Dictionary of Welsh Biography

EDWARDS, ROBERT (1796 - 1862), cerddor am ei lafur. Efe a gyfansoddodd y dôn ' Caersalem,' 8.7.4., un o donau mwyaf poblogaidd Cymru. Cyfansoddwyd hi yn 1824, ymddangosodd yn Peroriaeth Hyfryd (John Parry), 1837, ac adwaenid hi fel ' Tôn Bob y Felin.' Ymddangosodd yn Y Cysegr a'r Teulu (Thomas Gee), 1878, gydag enw E. Roberts fel cyfansoddwr iddi, ond ysgrifennodd John Edwards, Bedford Street (olynydd Robert Edwards), ac eraill i brofi
EDWARDS, WILLIAM (1851 - 1940), arolygwr ysgolion Ei Fawrhydi yn ddyn o gyfansoddiad haearnaidd, ac yn dal ac urddasol ei olwg. Parhâi i fyfyrio problemau addysg yn eiddgar, ac ysgrifennodd nifer o bamffledi a phapurau arnynt. Achosodd pamffledyn a ysgrifennodd yn 1929 ddiddordeb cyffredinol. Galwyd ef Cynllun Newydd (A New Plan), ac ymdriniai a mater sydd bob amser yn creu diddordeb, sef 'Tystysgrif Ysgol.' 'Dylai tystysgrif ysgol,' awgrymai, 'gael i roddi i
EDWARDS, WILLIAM THOMAS (1821 - 1915), meddyg a phrif ysgogwr sefydlu Ysgol Feddygol Caerdydd newydd y cyfeiriwyd ato'n gynt eglurodd Edwards ei gymhelliad; 'Chi oedd arloeswr yr Ysgol Feddygol, Dr Edwards? Caeodd y meddyg ei lygaid. Roeddwn am i bob bachgen o Gymro gael y cyfle gorau i astudio meddygaeth gartref'. Sicrhaodd y llwyfan gorau i symud ei fwriad ymlaen pan gyfarfu'r pum deg a thrydydd cyfarfod blynyddol o'r Gymdeithas Feddygol Brydeinig yng Nghaerdydd yng Ngorffennaf 1885. Fel y
EL KAREY, YOUHANNAH (1843/4 - 1907), cenhadwr ddyddiadur am wrthdaro rhwng Mwslemiaid a Christnogion yn ardal Nablus, gan honni na allai fynd i'w waith heb ddioddef ymosodiadau a chlywed 'Marwolaeth i Gristnogion' yn y strydoedd. Gwaethygodd pethau yn 1899, a nododd El Karey fod y llywodraeth wedi anfon heddlu i ysgolion y genhadaeth gan orchymyn i bob Mwslem adael a gwahardd Mwslemiaid rhag mynychu y cyfarfodydd mamau a gynhelid gan Alice. Aeth un
ELDRIDGE, MILDRED ELSIE (1909 - 1991), artist llwythi o dwristiaid a fu'n heidio i Ben-llŷn bob haf, ac yn fwy cyffredinol am agwedd anystyriol yr oes fodern tuag at fyd natur. Bu farw ar 10 Mawrth 1991 ac fe'i claddwyd ym mynwent eglwys Llanfaelrhys ger Aberdaron.
ELEANOR DE MONTFORT (c. 1258 - 1282), tywysoges a diplomydd -destun ar gyfer deall swydd y 'frenhines' Gymreig, o leiaf o fewn llys Gwynedd. Ar bob achlysur tanlinellodd Eleanor ei swyddogaeth wleidyddol ffurfiol trwy'r defnydd cyson o'i theitl fel tywysoges Cymru ac arglwyddes Eryri, ac nid yn syml fel gwraig teyrn grymus o Gymro, fel cares y brenin neu fel merch Simon de Montfort. Mae defnydd o'r fath yn awgrymu bod ganddi ddealltwriaeth o'r math o awdurdod y
ELIAS, JOHN (1774 - 1841), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd -Galfinaidd am Etholedigaeth ac Iawn Crist. Ar un adeg dysgai'r syniad o Iawn Cyd-bwys, sef mai dros yr etholedigion yn unig y bu Crist farw, a gwrthwynebai rai fel Thomas Jones (Dinbych), a John Jones (Talsarn) a goleddai syniadau ehangach. Bu iddo ran amlwg yn ffurfiad y Gyffes Ffydd (1823) a'r weithred gyfansoddiadol a gorfforai bob eiddo (megis capelau) yn eiddo y cyfundeb, ac ar ei anogaeth ef clymwyd
ELLI (fl. 6ed ganrif), sant ofal Cadog. Dygodd ef y baban Elli gydag ef i Lancarfan, gan ei feithrin a'i hyfforddi gyda'r gofal mwyaf. Dywed y 'Fuchedd' ymhellach mai Elli a ddewiswyd yn abad yn lle Cadog pan oedd hwnnw'n paratoi ar gyfer ymadael i Benevento. Arferai Elli ymweld â'i hen athro bob blwyddyn hyd at farw Cadog. Yn yr atodiadau amrywiol a ychwanegwyd at 'Fuchedd' Cadog ceir sôn am yr ' Atrium Album ' lle y trigai
ELLIS, GRIFFITH (1844 - 1913), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd ). Ymdaflodd ar unwaith i'w waith fel gweinidog ac fel aelod o gyfarfod misol Lerpwl, a chododd i'r fath safle o ymddiriedaeth yn y Corff drwy gyfrwng ei bregethu, a'i fugeilio, a'i fedr gweinyddol, fel y cafodd bob anrhydedd posibl yn ei enwad, hyd at fod yn gadeirydd cymdeithasfa'r Gogledd a llywydd y gymanfa gyffredinol. Bu'n aelod o bwyllgor gweithio y genhadaeth dramor am 30 mlynedd, ac yn ysgrifennydd
ELLIS, JOHN GRIFFITH (1723/4 - 1805), pregethwr Meth. arolygwr y seiadau, ac, fel y cyfryw, anfonodd adroddiad i Howel Harris o Benllech, 20 Ebrill 1748, ond mewn ôl nodyn, dywedir na fyddai yn sasiwn Caerfyrddin y mis Mai canlynol - awgrym bod rhywbeth o'i le. Credir i Ellis gael ei ddisgyblu gan Harris yng Ngorffennaf 1749. Ond yr oedd yn bresennol gyda William Griffith o Gefn Amwlch yn y Garth, Brycheiniog, yn Nhachwedd 1748, a bu'n pregethu yno bob nos
ELLIS, THOMAS IORWERTH (1899 - 1970), addysgydd ac awdur oedd ei ymroddiad gyda gwaith Undeb Cymru Fydd. Ef oedd yr arweinydd, yn ogystal â bod yn ysgrifennydd. Ymwelai'n fynych â Thy'r Cyffredin a cheisio cael yr aelodau Cymreig, o bob plaid, i warchod buddiannau Cymru. Teithiodd Gymru 'n annerch cyfarfodydd i oleuo pobl ar faterion megis darlledu, teledu, addysg Gymraeg ac ad-drefnu llywodraeth leol. Ymwelai'n gyson â'r cymdeithasau Cymreig yn Lloegr, a
EMERY, FRANK VIVIAN (1930 - 1987), daearyddwr hanesyddol blynyddoedd olaf ei fywyd treuliodd oriau hir, (bob tro wrth yr un ddesg a oedd yn ffefryn ganddo) yn Llyfrgell Duke Humphrey yn Llyfrgell Bodley, y rhan fwyaf ohonynt mewn dadansoddiad manwl o restrau profeb Swydd Rydychen yn chwilio am batrymau arloesol yn amaeth y sir yn yr ail ganrif ar bymtheg a'r ddeunawfed ganrif. Drwy ddegawd olaf ei fywyd roedd y mwyafrif o gyhoeddiadau Emery, yn cynnwys dau lyfr a

Search results

109 - 120 of 579 for "Bob"