Dictionary of Welsh Biography

LLWYD, STEPHEN (1794 - 1854), cerddor canu yng nghapel Carmel. Cynhaliai ddosbarthiadau cerddorol a llafuriai yn ddiwyd gyda cherddoriaeth yn yr ardal, a rhoddodd gychwyn i amryw o gerddorion. Saif ei fri fel cyfansoddwr ar y dôn ' Caerllyngoed,' 7.6., a gyfrifir yn un o'r tonau gorau. Ymddangosodd gyntaf yn Seren Gomer, Mehefin 1822. Cyhoeddwyd y tonau ' Abergwaun,' ' Taf,' a ' Rhondda ' yn Seren Gomer, a ' Carol Nadolig,' wedi ei
MILLS, RICHARD (Rhydderch Hael; 1809 - 1844), cerddor Ganwyd Mawrth 1809 yn Tynewydd, gerllaw Llanidloes, mab Henry a Jane Mills (ail wraig Henry Mills). Wedi gadael yr ysgol yn 11 oed dechreuodd ddysgu crefft gwehydd. Daeth yn hysbys fel cyfansoddwr emyn-donau pan nad oedd ond 15 oed, gan i'w dôn, ' Maes-y-llan,' gael ei chyhoeddi yn Seren Gomer. Yr oedd yn aelod gweithgar o Gymdeithas Gerddorol Bethel, Llanidloes. Yn 1835 cyhoeddodd Y Gwladgarwr
MORGAN, DAVID EIRWYN (1918 - 1982), prifathro coleg a gweinidog (B) atyniadau'r wythnosolyn oedd ei ddyddiadur wythnosol a oroesodd o dan wahanol benawdau tan y rhifyn olaf yn 1976. Bu'n gefnogydd a chyfrannwr cyson i Seren Gomer. Yn weinidog ifanc, bu'n un o'r 'golygyddion tros dro' cyn dechrau golygyddiaeth Lewis Valentine yn 1951 ac Eirwyn Morgan a'i holynodd yn 1975. Ni chaniataodd ei waeledd iddo weithredu fel golygydd ar ôl 1977. Bu ei gyfraniadau trwy'r blynyddoedd
MORGAN, JOHN RHYS (Lleurwg; 1822 - 1900), gweinidog gyda'r Bedyddwyr, darlithydd, bardd, a llenor gael o leiaf 30 o destunau o'i eiddo. Yr oedd yn feirniad eisteddfod ac yn aelod o Orsedd y Beirdd, a bu'n olygydd barddoniaeth Seren Cymru o 1860 i 1877, a Seren Gomer yn y 60au cynnar, ond oherwydd amlder diddordebau ni chafodd lawer o gyfle i arfer y grefft ei hun. Bu hefyd yn aelod o fwrdd golygyddion Y Medelwr Ieuanc a gyhoeddwyd gyntaf yn 1871. Cyhoeddwyd toreth o'i waith, gan gynnwys Llawlyfr
MORRIS, DAVID WILLIAM (Marmora; 1823 - 1914), gweinidog gyda'r Bedyddwyr , Cwmsarnddu, Hafod (Abertawe), lle'r adeiladodd gapel Philadelphia, Pontestyll, a Phontsenni, Scranton (U.D.A.), Cwmsarnddu am yr eiltro, a Tylorville (U.D.A.) 1879-86. Treuliodd weddill ei oes yn Abertawe. Un lled od ydoedd yn ei gwmni. Gweddïai â'i lygaid ar agor, a phregethai weithiau â'i lygaid yng nghau. Ysgrifennai i'r cylchgronau (e.e. Seren Gomer, Y Bedyddiwr, a Baner America) o ddyddiau ei goleg
MORRIS, SILAS (1862 - 1923), prifathro Coleg y Bedyddwyr, Bangor athro yn y clasuron yng Ngholeg y Bedyddwyr, Llangollen, a daeth yn bennaeth y coleg hwnnw (ym Mangor) yn 1896. Cafodd radd M.A. Llundain yn 1888. Ystyrid ef yn ysgolhaig da ar iaith a llenyddiaeth y Testament Newydd, a bu'n aelod o bwyllgor y Brifysgol i ddwyn allan gyfieithiad newydd Cymraeg o'r Testament Newydd. Bu'n olygydd Seren Gomer am 10 mlynedd, ac ef oedd llywydd cymanfa Bedyddwyr Arfon yn
NICHOLAS, WILLIAM RHYS (1914 - 1996), gweinidog ac emynydd Yr Hogwr. Dangosodd ddiddordeb mewn llenyddiaeth yn ifanc a chyhoeddwyd cerddi o'i waith yng nghylchgrawn Coleg Abertawe, Dawn. Yn ystod ei gyfnod yn Horeb a Bwlch-y-groes sefydlodd berthynas agos â Gwasg Gomer yn Llandysul, a golygodd nifer fawr o gyfrolau ar ei rhan. Bu hefyd yn gyd-olygydd cylchgrawn Y Genhinen. Bu'n olygydd Cyfansoddiadau a Beirniadaethau yr Eisteddfod Genedlaethol am ddeng
OLIVER, DAVID (fl. 1785-1814), gweinidog gymanfa'r Undodiaid ar 12 Rhagfyr 1813. Ond edrydd Seren Gomer (24 Rhagfyr 1814) hanes ei dderbyn i blith yr Annibynwyr - yr oedd y pryd hynny'n byw yn Llangyfelach. Bu farw rywbryd cyn i David Jones sgrifennu ei Hanes - 'yn lled ddibarch,' meddai'r Bedyddiwr pybyr hwnnw.
OLIVER, EDWARD (1720 - 1777), Methodist a Morafiad cynnar, saer coed wrth ei waith Ganwyd 'yn sir Drefaldwyn ' (meddai cofnod Morafaidd) ar ddydd Gwener y Groglith (15 Ebrill neu 29 Mawrth, yn ôl dull y calendr), 1720. Wedi gweithio yn Wrecsam (Gomer M. Roberts, Peter Williams, 33), symudodd yn 1748 i Lanbrynmair; yr oedd yn 'gynghorwr cyhoedd' cymharol ddinod gyda'r Methodistiaid. Yn ymraniad 1750 yr oedd ym mhlaid Harris; bu'n efengylu drosto yng Ngogledd Cymru ac yn
OWEN, DAVID (Brutus; 1795 - 1866), golygydd a llenor amlygrwydd yng Nghymru oedd ei lythyr (dan y ffugenw ' Brutus') yn Seren Gomer, Mawrth 1824, yn ymosod ar yr iaith Gymraeg. O hynny allan fel ' Brutus ' yr adwaenid ef. Wedi'i ddiarddel gan y Bedyddwyr, ymaelododd gyda'r Annibynwyr yn y Capel Newydd ac ymroi i gadw ysgol yn Llangïan. Cafodd bregethu gyda'r Annibynwyr, ond ni ddaeth yn boblogaidd. Wedyn symudodd i Dyddynsweep, Maenaddfwyn, ger Llannerch-y
OWEN, ELLIS (1789 - 1868), amaethwr, hynafiaethydd, a bardd hynafiaethydd cymerai ddiddordeb mawr yn hanes ei ardal a'i sir, ac ysgrifennodd lawer i gylchgronau, fel Seren Gomer, Y Drysorfa, Y Gwladgarwr, a'r Brython (Tremadog). Edrychid i fyny ato yn ei ddydd fel beirniad llenyddol a hynafiaethydd, a'r flwyddyn y bu farw etholwyd ef yn F.S.A. Yn ei oes ef yr oedd Eifionydd yn enwog am ei beirdd a'i llenorion, ac yn 1846 sefydlodd Ellis Owen Gymdeithas Lenyddol
OWEN, JOHN (1807 - 1876) Tyn-llwyn,, gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd ac ysgrifennwr ar amaethyddiaeth Ganwyd 1 Awst 1807 yn y Gwindy, Llecheiddior, Eifionydd, yn fab i William Owen a'i wraig Margaret, nith i Robert Jones, Rhoslan. Dechreuodd ddarllen yn fore ac yn helaeth, a sgrifennai'n gynnar i Seren Gomer ym mhlaid rhyddfreinio'r Pabyddion. Bu mewn amryw ysgolion, gan gynnwys ysgol Evan Richardson ym Mrynengan, ac ysgol yng Nghaerlleonfawr, lle y bu'n gyd-ddisgybl ac yn gyfaill i 'Glan Alun

Search results

73 - 84 of 126 for "Gomer"