Dictionary of Welsh Biography

LEWES, EVELYN ANNA (c. 1873 - 1961), awdur and Aeron valley (1922). Dysgodd ysgrifennu Cymraeg a bu'n ddarllenydd diwyd (1924-33) o weithiau Lewis Glyn Cothi ar gyfer Geiriadur Prifysgol Cymru. Ceir ei chyfieithiad o ddarnau o waith Dafydd ap Gwilym yn The life and poems of Dafydd ap Gwilym (1915). Ymhlith ei llawysgrifau yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru ceir ysgrif yn Gymraeg ('O Neuaddlwyd i Madagascar'), a ' Theatres of West Wales
LEWIS, DAVID (1828 - 1908), cerddor feirniadaeth ' Tanymarian '; enillodd lawer o wobrwyon wedi hyn o dan feirniaid gorau Cymru. Enillodd ddwy wobr yn eisteddfod genedlaethol Aberdâr, 1868; dwy yn Abertawe, 1868; tair yn Llandudno, 1864; ac un yn Aberystwyth, 1865. Cyhoeddwyd nifer o'i gyfansoddiadau yn Y Cerddor Cymreig, Greal y Corau, Y Gerddorfa, a Cronicl y Cerddor. Cydolygodd â ' Gwilym Gwent ' gasgliad o donau, Llwybrau Moliant, at
LEWIS, JOHN DAVID (1859 - 1914), llyfryddwr, hanesydd lleol, a sefydlydd gwasg argraffu Unig fab David a Hannah Lewis, Market Stores, Llandysul, a anwyd 22 Ionawr 1859, yn Llandysul, lle y bu fyw ar hyd ei oes. Addysgwyd ef yn Llandysul yn yr ysgolion canlynol: yr ysgol Frytanaidd, ysgol breifat a gedwid gan Herbert Jones ym Mhenwalcau (enw tŷ yn y pentref), ac yn ysgol ramadeg Gwilym Marles, ' Coffa yr hwn sydd felys gennyf ', a dyfynnu geiriau J. D. Lewis ei hunan. Hanoedd ar ochr
LEWIS, JOHN SAUNDERS (1893 - 1985), gwleidydd, beirniad a dramodydd ymgeisydd. Cyhuddwyd Lewis gan Gwilym Davies ar dudalennau'r cyfnodolyn Y Traethodydd o gynrychioli 'y Blaid ffasgaidd yng Nghymru' ac o fynnu creu Cymru dotalitaraidd a Phabyddol. Boicotiodd cefnogwyr Lewis Y Llenor, gan arwain yn anuniongyrchol at ei dranc yn 1951. Etholwyd Gruffydd yn Ionawr 1943, gan roi terfyn effeithiol ar weithgarwch gwleidyddol Lewis am weddill ei oes. Erbyn diwedd yr Ail Ryfel
LEWIS, RICHARD (Dic Penderyn; 1807/8 - 1831) 1831. Dywedid ei fod yn 23 oed yr adeg honno. Aeth pedwar gweinidog Wesleaidd, a William Rowlands (' Gwilym Lleyn ') yn eu plith, a fuasai gyda'r carcharor am beth amser cyn hynny, gydag ef i'r dienyddle. Mewn llythyr huawdl at ei chwaer a ysgrifennwyd ganddo neu drosto pan oedd yn y carchar, gofynnai a ellid gwneuthur trefniadau i'w gladdu. Yr oedd y dyrfa a ddilynai ei gorff drwy Fro Morgannwg
LLAWDDEN (fl. 1450), cywyddwr Brodor o Lwchwr ydoedd, fel y dengys ei gywydd i Ieuan Gwyn ap Gwilym Fwyaf, ond adnabyddid ef fel ' Llawdden o Fachynlleth.' Canai yn bennaf i deuluoedd Thomas ap Rosier o Hergest, a Phylip ap Rhys a Maredudd Fychan o Faelienydd. Daeth i'r amlwg yn eisteddfod Caerfyrddin, 1451, am gyhuddo Gruffydd ap Nicolas o dderbyn gwobr am roi'r gadair i Ddafydd ab Edmwnd. Ceir ei waith yn llawysgrifau'r
LLEWELLYN, DAVID TREHARNE (1916 - 1992), gwleidydd Ceidwadol eithriadol ei fod wedi gosod y cwestiwn i Gwilym Lloyd-George a arweiniodd at gadarnhad y byddai dinas Caerdydd yn derbyn statws 'prifddinas Cymru' ym 1955. Argymhellodd Harold Macmillan ef i'w urddo'n farchog yn rhestr anrhydeddau diddymiad y senedd ym 1960. Digiodd rhai o'i hen gyfeillion oherwydd ei benderfyniad i dderbyn yr anrhydedd hwn. Yn dilyn ei ymddeoliad o fywyd gwleidyddol, trodd Llewellyn at
LLOYD GEORGE family - 1968); Mair Eluned (1890 - 1907); Olwen Elizabeth (1892 - 1990); Gwilym (1894 - 1967); Megan Arfon (1902 - 1966). Bryn Awelon, Cricieth, oedd cartref sefydlog y teulu rhwng 1908, pan adeiladwyd y ty, ac 1941, pan fu farw'r Dâm Margaret. Oherwydd gyrfa wleidyddol D. Ll.G. bu gan y teulu hefyd cyn 1908 ac ymlaen o 1908 hyd at farwolaeth D. Ll.G. yn 1945, amryw o gartrefi o bryd i'w gilydd yn Llundain
LLOYD GEORGE, DAVID (yr IARLL LLOYD-GEORGE o DDWYFOR cyntaf), (1863 - 1945), gwleidydd afon Dwyfor, ger ei gartref. Priodasai 24 Ionawr 1888, Margaret Owen, merch Richard Owen, Mynydd Ednyfed, Cricieth. Bu iddynt bump o blant, Richard (a'i dilynodd fel iarll) 1889 -; Mair Eluned (1890 - 1907); Olwen Elizabeth, 1892 -; Gwilym, (Arglwydd Tenby), 1894 - 1967; Megan, 1902 - 1966. Gwnaethpwyd ei wraig yn Dame Grand Cross of the British Empire yn 1918. Bu hi farw 20 Ionawr 1941. Priododd
LLOYD GEORGE, GWILYM - see LLOYD GEORGE
LLOYD, DAVID (1805 - 1863), prifathro Coleg Caerfyrddin a gweinidog Undodaidd thyciai mo'i feirniadaeth. Yr oedd yn hoff o ddadlau, a bu mewn dadleuon brwd â D. A. Williams, canghellor esgobaeth Tyddewi, Hugh Jones (Bedyddiwr), Caerfyrddin, yr esgob Thirlwall, a ' Gwilym Marles ' ar ddaliadau Theodore Parker. Pleidiodd addysg yn y dref, a gweithiodd yn egnïol o blaid y clafdy a'r gladdfa gyhoeddus. Yn ei farw collodd y myfyrwyr Cymreig ffrind calon, a chafodd y mudiad Undodaidd
LLOYD, DAVID TECWYN (1914 - 1992), beirniad llenyddol, llenor, addysgydd , 1970; Hyd Eithaf y Ddaear a Storïau Eraill ('E. H. Francis Thomas', 1972; Saunders Lewis (cydolygydd, gyda Gwilym Rees Hughes), 1975; Y Wers Rydd a'i Hamserau (Darlith Lenyddol Eisteddfod Caernarfon), 1979; Gysfenu i'r Wasg Gynt, (Darlith Radio Flynyddol BBC Cymru), 1980; Bore Da Lloyd, a Chofnodion Eraill, 1980; Grawnsypiau i'w Macsu, neu Bwysïau gan Hen Bisyn (Gwaith Barddonol Miss J. M. Davies

Search results

205 - 216 of 362 for "Gwilym"