Dictionary of Welsh Biography

EVANS, JOHN CEREDIG (1855 - 1936), cenhadwr o dan y Methodistiaid Calfinaidd yn yr India, athro, ac awdur India. Cynorthwyodd gyda'r cyfieithiad diwygiedig o'r Beibl Khasi, a chyhoeddodd argraffiad newydd o'u Llyfr Emynau. Anrhydeddwyd ef ddwywaith gan y Llywodraeth, a dewiswyd ef yn aelod o'r Senedd. Yn 1921 etholwyd ef yng Nghymru yn llywydd y gymanfa gyffredinol ac i gadair y gynhadledd Saesneg. Bu farw yn y Cei Newydd ar 22 Mai 1936.
EVANS, JOHN JAMES (1894 - 1965), athro ac awdur argyhoeoddedig mai ar seiliau cynhenid iaith, llên, hanes a thraddodiadau cenedl yr oedd addysg ei phlant i'w gosod. Yr oedd rhuddin traddodiad undodaidd ardal Cwrtnewydd yng ngwead ei gymeriad, a meddai ar y ddawn i feithrin cymod a chodi pontydd mewn cymdeithas. Bu'n is-lywydd Undeb Cenedlaethol Athrawon Cymru, 1938-44. Wedi ymddeol, yn 1961, bu'n aelod o gyngor sir Penfro a thrwy hynny cafodd gyfle i
EVANS, JOHN VICTOR (1895 - 1957), bargyfreithiwr ei waith yn Aberdâr, ond bu colli ei fab yn ergyd drom iddo. Ymddeolodd yn 1939 a dychwelodd i Lundain, a derbyn swydd yn y weinyddiaeth Economic Warfare. Parhaodd yn y gwasanaeth sifil ar ôl y rhyfel, a gorffen ei yrfa yn y weinyddiaeth Gyflenwi. Bu farw yn ei gartref yn Dulwich Village, 15 Mai 1957. Mae'n wir na chyflawnodd, ar lawer ystyr, ei addewid gynnar. Yr oedd hynny i'w briodoli i raddau
EVANS, JOSEPH (1832 - 1909), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd gwbl ar ffynonellau eilradd, a bod rhannau ohono erbyn heddiw yn hen ffasiwn. Er hynny, y mae'n lyfr defnyddiol ac yn destun diolch i'r sawl sy'n astudio hanes y Methodistiaid Calfinaidd. Bu farw Evans 9 Mai 1909 yn Ninbych, a chladdwyd yno. Bu farw ei weddw yn 1911, a'u merch yn 1919.
EVANS, LEWIS PUGH (1881 - 1962), milwr a ffigwr cyhoeddus, Brigadydd Gadfridog, VC, CB, CMG, DSO y gweithrediadau yng Ngweriniaeth Rydd yr Afon Oren gan gynnwys gweithrediadau Poplar Grove, Drietfontein a'r Afon Vet, ac yn ddiweddarach yn nhrefedigaeth yr Afon Oren. Yn y Transvaal bu'n bresennol yn y brwydrau a ymladdwyd yn Johannesburg, Pretoria, Diamond Hill a Belfast. Fe'i hapwyntiwyd yn is-gapten 1 Mai 1901, ac yn y blynyddoedd nesaf cymerodd ddyletswyddau swyddog yn y Black Watch yn yr
EVANS, MARY (Mari'r Fantell Wen; 1735 - 1789), cyfrinwraig Cytunir mai o Fôn y daeth hi i Feirion, tua 1780 - yn ôl rhai, yn forwyn i offeiriad Maentwrog; yn ôl eraill, i fyw yn y Breichiau ar ochr Maentwrog o blwyf Llandecwyn. Awgrymir ymhellach mai o Sir Aberteifi yr hanoedd. Ymadawodd â'i gŵr (cyn symud o Fôn, ond odid), a chanlynodd ddyn arall. Eithr honnai hefyd ei dyweddïo i Grist; gorymdeithiodd i'r llan yn Ffestiniog mewn mantell goch, gyda
EVANS, MORRIS EDDIE (1890 - 1984), cyfansoddwr ) o Lerpwl, a chawsant un ferch, Ann. Yn 92 mlwydd oed priododd ag Ethel Dunkerley. Erbyn hynny roedd yn byw yn Oldham yn sir Gaerhirfryn, ac yno y bu farw 30 Mai 1984. Amlosgwyd ei weddillion yn Amlosgfa Oldham.
EVANS, OWEN ELLIS (1920 - 2018), gweinidog Methodistaidd ac ysgolhaig beiblaidd bu'n fawr ei barch a'i ofal dros ei fyfyrwyr hyd ei ymddeoliad yn 1988. Mae'n debyg mai am ei waith enfawr yn hyrwyddo cyfieithu'r Beibl cyfan, gan gynnwys yr Apocryffa, i'r Gymraeg, Y Beibl Cymraeg Newydd, sef y cyfieithiad awdurdodedig cyntaf ers 1588 a 1620, y'i cofir yn fwyaf arbennig. Roedd wedi ei benodi'n gadeirydd panel cyfieithu'r Testament Newydd yn 1963, ac ymddangosodd fersiwn cyntaf y
EVANS, PETER MAELOR (1817 - 1878), cyhoeddwr gadeirydd y bwrdd lleol. Cyfarfu ei ddiwedd trwy ddamwain pan oedd ar ymweliad â chymanfa gyffredinol y Methodistiaid Calfinaidd yn Aberystwyth, 29 Mai 1878.
EVANS, PHILIP (1645 - 1679), offeiriad o Gymdeithas yr Iesu, a merthyr thai Howel Carne (aelod o deulu Nash), a Christopher Turberville yn Y Sger. Daliwyd ef ar 2 Rhagfyr 1678, yn Y Sger, wedi i John Arnold gynnig £50 o wobr am ei ddal, yn y cynnwrf cyffredinol a ganlynodd ddadleniadau Titus Oates. Carcharwyd ef yng nghastell Caerdydd gyda'r Tad John Lloyd. Profwyd y ddau offeiriad yn neuadd y sir, ddydd Iau a dydd Gwener, 8 a 9 Mai, 1679, gan y barnwr Owen Wynne, Melai
EVANS, RICHARD THOMAS (1892 - 1962), gweinidog a gweinyddwr (B) Brifysgol a choleg y Bedyddwyr, Bangor. Oherwydd y gwendid corff a'i poenai ar hyd ei oes, nid yw'n debyg y buasid wedi galw am unrhyw fath o wasanaeth milwrol ganddo yn ystod Rhyfel Byd I, ond gan gryfed ei safiad heddychol mynnodd gefnu ar Fangor i'w ordeinio 23 Mai 1917 yn Ainon a'r Tabernacl, Bodedern. Dychwelodd i'r coleg yn y fl. 1919-20 i orffen ei radd B.A. a sefydlwyd ef wedyn yn ei dro 23
EVANS, SAMUEL ISLWYN (1914 - 1999), addysgydd . Er bod ganddo ddawn dweud yn Saesneg, roedd yn well gan Islwyn siarad Cymraeg bob amser. Cydnabuwyd ei ymroddiad i'r diwylliant Cymraeg pan dderbyniwyd ef i Orsedd y Beirdd yn yr Eisteddfod Genedlaethol yn 1982. Roedd ei enw barddol Mabgwenllian yn gyfeiriad at fan ei eni lle arweiniodd Gwenllian ferch Gruffudd y Cymry yn erbyn y Normaniaid. Er mai addysg wyddonol a gafodd, roedd yn hoff iawn o

Search results

421 - 432 of 1867 for "Mai"