Dictionary of Welsh Biography

MORRIS, WILLIAM (1705 - 1763), llythyrwr a llysieuegwr 3ydd mab Morris ap Rhisiart Morris, a brawd i Lewis, Richard, a John Morris; ganwyd 6 Mai 1705 yn y Fferem, Llanfihangel Tre'r Beirdd. Awgryma ef ei hunan mai gŵr tal main ydoedd; efallai ei fod hefyd yn gwargrymu, oblegid y mae ei nai John Owen yn ei lysenwi'n 'Gwilym Gam' - ond efallai hefyd mai ei 'grintachrwydd' a oedd wedi digio ei nai hoyw; nid oedd haelfrydedd ei frawd Richard gan William
MORRIS-JONES, Syr JOHN (MORRIS) (1864 - 1929), ysgolhaig, bardd, a beirniad llenyddol Bodleian ac yn dilyn darlithiau John Rhys; yr oedd hefyd yn un o sylfaenwyr (6 Mai 1886) Cymdeithas Dafydd ab Gwilym. Yn Ionawr 1889 (wedi dal yn y cyfamser ysgoloriaeth i astudio Celteg) fe'i penodwyd yn ddarlithydd Cymraeg yng Ngholeg y Gogledd - rhoddwyd iddo gadair athro yn 1895. Priododd (1897) â Mary Hughes, Siglan, Llanfair; cawsant bedair merch. Urddwyd ef yn farchog yn 1918; cafodd LL.D. er
MORTON, RICHARD ALAN (1899 - 1977), biocemegydd gymuned Gymraeg leol. Cafodd ei addysg yn ysgol gynradd Garston ac Ysgol Oulton yn Lerpwl. Gadawodd yr ysgol yn 1917 a gweithiodd am ychydig mewn siop fferyllydd cyn ymuno â'r fyddin. Naw mis yn unig y bu'n filwr, ac yn ystod y cyfnod hwnnw bu'n ddifrifol wael â'r ffliw Sbaenaidd. Aeth i Brifysgol Lerpwl yn 1919, lle roedd yn gyfoeswr â Saunders Lewis, Gwilym Peredur Jones, Jennie Thomas ac eraill a
MOSES, WILLIAM (Gwilym Tew o Lan Tâf, Gwilym Tew; 1742 - 1824), bardd
MYDDELTON family Gwaenynog, oedd yn Babydd, a briodasai ferch o Fflandrys, ac a oedd yn byw yn y wlad honno ac yn ymgyfathrachu â Hugh Owen, Plas Du, Pabydd a chynllwyniwr; caiff y William Myddelton hwn ei gymysgu weithiau â'i gefnder William Midleton ('Gwilym Canoldref'), y bardd. Yr oedd brawd arall, Robert Myddelton, yn fenygwr yn Llundain; bu hwnnw'n cynrychioli Weymouth yn y Senedd, lle yr oedd yn rhydd ei feirniadaeth ar
NICHOLSON, WILLIAM (1844 - 1885), gweinidog gyda'r Annibynwyr ryw ddwy flynedd a symudodd i eglwys Treflys, Bethesda. Yn 1872 derbyniodd alwad o eglwys enwog y Groeswen a bu yno hyd 1876, pryd yr aeth yn olynydd i ' Gwilym Hiraethog ' i eglwys Grove Street, Lerpwl, ac yno y bu farw, Gorffennaf 1885; claddwyd ef yn Toxteth Park Cemetery, Lerpwl, yn 41 oed. Er na bu ond 18 mlynedd yn y weinidogaeth daeth yn un o'r pregethwyr mwyaf poblogaidd, a hynny ar gyfrif
OWAIN GWYNEDD (fl. c. 1550-90), bardd Salbri o Lyweni, Dafydd Llwyd ap Wiliam o Beniarth, a Dafydd Llwyd ap Huw ab Ifan o Ynys y Maengwyn. Canodd gywydd marwnad i'r bardd Syr Owain ap Gwilym, a chywyddau ymryson i Wiliam Llŷn ac i Huw Arwystl; canodd hefyd gywyddau crefyddol, cywydd i'r eira, a nifer o englynion amrywiol a gynnwys un ganddo ar ei glaf wely.
OWEN, DAVID (Dewi Wyn o Eifion; 1784 - 1841), amaethwr a bardd , ac oherwydd afiechyd ei frawd symudodd Dewi a'i fam i Bwllheli (1827). Daliai fferm y Gaerwen er hynny, a phan fu farw ei frawd yn 1837 dychwelodd yno, ac yno y bu yn amaethu hyd ddiwedd ei oes. Ei athro barddonol oedd ei gymydog Robert Williams ('Robert ap Gwilym Ddu '), a drigai yn y Betws Fawr gerllaw'r Gaerwen. Yn 21 oed enillodd Dewi fedal y Gwyneddigion am ei awdl ' Molawd Ynys Brydain,' ac
OWEN, ELLIS (1789 - 1868), amaethwr, hynafiaethydd, a bardd ('Robert ap Gwilym Ddu '), ond cyfansoddodd lawer o englynion a cherddi byrion, a lluniodd ugeiniau o englynion-beddargraff ar gais ei gyfeillion ac ardalwyr Eifionydd. Cyhoeddwyd ei farddoniaeth a'i ysgrifau o dan y teitl Cell Meudwy gan ei gyfaill Robert Isaac Jones ('Alltud Eifion') yn Nhremadog yn 1877. Y mae amryw o'i lawysgrifau yn y Llyfrgell Genedlaethol. Yr oedd ei fam, Anne (Thomas), yn chwaer
OWEN, GERALLT LLOYD (1944 - 2014), athro, cyhoeddwr, bardd . Y mae ei gyfrolau yn drysorau cenedl, gan gynnwys yr olaf gyhoeddwyd ar ôl ei farwolaeth - Y Gân Olaf (2015). Dywedodd y diweddar Athro Bedwyr Lewis Jones amdano unwaith mewn sylw llafar wrth un o'i gyd-ddarlithwyr ym Mangor ar ôl gwrando arno'n adrodd rhai o'i gerddi, ei fod gyfuwch bardd â Dafydd ap Gwilym a'r cywyddwyr amlycaf, cyn ychwanegu - 'na, yn uwch.' Nid bardd a phrifardd yn unig mohono
OWEN, GORONWY (1723 - 1769), clerigwr a bardd , argraffiad yn 1876, ac Isaac Foulkes, Holl Waith Barddonol Goronwy Owen yn 1878. Ymhlith yr argraffiadau diweddaraf o weithiau Goronwy Owen ceir 'Cyfres y Fil,' 1902; Cywyddau Goronwy Owen, W. J. Gruffydd, 1907; Y Farn Fawr … a Dinistr Jerusalem; Clasuron Llenyddiaeth Cymru; 'Cyfres yr Ysgol Haf Gymreig,' 1907. Ymddangosodd 'Marwnad Lewis Morris' yn Almanac Gwilym Howel, 1770, a llythyrau Goronwy Owen yng
OWEN, Syr GORONWY (1881 - 1963), gwleidydd 1925, Margaret Gladwyn, gweddw Owen Jones, Glanbeuno, Sir Gaernarfon (ef a gododd y gofeb i D. Lloyd George ar Y Maes, Caernarfon) a merch David Jones, masnachwr glo yn Ninbych. Yr oedd hi'n chwaer i wraig Gwilym Lloyd George (gweler LLOYD GEORGE, TEULU). Bu Goronwy Owen farw 26 Medi 1963.

Search results

229 - 240 of 362 for "Gwilym"