Dictionary of Welsh Biography

BOWEN, EVAN RODERIC (1913 - 2001), gwleidydd Rhyddfrydol a chyfreithiwr Grimond ar gyfer arweinyddiaeth y Blaid Ryddfrydol yn dilyn ymddeoliad Clement Davies ym mis Medi 1956. Roedd carfan gref o fewn y Blaid Ryddfrydol yng Nghymru a wasgai i geisio sicrhau etholiad Bowen i'r swydd wag. Er mai ychydig iawn o obaith oedd ganddo i ennill yr etholiad, roedd Bowen braidd yn ddig oherwydd llwyddiant Grimond. O ganlyniad, anghynnes oedd y berthynas rhwng y ddau ohonynt hyd nes i
BOWEN, JOHN (1815 - 1859), esgob Sierra Leone hunan a'i gyfoeth i waith y genhadaeth dramor, gan ymweld sawl tro â chenadaethau Eglwys Loegr yn y Dwyrain. Yn 1857 fe'i dyrchafwyd yn esgob Sierra Leone, ond bu farw yn Freetown, 28 Mai 1859.
BOWYER, GWILYM (1906 - 1965), gweinidog (A) a phrifathro coleg pharatoad disgybledig. Ond fel darlledwr medrus y daeth i sylw cenedlaethol. Ar y radio sain enillodd glust y cyhoedd gyda'i ddatganiadau cryno a'i resymu miniog yn y cyfresi ' Seiat Holi ' (1946-49) a ' Problemau bywyd ' (1957-60) a dangosodd yr un medrusrwydd fel un o gadeiryddion y gyfres ' Codi testun '; a gynhyrchwyd gan gwmni teledu T.W.W. rhwng Medi 1961 a Mawrth 1962. Dywedodd un amdano mai Gwilym
BRADFORD, JOHN (1706 - 1785), gweydd a phannwr a lliwydd 1785 lluniodd 'Iolo' bob math o straeon am ei ddysg ac am ei gysylltiad â'r gyfundrefn orseddol, dderwyddol, ddwyfundodaidd, a ffynnai drwy'r canrifoedd, meddai ef, ym Morgannwg, ac yn arbennig yn Nhir Iarll. A mynnai mai yn ei lawysgrifau ef y cawsai afael ar lawer iawn o'i ffugiadau. Felly, dylem anwybyddu popeth a ddywedir amdano yn llyfrau'r ganrif ddiwethaf. Yn ôl dyddiadur William Thomas (1727
BRANGWYN, Syr FRANK FRANCOIS GUILLAUME (1867 - 1956), arlunydd Ganwyd yn Bruges, Gwlad Belg, 12 Mai 1867, yn drydydd mab William Curtis Brangwyn (a fu farw 1907 yng Nghaerdydd) ac Eleanor (ganwyd Griffiths) ei wraig a hanai o Aberhonddu. Pensaer eglwysig oedd y tad a chanddo weithdy dodrefn eglwysig yn Bruges ond dychwelodd y teulu i Lundain yn 1875. Ychydig o addysg ffurfiol a gafodd y mab. Bu'n dysgu dylunio yn Amgueddfa De Kensington ac yn gweithio yng
BRAOSE family ; cytunodd hefyd i briodas Isabel, ei ferch, â Dafydd, mab Llywelyn. Yn ddiweddarach, pan ar ymweliad â llys Llywelyn, bu'n euog o ormod cyfathrach â gwraig Llywelyn, ac fe'i crogwyd (3 Mai 1230). Gyda'i farw ef daeth llinell wrywol y gangen hon o'r teulu i'w therfyn, rhannwyd yr etifeddiaeth cydrhwng ei bedair merch, eithr cadwyd yr enw yn llinell JOHN de BRAOSE, barwn Gwyr a Bramber. Lladdwyd John yn
BRAZELL, DAVID (1875 - 1959), datganwr gŵr a fu'n astudio wrth draed Joseph Parry. Bwriodd ei brentisiaeth fel datganwr yn yr eisteddfod, ac ar gymhelliad R.C. Jenkins aeth i'r Academi Gerdd Frenhinol yn Llundain ym mis Mai 1901, lle y bu'n astudio am bum mlynedd gyda Frederic King (canu), Frederic Corder (cynghanedd a gwrthbwynt), ac Edgardo Levi (opera). Cafodd yrfa ddisglair fel myfyriwr; enillodd chwech o fedalau'r academi, a
BRIOG (fl. 6ed ganrif), sant y berthynas rhwng y rhanbarthau Celtig a'i gilydd. Briog yw nawddsant Llandyfriog yn ne sir Aberteifi, a chlywir adlais o'i enw hefyd mewn enwau lleoedd yn sir Gaerloyw, Cernyw, a Llydaw. Dethlir gŵyl y sant hwn yn gyffredin ar galan Mai.
BROCHWEL YSGYTHROG (fl. 550), tywysog llwfrddyn ar yr un amgylchiad. Yn ôl ystori Melangell, santes Pennant, yn cael ei chadarnhau gan Gerallt Gymro, yr oedd ganddo sedd frenhinol yn Amwythig, sedd nas cymerasid hyd yn hyn gan y Merciaid ac a elwid o dan yr enw Cymraeg Pengwern; weithiau dywedir mai dyma'r man y mae castell Amwythig arno yn awr, eithr ar brydiau eraill dywedir mai lle y saif eglwys S. Chad (Hen) yr oedd.
BROMLEY, HUMPHREY (1796), pregethwr Undodaidd Haedda sylw am mai ef, mae'n debyg, oedd y pregethwr Undodaidd cyntaf yng Ngogledd Cymru. Ganwyd 17 Mai 1796, yn fab i Humphrey (garddwr) a Jane Bromley, Tre-brys, Llanrhaeadr-ym-Mochnant, Dinbych. Garddwr oedd yntau fel ei dad, ond cadwai ysgol hefyd mewn llofft yn ymyl Pont Maes Mochnant, ac ynddi 'o leiaf 50 o blant.' Eglwyswr oedd ar y cychwyn, ond troes yn bregethwr Undodaidd; cynhelid ef yn
BROMWICH, RACHEL SHELDON (1915 - 2010), ysgolhaig Dafydd ap Gwilym', gan arolwg o waith y bardd yn ei chyfrol ar gyfer y gyfres 'Writers of Wales', Dafydd ap Gwilym (1974). Daethpwyd ag amrywiaeth o'i phapurau beirniadol ynghyd yn 1986 yn Aspects of the Poetry of Dafydd ap Gwilym: collected papers. Efallai mai uchafbwynt ei gwaith ar Ddafydd ap Gwilym oedd ei chyfieithiad ar gyfer cyfres y Welsh Classics, sef Dafydd ap Gwilym, a Selection of Poems
BROOKE, Dâm BARBARA MURIEL (Barwnes Brooke o Ystradfellte), (1908 - 2000), gwleidydd enwebiad dros sedd Hampstead, a enillwyd ganddo yn Etholiad Cyffredinol 1950. Ym 1954, dewiswyd Barbara Brooke gan yr Arglwydd Woolton, Cadeirydd y Blaid Geidwadol, yn olynydd i'r Fonesig Kilmuir fel un o'i ddau Is-gadeirydd. Sylweddolodd yn fuan fod y Blaid Geidwadol yn dibynnu ar fenywod yn wirfoddolwyr yn yr etholaethau ac ar y cynghorau lleol ond mai ychydig o fenywod a enwebid yn ymgeiswyr Ceidwadol

Search results

73 - 84 of 1867 for "Mai"