Dictionary of Welsh Biography

LLOYD, Syr JOHN EDWARD (1861 - 1947), hanesydd, a golygydd cyntaf y Bywgraffiadur Cymreig arholiad terfynol mewn Hanes. Fe welir i'w yrfa yn Rhydychen bron gyrraedd ei therfyn cyn cyfnod y cwmni enwog o Gymry yn Rhydychen (megis Owen M. Edwards, a aeth yno yn Hydref 1884), a'i bod wedi terfynu cyn sefydlu Cymdeithas Dafydd ap Gwilym (1886); ond wrth gwrs ni bu ef fawr o dro cyn ymgysylltu â'u dyheadau. Yn wir, yr oedd ar ryw ystyr wedi eu rhagflaenu, oblegid eisoes yn 1884, pan nad oedd eto
LLWYD, Syr DAFYDD, bardd Bardd o gyfnod Elisabeth, a ddisgrifir yn 'Brithwaith Gwilym Pue' (NLW MS 4710B) fel offeiriad mwyn o Frycheiniog, neu Aberhonddu efallai ('lepidus ministellus Breconiensis'). Cadwyd tri chywydd (i ferch) o'i waith, gyda llawer o wahaniaethau geiriol, yn Cwrtmawr MS 21B, Cardiff MS. 64, NLW MS 552B, NLW MS 832E, NLW MS 834B, NLW MS 5269B, a 'Cywydd y Pwrs' yn NLW MS 4710B. Prentiswaith yw ei
LLYGAD GŴR (fl. -1268-), bardd moliant Y mae Gwilym Ddu yn ei gysylltu â'r Tŵr, Edeirnion, h.y. Hendwr, Llandrillo. Syrth ei waith i ddau ddosbarth: (a) canu i dri o fân dywysogion gogledd Powys, sef Gruffudd (bu farw 1269) a Hywel (bu farw tua 1268), feibion Madog ap Gruffudd Maelor, a Llywelyn, fab Gruffudd ap Madog uchod. Gan amlaf yr oedd y rhain yn ffyddlon i'r Llyw Olaf, ac fe'u molir am 'gadw terfyn heb wathrudd,' sef am
LLYWELYN ap GWILYM ap RHYS (fl. 16eg ganrif), bardd
MADOG BENFRAS (fl. c. 1320-60), bardd o Farchwiail yn sir Ddinbych. Rhoddir ei achau yn Powys Fadog : ' Madog Benfras ap Gruffudd ap Iorwerth, arglwydd Sonlli, ab Einion Goch ab Ieuaf ap Llywarch ab Ieuaf ap Niniaw ap Cynfrig ap Rhiwallawn.' Yr oedd ei ddau frawd, Llywelyn Llogell (person plwyf March'wiail) ac Ednyfed, yn feirdd hefyd, a dywedir gan ' Iolo Morganwg ' mai Llywelyn ap Gwilym o Emlyn oedd eu hathro barddonol hwy ill tri
MEREDITH, JOHN ELLIS (1904 - 1981), gweinidog (Eglwys Bresbyteraidd Cymru) ac awdur y daeth yn aelod o Goleg yr Iesu gan rannu llety gyda T. Rowland Hughes, a ddaeth yn ffrind oes iddo. Gwasanaethodd fel Ysgrifennydd Cymdeithas Dafydd ap Gwilym, a gwnaeth gyfraniad pwysig i fywyd Cymraeg y dref a'r Brifysgol. Graddiodd yn 1930 gyda'r gymeradwyaeth uchaf [distinction] mewn diwinyddiaeth a chymerodd ei radd MA yn 1934. Treuliodd flwyddyn yn dilyn cwrs bugeiliol yng Ngholeg y Bala
MEREDUDD ap RHYS (fl. 1450-85), uchelwr, offeiriad, a bardd ei ddisgybl enwog yn ei ganu serch yntau. Darllenasai lawer o waith y beirdd a'i rhagflaenodd. Gwelodd fawredd Dafydd ap Gwilym, a chanodd yntau fel y meistr gywydd i'r gwynt - cywydd sy'n enghraifft orchestol o'i gelfyddyd ar ei gwychaf. Cynhyrfwyd ei awen hefyd i ganu cywyddau telynegol o golli cymdeithas dau gyfaill o offeiriaid, lle ceir gogan i'r gaeaf a fu'n rhwystr i'r gyfeillach, a mawl i'r
MEURIG (fl. 1210), bardd, a thrysorydd Llandaf Feurig, fel y gwna Enw. F. Yn y Iolo MSS., tt. 622, 638, sonnir am Feurig fel awdur ' Y Cwtta Cyfarwydd ' (yn ôl pob tebyg cynddelw'r gwaith o'r un enw a ysgrifennwyd yn 1445 gan Gwilym Tew ac a geir yn awr yn Hengwrt MS. 34), ' Hanes holl Ynys Prydain,' ' Llyfr Diarhebion,' ' Dosparth Cerdd Dafawd,' ' Theologyddiaeth Gymraig,' a chyfieithiad Cymraeg o Efengyl S. Ioan. Y mae Enwogion Cymru: a
MORGAN, THOMAS JOHN (1907 - 1986), ysgolhaig a llenor Cymraeg , Sgeti, Abertawe a chladdwyd ei weddillion ym mynwent Coed Gwilym, Clydach.
MORGAN, WILLIAM (Gwilym Gellideg; 1808 - 1878), bardd
MORGAN, WILLIAM (JOHN) (Penfro; 1846 - 1918), clerigwr, eisteddfodwr, ac emynydd agos nid yn unig â'r englynwr enwog, Trebor Mai, ond hefyd â'r gŵr hynod hwnnw, Gwilym Cowlyd. Mynychai 'wrth' eisteddfodau Gwilym Cowlyd ar lannau llyn Geirionydd; yn wir, ni ddaeth Penfro fyth i deimlo'n gartrefol yn y 'wir' eisteddfod genedlaethol, er iddo fod yn amlwg yn ddiweddarach yn eisteddfod daleithiol Powys. O 1875 hyd 1878 bu'n gurad yn Llanelwy, lle yr enillodd beth enwogrwydd fel
MORGANN, MAURICE (c. 1725 - 1802), awdur ysgrifau beirniadol ar Shakespeare ac ar wleidyddiaeth un o deulu'r Morganiaid, Blaenbylan, ym mhlwyf Clydau, Sir Benfro, hen dylwyth â'i achau yn olrhain i Lywelyn ap Gwilym o'r Cryngae (a oedd yn ewythr i'r bardd Dafydd ap Gwilym), ac Ednyfed Fychan, yn ôl yr achydd William Lewes (N.L.W. Bronwydd MS. 7170). Adwaenai Richard Fenton ef a'i frawd William yn dda a dywed mai ym Mlaenbylan, cyn i'r hen gartref syrthio'n adfeilion tua 1740-50, y magwyd ef

Search results

217 - 228 of 362 for "Gwilym"