Dictionary of Welsh Biography

IEUAN GWYNEDD - see JONES, EVAN
IEUAN (IFAN) o GARNO Syr (fl. c. 1530-70), bardd ac offeiriad Dywedir yn Jesus College MS. 18 (30) a NLW MS 1559B (664) ei fod yn dad i'r bardd Owain Gwynedd. Cadwyd peth o'i farddoniaeth mewn llawysgrifau, ac yn ei phlith gywyddau ac englynion ymryson i'r bardd Huw Arwystl, cywyddau serch, a nifer o englynion; ymhlith yr olaf ceir dau a gyfansoddodd y bardd pan gludwyd ei lyfrau a rhan o'i eiddo i ffwrdd (ar achlysur sydd bellach yn aneglur).
IOLO GOCH (c. 1325 - c. 1400), bardd Bardd o Ddyffryn Clwyd oedd Iolo Goch, mab Ithel Goch ap Cynwrig ab Iorwerth ap Cynwrig Ddewis Herod o linach Hedd ab Alunog o Uwch Aled, un o Bymtheg Llwyth Gwynedd. Ail wraig Ithel Goch oedd ei fam, nas enwir yn yr ach [?]. Cofnodir enwau dau frawd iddo, sef Gruffudd a Thudur Goch. Ffurf anwes ar Iorwerth (enw ei hen-daid) oedd Iolo'n wreiddiol, ond nid oes tystiolaeth mai Iorwerth oedd enw
IORTHRYN GWYNEDD - see THOMAS, ROBERT DAVID
IORWERTH ap MADOG (fl. 1240?-68), gŵr cyfraith a enwir yn fynych mewn amryw lawysgrifau o 'Ddull Gwynedd' y cyfreithiau Cymreig , ond mewn argraffiadau diweddarach â De Cymru. Yn ôl pob tebyg, gor-ewythr Iorwerth, YSTRWYTH (fl. 1204-22; gweler Lloyd, A History of Wales, 622, n. 55 a mynegai), oedd y clerigwr o'r enw hwnnw a wasanaethai fel ysgrifennydd a chennad i Lywelyn Fawr. Credir mai Iorwerth a roddodd ei ffurf derfynol i ' Ddull Gwynedd ', y gorau'i drefniant a'r mwyaf cyflawn o'r Dulliau. Y mae'n amlwg y cyfrifid ef yn
IORWERTH DRWYNDWN (d. c. 1174) mab hŷn Owain Gwynedd a Gwladus ferch Llywarch ap Trahaearn. Priododd dywysoges o Bowys, sef Marared ferch Madog ap Maredudd, a chael ohoni un mab - y tywysog Llywelyn Fawr (wedi hynny). Pan rannwyd tiroedd ei dad cafodd Iorwerth Arfon ac, y mae'n debyg, Nantconwy. Ychydig wedi hynny diflanna o dudalennau hanes; efallai iddo farw pan gipiodd ei hanner-brawd, David I, yr awenau yn rhanbarthau
JOAN (d. 1237), tywysoges a diplomydd chynghorydd, gan weithredu fel un o brif gyflafareddwyr Llywelyn gyda Choron Lloegr yn ystod teyrnasiadau y Brenin John a Henry III, ei hanner brawd. Mae croniclau Cymru yn cofnodi gweithred swyddogol gyntaf Siwan fel cennad wleidyddol ym mis Awst 1211 ar ôl i'r brenin gychwyn ymgyrch lwyddiannus yn erbyn tywysog Gwynedd a'i orfodi i ildio. Dywed Brut y Tywysogion fod y tywysog 'yn methu goddef llid y
JONES, EDMUND (1702 - 1793), pregethwr Annibynnol ac awdur ('Ieuan Gwynedd'), a ailargraffwyd yng ngwaith cyflawn y gwr hwnnw.
JONES, EMYR WYN (1907 - 1999), cardiolegydd ac awdur Academi Gymreig. Gwasanaethodd ar nifer o gyrff cyhoeddus dros y blynyddoedd, gan gynnwys Llys Amgueddfa Genedlaethol Cymru, Llys Prifysgol Cymru, Cyngor Coleg Meddygol Caerdydd, Cymdeithas Hanes Sir Ddinbych a Chymdeithas y Cymmrodorion. Bu Emyr Wyn Jones farw yn Ysbyty Gwynedd, Bangor ar 14 Ionawr 1999. Trefnodd Cymdeithas Etifeddiaeth Cymry Glannau Mersi Ŵyl ym mis Tachwedd 2022 i gofio Enid ac Emyr
JONES, EVAN (Ieuan Gwynedd; 1820 - 1852), gweinidog a newyddiadurwr . Jones, Marton, Sir Amwythig. Pan fu farw ei athro yn Nhachwedd 1840, cymerodd ' Ieuan Gwynedd ' ei le fel bugail yr achos yno, gan barhau i astudio dan arweiniad y Parch. T. Jones, Minsterley. Ym Medi 1841 derbyniwyd ef i athrofa Aberhonddu, lle y bu am bedair blynedd. Ar ddiwedd ei gwrs, urddwyd ef yn weinidog capel Annibynnol Saron, Tredegar, ym mis Gorffennaf 1845. Ym Marton, ar 11 Tachwedd 1845
JONES, EVAN KENFFIG (1863 - 1950), gweinidog gyda'r Bedyddwyr ac arweinydd cymdeithasol ). Nid oedd dirwestwr yn y wlad mwy pybyr nag ef, canys yr oedd ei lais yn uchel glywadwy yng nghymanfa ddirwestol Gwynedd ac yn y llysoedd trwyddedu (' Your Mr. Jones is worth twenty of our men ', meddai un o brif ddynion y bragwyr wrth ddirwestwr arall). Yr oedd yn heddychwr diffuant hefyd, amlwg yn dadlau o flaen tribiwn-lysoedd, a chyfansoddi pamffledi Cymraeg i gymdeithas Heddwch Cymru. Ei brif
JONES, GLANVILLE REES JEFFREYS (1923 - 1996), daearyddwr hanesyddol dirywiad ei iechyd ac wynebodd ei gyflwr yn ddewr. Trwy gydol ei flynyddoedd yn Leeds datblygodd Glanville Jones yn ddyfal yr ymchwiliadau a ddechreuasai yn Aberystwyth a than ddylanwad traddodiad cryf yr adran mewn daearyddiaeth hanesyddol ac ysbrydoiaeth presenoldeb yr hanesydd canoloesol T. Jones Pierce a gyfarwyddodd ei draethawd ymchwil ar ddaearyddiaeth filwrol Gwynedd yn y 13eg ganrif. Yn y

Search results

97 - 108 of 233 for "Gwynedd"