a gychwynnodd yr ysgol Sul gyntaf yn sir Efrog. Gadawodd gymynrodd i'w hen eglwys ym Mhenmain at wella
EVANS, THOMAS (1739 - 1803), dau lyfrwerthwr o Lundain a goffeir yn y D.N.B. bendant yn unrhyw fan, er iddo, yn 1774, gyhoeddi argraffiad newydd o waith William Wynne, History of Wales. Pan gofir mai yn y Strand yr oedd canolfan ei fasnach, hwyrach y tueddir i'w gysylltu â'r 'Thomas Evans, Strand' a oedd yn aelod o Gymdeithas y Cymmrodorion yn 1778. Derbyniwyd ef yn aelod y pryd hwnnw am fod ei dad yn Gymro. Awgryma hyn nad yng Nghymru y ganed ef ei hun.
EVANS, THOMAS (1897 - 1963), henadur, gweinyddwr ysbytai ac addysg oddi ar 1936. Urddwyd ef yn C.B.E. yn 1956. Er gwaethaf galwadau llafurus ei fywyd cyhoeddus bu'n ffyddlon i wasanaethau ei gapel, Nasareth (MC), Glan-y-nant, Pengam, lle bu'n flaenor. Yr oedd ynddo ryw urddas cynhenid; yr oedd yn hollol ddidwyll ac yn Gristion o argyhoeddiad dwfn. Gellir honni'n ddiamau mai o'i ffydd Gristionogol y tarddai prif symbyliad ei fywyd o wasanaeth i'w gydddynion. Priododd
EVANS, THOMAS JOHN (1863 - 1932), newyddiadurwr, etc. caredig a rhadlon; yr oedd ganddo ddawn arbennig i greu a chadw cyfeillion ymhlith pobl o bob credo ac opiniwn; ac yr oedd yn ddiflino gyda'r gwaith o gynorthwyo Cymry ieuainc yn y brifddinas. Priododd, 1891, Margaret, merch Lewis Davies, Llanbedr-Pont-Steffan; bu iddynt ddwy ferch, Magdalen May, a fu farw yn blentyn, a Janet. Bu farw 13 Mai 1932.
EVANS, WALTER JENKIN (1856 - 1927), prifathro Coleg Caerfyrddin bregethwr, ac yn ystod 1879-84 bu'n athro yn Brighton a Llundain. Apwyntiwyd ef yn 1884 yn athro Groeg a Lladin yn ei hen goleg, Caerfyrddin, ac yn 1888 yn brifathro y coleg hwnnw. Yr oedd yn ysgolor a gŵr bonheddig. Yn ystod ei gyfnod maith fel prifathro daeth â'r coleg a'r Brifysgol yn agos at ei gilydd. Cyhoeddodd ymchwil fanwl i farddoniaeth Ladin, ond hwyrach mai fel croniclydd manwl a hanesydd ei
EVANS, WILLIAM (d. 1589/90), uchelwr clerigol hefyd yn berson Sain Ffagan yn 1560. Ond yn Llandaf yr oedd yn byw. Bu'n ganghellor esgobaeth Llandaf (nid y cabidwl) o 1550 hyd ei farw, ac o 1558 neu 1559 hyd ei farw yn ganon a thrysorydd yr eglwys gadeiriol. Yr oedd hefyd yn brebendari yn Exeter (nodir hynny ar garreg ei fedd; penodwyd ei olynydd fis Mai 1590), ac efallai hefyd yn Henffordd (ni ddywedir hynny ar ei feddrod, ond yr oedd rhyw
EVANS, WILLIAM DAVIES (1790 - 1872), dyfeisiwr symudiad agoriadol mewn gwyddbwyll Ganwyd 27 Ionawr 1790, ar fferm Musland, Llantydewi, mab John Evans, amaethwr, a'i wraig Mary (ganwyd Davis) a hanai o blwy Nanhyfer. Credir mai yn ysgol ramadeg Hwlffordd yr addysgwyd ef, ond yn anffodus dinistriwyd coflyfrau'r ysgol. Aeth i'r môr yn 1804 a gwasanaethu yn y llynges tan ddiwedd rhyfeloedd Napoleon yn 1815. Yna aeth drosodd i'r gwasanaeth post. Yn 1819 ef oedd capten y llong bost
EVANS, WILLIAM MEIRION (1826 - 1883), mwynwr, pregethwr, a golygydd cyfnodolion galed. Yn 1849 ymfudodd i Awstralia gan lanio yn Adelaide ar 19 Mai 1849. Dilynodd waith ym mwynfa gopr Yuttala, cloddfa lechi Willinga, ac yn ddiweddarach aeth i fwynfeydd copr Burrah Burrah, 100 milltir o Adelaide. Cymry gan mwyaf oedd yn gysylltiedig â'r ffwrneisiau toddi, ac yma y dechreuodd bregethu, ac efe oedd y pregethwr Cymraeg cyntaf ar gyfandir Awstralia. Yn 1850 symudodd i Aponinga, lle y
FELD, VALERIE ANNE (1947 - 2001), gwleidydd yn ferched yn ddyledus i raddau helaeth i'w dylanwad hi. Cymerodd gadair Pwyllgor Datblygu Economaidd y Cynulliad pan ymddiswyddodd Ron Davies, ond gorfodwyd hi i roi'r gorau i'r swydd ym mis Mai 2001 oherwydd afiechyd cynyddol. Bu hi hefyd ar bwyllgorau Materion Ewropeaidd a Safonau Ymddygiad. Cyn yr etholiad roedd rhai'n cyfeirio ati fel aelod posibl o'r Cabinet gan ei bod mor uchel ei pharch fel

Search results

433 - 444 of 1867 for "Mai"