Dictionary of Welsh Biography

OWEN, MORRIS BRYNLLWYN (1875 - 1949), athro coleg, hanesydd eglwysig, a gweinidog gyda'r Bedyddwyr ddilyn gan ysgrif yn Nhrafodion 1945-47 ar ' Fedyddwyr dair canrif yn ôl ', astudiaeth fanwl o weithiau Thomas Edwards, awdur y Gangræna. Yn rhifynnau cyntaf Seren Gomer am 1949, nid oedd ganddo ddim llai nag wyth o gyfraniadau, y rhai trymaf ohonynt yn trin gwahanol agweddau ar hanes Bedyddwyr cynnar Lloegr a Chymru. Cyn diwedd yr un flwyddyn yr oedd pump ysgrif goffa amdano ef ei hun yn Seren Gomer
PARRY, HENRY (1766? - 1854), clerigwr a hynafiaethydd Ganwyd c. 1766, mab Henry Parry, Brynllech, Llanuwchllyn. Cafodd ei addysg yng Ngholeg Iesu, Rhydychen (ymaelodi 1 Mehefin 1786, yn 20 oed; B.A. 1790). Bu'n ficer Llanasa, Sir y Fflint, am gyfnod hir, sef o 1798 hyd 1854; gwnaethpwyd ef yn un o ganoniaid Llanelwy ar 3 Mai 1833. Yr oedd yn flaenllaw fel eisteddfodwr (gweler Seren Gomer, 1834, 212, am ei hanes yn llywyddu mewn eisteddfod beirdd yn
PARRY, JOHN (Bardd Alaw; 1776 - 1851), cerddor yn eisteddfodau Aberhonddu (1822-6), Biwmares (1832), Caerdydd (1834), y Fenni (1836-48). Yn 1820 sefydlodd Gymdeithas y Canorion er meithrin canu gyda'r delyn, a cheir traethawd ar y delyn ganddo yn Y Cymmrodor. Golygodd y tonau i Seren Gomer am flynyddoedd. Cyfansoddodd lawer o gerddoriaeth. Bu farw yn Llundain, 8 Ebrill 1851. JOHN ORLANDO PARRY (1810 - 1879), cerddor Cerddoriaeth Perfformio Mab
PENNAR, ANDREAS MEIRION (1944 - 2010), bardd ac ysgolhaig rhychwant eang a'u rhyfeddod at fywyd, mae angen myfyrio hir arnynt. Cerdd hir sydd yn ei ail gyfrol o farddoniaeth, Y Pair Dadeni (Gwasg Gomer, 1977), sy'n ail-greu hanes Efnisien a Bendigeidfran o ail gainc y Mabinogi. Cyhoeddodd ddwy gerdd hir arall, 'Saga' (1972) ac 'Y Gadwyn' (1976) a bu ei gyfieithiadau o hen lenyddiaeth Gymraeg yn boblogaidd: Taliesin (Gwasg Llanerch, 1989), The Poems of Taliesin
PHILLIPS, JOHN (Tegidon; 1810 - 1877), argraffydd a bardd brif orchwyliwr y cwmni am tuag 20 mlynedd. Fel argraffydd bu'n cynorthwyo Robert Isaac Jones ('Alltud Eifion') i gychwyn argraffwasg yn Nhremadog yn 1854. Ysgrifennodd lawer i'r Drysorfa, Y Gwyliedydd, Y Geiniogwerth, Seren Gomer, Y Methodist, a'r Traethodydd (1849-54). Bu'n is-olygydd i'r Gwyliedydd, ac yn olygydd barddoniaeth Goleuad Cymru, 1822-38, am flynyddoedd. Gwnaeth lawer i hyrwyddo
PRICE, THOMAS (Carnhuanawc; 1787 - 1848), clerigwr a hanesydd 1839, ond parhaodd i fyw yng Nghrughywel hyd 1841 pan gododd ficerdy yng Nghwm-du. Apwyntiwyd ef yn ddeon gwlad rhan o ddeau Brycheiniog yn 1832. Ymddangosodd nifer o erthyglau gan 'Carnhuanawc' yn Seren Gomer, 1824, ac fe ddaliodd i gyfrannu i'r cylchgronau ar hyd y blynyddoedd. Ymgymerth ef a chyfaill iddo â sgrifennu llythyr neu erthygl i ryw gyhoeddiad Cymraeg neu'i gilydd bob mis. Yr oedd hefyd
PUGH, JOHN (Ieuan Awst; 1783 - 1839), cyfreithiwr a bardd i'r gyfraith, ac fel cyfreithiwr parchus iawn yn Nolgellau y treuliodd weddill ei oes. Er yn gyfreithiwr cadwodd ei ddiddordeb mewn argraffu, ac yn 1815 daeth yn feistr-argraffwr, ac ymddengys ei enw (John Pugh, Heol Finsbury) ar argraffiad 1833-40 o'r Dysgedydd. Cyhoeddodd gryn dipyn o farddoniaeth a rhyddiaith mewn cylchgronau fel Y Dysgedydd a Seren Gomer, fel rheol o dan y ffugenw ' Ieuan Awst
REES, JOSIAH (1744 - 1804), gweinidog Undodaidd . Nid yw eto'n hollol sicr pa ran a fu i Peter Williams ynddo (gweler Gomer M. Roberts, Bywyd a Gwaith Peter Williams, 176-84), ond tueddir gan mwyaf i roi'r clod i Josiah Rees. Yn ei farn ddiwinyddol, nid oes amheuaeth nad Ariad oedd Rees er yn fore; ac erbyn diwedd y ganrif yr oedd yn Undodiad pendant; ei enw ef sy'n gyntaf ar restr pwyllgor ' Cymdeithas Ddwyfundodaidd Deheubarth Cymru,' 8 Hydref
RHYS, WILLIAM JOSEPH (1880 - 1967), gweinidog (B) ac awdur oed. Dros y 30 mlynedd ar ôl cyhoeddi yn Seren Gomer (1934-35) ' Hanes dechreuad y Bedyddwyr yng Nglandŵr, Abertawe ” cafwyd llif cyson o erthyglau ganddo yn Seren Cymru, Trafodion Cymdeithas Hanes Bedyddwyr Cymru, a Seren Gomer, gyda cholofn ' Cronicl yr eglwysi '; yn ymddangos yn gyson yn y cylchgrawn olaf o 1954 hyd 1966 pan gafodd ei daro gan y parlys mud. Ysgrifennodd erthyglau i'r
RICHARDS, WILLIAM (1749 - 1818), dadleuydd diwinyddol a gwleidyddol Aberteifi a ' Gomer' (Joseph Harris), ac y mae'r iaith yn ffyrnig, yn enllibus o ran hynny, o boptu. O 1805 (pan fu farw ei wraig, merch Maneian Fawr gerllaw Parc-Nest), bu Richards fyw fel meudwy am gyfnod maith. Yn y blynyddoedd hyn y cyhoeddodd ei History of Lynn (dwy gyfrol), 1812, a ganmolir gan wŷr cyfarwydd, a'i bapurau (yn y Monthly Repository) a gasglwyd yn gyfrol, The Welsh Nonconformists
ROBERTS, GOMER MORGAN (1904 - 1993), gweinidog (MC), hanesydd, llenor ac emynydd rhai o lowyr yr ardal a'u cyhoeddi mewn cyfrol yn dwyn y teitl O Lwch y Lofa (1924). Gwerthwyd pob copi a chyflwyno'r elw o £30 er mwyn rhoi, yn ôl cyflwyniad John Griffiths, 'hwb ymlaen i'r bardd athrylithgar Gomer Roberts - llanc y clyw Cymru fwy amdano yn y dyfodol.' Ar ôl ei flwyddyn yn Birmingham, dechreuodd ar ei gwrs addysg yng Ngholeg Trefeca ac yna, 1926-9, bu'n dilyn y Cwrs Cyffredinol yng
ROBERTS, ROBERT GRIFFITH (1866 - 1930), gweinidog gyda'r Bedyddwyr ac awdur i roi'r gorau i bregethu am fisoedd, wedi ei lesteirio yn y blynyddoedd dilynol. Ar ôl gwaeledd hir yn 1928-9, bu farw 3 Ionawr 1930. Darllenasai mewn meysydd eithriadol o eang a modern, yn bennaf wrth gwrs, athroniaeth (yn enwedig seicoleg) a diwinyddiaeth. Torrwyd ar draws ei olygyddiaeth o Seren Gomer (1909-11) gan yr ymddiswyddiad anorfod a nodwyd eisoes, ond yn ddiweddarach cyfrannodd lawer i

Search results

85 - 96 of 126 for "Gomer"