Dictionary of Welsh Biography

RHYS GOCH ap RHICCERT mewn ysgriflyfr ym meddiant Siôn Bradford. Maentumiai ' Iolo ' i Rys Goch lynu wrth yr hen ' gysefin fesurau,' a chan i'r Normaniaid (meddai ' Iolo ') ddwyn dylanwad y trwbadwriaid i Gymru, i ysgol ramant godi ym Morgannwg tua dechrau'r 12fed g. (gweler Llanover MSS. C21 (134), C30 (121), a C36 (246)), a bod Rhys Goch felly yn flaenrhedegydd Dafydd ap Gwilym. Taflwyd amheuon ar hyn, yn eu tro, gan
RHYS GOCH ERYRI (fl. dechrau'r 15fed ganrif), bardd Rhirid; yn ôl B.M. Add. MS. 14866 (511), Gwyneddon MS. 3 (161), Peniarth MS 112 (815), 'ap Dafydd ab Ieuan Llwyd.' Gellir amseru ei gywyddau i Wilym ap Gruffudd o'r Penrhyn, Syr William Tomas o Raglan, a Wiliam Fychan ap Gwilym o'r Penrhyn, yn hwylus yn y cyfnod hwn. Ni chadwyd cywydd ganddo i Owain Glyndŵr, er bod awgrymiadau yn ei ganu i deulu'r Penrhyn mai gyda phlaid Owain yr oedd ei gydymdeimlad
RHYS, Syr JOHN (1840 - 1915), ysgolhaig Celtig y tir yng Nghymru, 1893; ar addysg brifysgol yn Iwerddon, 1901; ar Brifysgol Cymru a'i cholegau, 1907; ar brifysgol genedlaethol i Iwerddon, 1908; a chadeirydd y comisiwn ar gofarwyddion hynafol Cymru. Ef hefyd oedd cadeirydd Cymdeithas Dafydd ab Gwilym, Rhydychen. Yn y cyfryw gynghorau cyflawnodd wasanaeth amhrisiadwy i ddysg, i addysg, ac i ddiwylliant Cymru yn arbennig. Trefnodd yr Academi
RHYS-WILLIAMS, Syr RHYS (1865 - 1955), BARWNIG cyntaf creadigaeth 1918 a barnwr Ganwyd 20 Hydref 1865 yn fab hynaf i'r barnwr Gwilym Williams a'i wraig Emma (ganwyd Williams), Meisgyn, Pont-y-clun, Morgannwg. Aeth i Eton yn 1880 a Choleg Oriel, Rhydychen, a'i dderbyn yn fargyfreithiwr yn y Deml Fewnol yn 1890 Gweithiodd am gyfnod ar gylchdaith De Cymru gan ddilyn ei dad fel cadeirydd sesiwn chwarter sir Forgannwg yn 1906, swydd a lanwyd ganddynt am dros hanner can mlynedd
RICHARD, EDWARD (1714 - 1777), ysgolfeistr, ysgolhaig a bardd ei ôl i Ystradmeurig i gadw ysgol, a daeth ei ysgol yn enwog, a rhai o'i ddisgyblion yn bwysig mewn llawer cylch. Bu farw 4 Mawrth 1777. Dangosodd Edward Richard ei fugeilgerdd gyntaf i 'Ieuan Brydydd Hir,' Lewis Morris, a Richard Morris, a chyhoeddwyd hi am y tro cyntaf yn Almanac Gwilym Howel, 1767. Yn 1776 argraffwyd yn Amwythig gan J. Eddowes, Bugeilgerdd. Yr Ail yn y Iaith Gymraeg gan Edward
RICHARDS, DAVID WILLIAM (1894 - 1949), pregethwr ac athronydd Leamington Spa, ond parhaodd i wasanaethau pulpudau yng Nghymru a Lloegr. Priododd Margaret Jane, merch Daniel a Sarah Davies, Capel Isaac, a ganwyd chwech o feibion iddynt, a phob un yn derbyn addysg prifysgol. Daeth trychineb i'r teulu yn Ionawr 1949, pan laddodd un mab, Gwilym Caradog, ei hun. Mae'n amlwg bod mab arall wedi marw cyn hyn ond ni ddaeth y manylion i'r golwg. Yr oedd hyn i gyd yn ormod i
RICHARDS, THOMAS (c. 1710 - 1790), clerigwr a geiriadurwr lyfrau a'i lawysgrifau i Edward Thomas, ysgwïer Tre-groes ym mhlwyf Llangrallo. Ni wyddys pa beth a ddaeth ohonynt, ond mynnai 'Iolo' mai yn y llawysgrifau hynny y darganfu amryw o'i ffugiadau, megis Brut Aberpergwm, a rhai o'r cywyddau a dadogodd ar Ddafydd ap Gwilym. Yn ôl Cylchgrawn Cymdeithas Hanes y Methodistiaid Calfinaidd xxxiv, 38, bu farw 20 Mawrth 1790.
ROBERT ap GWILYM DDU - see WILLIAMS, ROBERT
ROBERTS, GRIFFITH (Gwrtheyrn; 1846 - 1915), llenor a cherddor Ganwyd 7 Hydref 1846 yn yr Hendre-bach, Gwytherin. Heb gael ond ychydig ysgol, aeth yn 10 oed i Ysbyty Ifan, yn brentis gwehydd, a manteisiodd yn ddirfawr ar y gymdeithas lenyddol a cherddorol a flodeuai ym Mhentrefoelas yn y dyddiau hynny. Bu wedyn am ysbaid yng ngwasanaeth ' Gwilym Cowlyd ' (W. J. Roberts) yn Llanrwst; ond dychwelodd at wehydda. Wedi priodi (1869) aeth i fyw i dŷ-capel
ROBERTS, GWILYM OWEN (1909 - 1987), awdur, darlithydd, gweinidog a seicolegydd Ganwyd Gwilym O. Roberts (drwy amryfusedd ni chofrestrwyd enw canol llawn ar ei dystysgrif geni er mai Owen a nodir yn nogfennau'r brifysgol) ar y 22 Gorffennaf 1909 yng Ngherniog, Pistyll, Sir Gaernarfon, yn fab i William Owen Roberts, ffermwr a phregethwr cynorthwyol adnabyddus, a'i wraig Mary Elisabeth Roberts, gwniadwraig. Cafodd ei addysg yn Ysgol Sir Pwllheli a mynd ymlaen i Brifysgol
ROBERTS, IOAN (1941 - 2019), newyddiadurwr, cynhyrchydd ac awdur dyn geiriau. Penderfynodd wneud cais i'r Cymro am swydd fel newyddiadurwr ac er nad oedd ganddo'r cymwysterau ffurfiol, nid oedd gan y Golygydd, D. Llion Griffiths, ddim amheuaeth mai ef oedd yr un i lenwi'r swydd. Sylwodd Gwilym Owen ar ei flaengaredd fel newyddiadurwr ac fe'i penododd yn olygydd rhaglen newyddion Y Dydd ar HTV yn 1977. O ganlyniad i ddyfodiad S4C yn 1982 cafodd Y Dydd ei diddymu a
ROBERTS, JOHN (Alaw Elwy, Telynor Cymru; 1816 - 1894), cerddor 'Gwilym Cowlyd' yn 'Telynor Cymru' yn 1886. Siaradai Romani'n rhugl. Bu farw 11 Mai 1894.

Search results

277 - 288 of 362 for "Gwilym"