Dictionary of Welsh Biography

ROBERTS, IEUAN WYN PRITCHARD (1930 - 2013), newyddiadurwr a gwleidydd Ganwyd Wyn Roberts ar 10 Gorffennaf 1930 yn Llansadwrn, Ynys Môn, yn fab i'r Parchedig Evan Roberts a'i wraig Margaret (g. Jones). Roedd ei dad yn weinidog Methodistaidd yng nghapel Penucheldref ac yn awdur colofn wythnosol yn Y Goleuad. Athrawes yn yr ysgol leol oedd ei fam, a'r ysgoldy oedd cartref y teulu. Mynychodd Ysgol Sir Biwmares nes iddo ennill ysgoloriaeth i Ysgol Harrow yn Llundain
ROBERTS, DAVID (Dewi Ogwen; 1818 - 1897), gweinidog gyda'r Annibynwyr daith honno y dechreuodd bregethu, yn Nolwyddelan. Derbyniodd alwad i Seion a Seilo, Môn, ac urddwyd ef yno 7 Mai 1839. Yn 1842 symudodd i'r Tabernacl, Gartside Street, Manceinion ond yn 1845 dychwelodd i Fôn yn weinidog Cemaes a Seion. Yn 1850 ymsefydlodd ym Mhendref Caernarfon, yn olynydd i 'Caledfryn.' Yno daeth i'w ran anhwyldeb poenus a gorfu iddo fyned dan driniaeth i'w wyneb a gwisgo plât aur
ROBERTS, EVAN (1923 - 2007), cemegydd ymchwil a diwydiannwr dewisodd safle caeau-gwyrdd yn Llangefni, Ynys Môn. Agorodd y ffatri newydd yn 1971, gan gyflogi bron i gant o bobl, yn rhan fwyaf wedi eu recriwtio'n lleol. Gwnaeth gyfraniad canolog i ddatblygiad Vitamin D3 - ar un adeg cyflenwai Peboc 70% o anghenion y byd - ac roedd yn awdurdod blaenllaw arno. Teithiodd yn helaeth i hyrwyddo'r cwmni, a dyfarnwyd Gwobr y Frenhines am Allforio a Thechnoleg i'r cwmni yn
ROBERTS, GLYN (1904 - 1962), hanesydd a gweinyddwr parod, gŵr hoffus, rhadlon a chymwynasgar ydoedd yn y bôn. Priododd ddwywaith: (1) â Mary Davida Alwynne Hughes ar 6 Medi 1933, ac wedi ei marwolaeth (2) â'i chwaer, Carys Eryl Hughes ar 28 Gorffennaf 1954. Bu farw 13 Awst 1962 ym Mhorthaethwy a chladdwyd ef ym mynwent Llantysilio, Ynys Môn.
ROBERTS, HUGH GORDON (1885 - 1961), llawfeddyg a chenhadwr Un o feibion David Roberts o Ddolenog, Llanidloes, Trefaldwyn, a'i wraig Jane Sarah, merch Thomas Price Jones o Lerpwl. Cofnodwyd ei enedigaeth yn Nosbarth Cofrestru Gorllewin Derby yn nhrydedd chwarter 1885, ond magwyd ef yn Lerpwl. Yr oedd yn orwyr i David Roberts (1788 - 1869), meddyg ym Modedern, Môn, ac yr oedd Syr William Roberts, F.R.S. (1830 - 1899), a oedd yn feddyg blaenllaw ym
ROBERTS, HUW (fl. c. 1555-1619), bardd, awdur, a chlerigwr Ni wyddys unrhyw fanylion am ei fywyd cynnar, ond ymddengys iddo fynd yn ' servitor ' i Goleg Eglwys Crist, Rhydychen, a graddio'n B.A. yno ar 6 Chwefror 1577-1578. Wedi derbyn ohono urddau eglwysig dywedir iddo fynd yn beriglor Aberffraw ym Môn; cafodd radd M.A. yn 1585. Cadwyd llawer o'i gerddi mewn llawysgrifau, a'r rhan fwyaf ohonynt yn gywyddau i aelodau o deuluoedd bonheddig gogledd Cymru
ROBERTS, JOHN (1910 - 1984), pregethwr, emynydd, bardd . 'Rhaid fod mewn emyn ddiwinyddiaeth,' meddai, 'diwinyddiaeth wedi bod drwy ffwrnais profiad.' Y cydymdeimlad profiadol ffyddiog a geir ynddynt a wnaeth ei emynau'n ffefrynnau mor ddefnyddiol gan gynulleidfaoedd brau'r cyfnod diweddar. Ei emyn enwocaf oll, nid hwyrach, yw “Gweddi Heddiw” ('O, tyred i'n gwaredu, Iesu da'), y gwobrwywyd Haydn Phillips yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru, Ynys Môn, 1983, am
ROBERTS, LEWIS (1596 - 1640), masnachwr ac economydd uchod) wedi diflannu, a Gabriel Roberts oedd un o brif fasnachwyr ei dref, onid yn wir y prif. Yn wahanol i'w deidiau Seisnig y Johnsoniaid, nid ymgymerai ef â masnach dramor, eithr fe'i cyfyngai ei hunan i brynu nwyddau yng Nghaerlleon a'u dosbarthu ym Môn. Yr oedd nid yn unig yn fwrdais ond (cyn 1612) yn 'capital burgess,' h.y. yn aelod o gyngor y dref. Casglodd gyfoeth mawr, a chymerth y cam nesaf
ROBERTS, MICHAEL (d. 1679), pennaeth Coleg Iesu yn Rhydychen Mab Evan Roberts ac Alice ei wraig o blwyf Llanffinan ym Môn - dyddiad ei eni'n anhysbys. Bu am dymor yng Ngholeg Caius, Caergrawnt, a Choleg y Drindod, Dulyn, lle y graddiodd yn B.A. 1620, M.A. 1623; ar sail hyn, corfforwyd ef yn aelod o brifysgolion Rhydychen a Chaergrawnt, ill dwy yn 1624; daeth yn gymrawd o Goleg Iesu, Rhydychen, 1625 - yno y bu tan 1638, pan gollodd ei le oherwydd rhyw
ROBERTS, ROBERT (1777 - 1836), almanaciwr ac argraffydd Ganwyd 1777, yn fab i John Roberts ('Siôn Robert Lewis'), Caergybi. Dilynodd ei dad fel cyhoeddwr a golygydd almanaciau poblogaidd Caergybi, o dan y teitlau Cyfaill Glandeg, Cyfaill Taeredd, etc., o 1805 hyd 1837. Argraffwyd y rhain gan John Jones o Drefriw gyda ffugargraffnod Dulyn arnynt er mwyn osgoi treth y Llywodraeth. Cyhoeddodd hefyd Eurgrawn Môn, neu y Drysorfa Hanesyddol, 1825-6, a
ROBERTS, ROBERT ALUN (1894 - 1969), Athro Llysieueg amaeth Coleg y Brifysgol Bangor, a naturiaethwr ymchwil Sefydliad Nuffield ar Dir Comin yng Nghymru a Lloegr a Phwyllgor Adnoddau Dwr i Gymru. Bu'n Uchel Siryf Sir Gaernarfon yn ystod y cyfnod 1955-56. Am ei waith i amaethyddiaeth fe dderbyniodd y C.B.E. yn 1962. Yr oedd i'w anrhydeddu â gradd D.Litt. yng Ngorffennaf 1969, ond bu farw yn ysbyty Môn ac Arfon, 19 Mai 1969. Gwasgarwyd ei lwch dros fynydd y Cymffyrch, dafliad carreg o'i hen gartref. Yr
ROBERTS, ROBERT DAVID (1820 - 1893), gweinidog gyda'r Bedyddwyr Evans yn Llŷn, ond dychwelodd i Sardis lle yr ordeiniwyd ef a'r ' Hen Gloddiwr ' i gyflawn waith y weinidogaeth yn 1844. Cydweinidogaethai'r ddau i'r eglwysi cylchynol am rai blynyddoedd. Symudodd R. D. Roberts i Bontllyfni a Llanaelhaearn yn nechrau 1848, ond cyn diwedd y flwyddyn honno yr oedd wedi ymsefydlu yn Llanfachraeth a Llanddeusant, Môn. Symudodd drachefn i Tabernacl, Merthyr, yn 1854, ac i

Search results

313 - 324 of 403 for "Môn"