Dictionary of Welsh Biography

GUEST family, meistri gweithydd haearn a glo, etc. cyfarfodydd ym mis Mai y flwyddyn honno gyda'r bwriad o adeiladu neuadd drefol a fyddai'n deilwng o dref mor bwysig ac yn gwahodd tanysgrifiadau, addawodd Guest gyfrannu £1,000 i'r gronfa. Yn ystod ei flynyddoedd olaf, yn Canford Manor, swydd Dorset, yr oedd Guest yn byw, ond pan oedd angau'n agosáu dychwelodd i Ddowlais, ac yno y bu farw ac y claddwyd ef.
GUEST, y FONESIG CHARLOTTE ELIZABETH (1812 - 1895), cyfieithydd, gwraig busnes a chasglydd Ganwyd Charlotte Guest, merch Albermarle Bertie, 9fed Iarll Lindsey a'i ail wraig, Charlotte Susanna Elizabeth (gynt Layard), ym Mhlas Uffington, swydd Lincoln, ar 19 Mai 1812. Bu farw ei thad pan oedd yn chwe blwydd oed ac ailbriododd ei mam. Derbyniodd ei haddysg gartref a daeth gallu'r Fonesig Charlotte i astudio am gyfnodau hir a'i dawn at ieithoedd yn amlwg yn gynnar gan ei gwneud yn wahanol
GUTUN OWAIN, uchelwr Uchelwr o blwyf Dudlust ym maenor y Traean yn arglwyddiaeth Croesoswallt; perchen tir yn y plwyf nesaf hefyd, sef Llanfarthin - dywedir mai yn eglwys y plwyf hwnnw y claddwyd ef. Yr oedd yn ddisgybl yng nghelfyddyd cerdd dafod i Dafydd ab Edmwnd. Tyfodd yn bencerdd, ac nid rhyfedd iddo ganu'n orchestol, megys ei feistr yntau, ar fesurau celfydd. Daeth yn ysgolhaig ac yn achwr o fri hefyd, a
GWALCHMAI ap MEILYR (fl. 1130-80), bardd o Fôn, un o'r cynharaf o'r Gogynfeirdd ceir tystiolaeth mai mab oedd Gwalchmai i Feilyr, pencerdd Gruffudd ap Cynan (The Myvyrian Archaiology of Wales, 144B 16-17 - 'Arddwyrews fy nhad [e]i fraisg frenhindad'). Profir i Walchmai ddechrau canu cyn 1132 gan y ddau gyfeiriad ganddo at ei foliant i Gadwallawn fab Gruffudd ap Cynan a fu farw'r flwyddyn honno. Yn un o'r awdlau i Owain Gwynedd ceir cyfeiriadau at ymgyrchfeydd y tywysog hwnnw yn
GWALCHMAI, HUMPHREY (1788 - 1847), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd - na chymysger ef â'r bardd ' Gwalchmai ' (Richard Parry, 1803 - 1897). Ganwyd 14 Ionawr 1788, yn fab i Edward Gwalchmai (1757 - 1799), Dolgar, Llanwyddelan - treftadaeth sylweddol a fu ym meddiant y teulu am bedair cenhedlaeth. Dechreuodd weithio'n fore gyda chrefydd, yn enwedig gyda'r ysgol Sul; codwyd ef yn flaenor yn 17 oed, a dechreuodd bregethu 'n 19, er mai ail iaith oedd y Gymraeg iddo
GWENFFREWI (fl. gynnar yn y 7fed ganrif), santes Yr unig sylfaen i'w hanes ydyw'r traddodiadau sydd wedi eu corffori mewn 'bucheddau' yn perthyn i'r 12fed ganrif. Dywedir mai brodor o Degeingl (Sir y Fflint bellach) oedd Tevyth, ei thad; yn ôl achau diweddar yr oedd ei mam, Gwenlo, yn chwaer i Beuno Sant. Y mae'n weddol sicr fod iddi gyswllt clos â lledaeniad parch Beuno yng ngogledd-ddwyrain Cymru; ar y fan lle y mae ei chysegr hi yn
GWERFUL MECHAIN (1462? - 1500), bardd Y cwbl a wyddys amdani yw mai merch Hywel Fychan o Fechain ym Mhowys oedd hi, ac ategir hynny yng nghywydd Dafydd Llwyd yn danfon Llywelyn ap y Gutun yn llatai ati. Gwyddys fod darnau o'i chywyddau yn nofio ar gof gwlad yn y 19eg ganrif, oblegid cyfeiria ' Ap Vychan ' a Syr Owen M. Edwards at hynny. Cymysgir rhyngddi â Gwerful, ferch Madog o Fro Danad, yn Eminent Welshmen ac Enwogion Cymru; nid i
GWILYM ap SEFNYN (fl. c. 1440), bardd nid erys unrhyw fanylion am ei fywyd, ond ymddengys mai gŵr o Ogledd Cymru oedd ef. Cadwyd llawer o'i farddoniaeth yn y llawysgrifau, ac yn ei phlith gywyddau i Gwilym ap Gruffudd o'r Penrhyn a'i fab, William Gruffudd Fychan; un cywydd brud (NLW MS 6499B (370)), a nifer o englynion. Ceir hefyd ddau gywydd mwy personol, sef cywydd i Dduw ar lun cyffes, a chywydd marwnad i'w saith mab a thair merch
GWILYM MAI - see THOMAS, WILLIAM
GWILYM RYFEL (fl. 12fed ganrif), bardd mai gŵr o Bowys oedd Gwilym Ryfel, ac iddo gael ei ladd ymhell o'i fro a neb o'i garennydd yno i ddial ei waed. Ymddengys ei fod, fel Gwalchmai, yn fardd ac yn filwr. Y mae'n sicr fod llawer o'i waith ar goll oblegid y mae Iorwerth Beli (The Myvyrian Archaiology of Wales, 317b), 100 mlynedd neu fwy ar ôl ei ddydd, yn ei enwi'n un o bedwar, gyda Llywarch (Brydydd y Moch), Cynddelw, a Dafydd Benfras
GWILYM TEW (fl. c. 1470), un o feirdd Morgannwg Dywaid y llyfrau achau ei fod yn fab i Rys Brydydd, ond y mae gennym rai ffeithiau sy'n awgrymu mai brawd i'r pencerdd hwnnw ydoedd. Gwelir, felly, ei fod yn aelod o'r teulu enwocaf o benceirddiaid a fu ym Morgannwg erioed, disgynyddion Rhys Fychan o Dir Iarll, o hil Einion ap Collwyn. Er bod Rhys Brydydd yn byw yn Llanharan, gellir tybied mai yn Llangynwyd, hen ganolfan y llwyth, y trigai Gwilym
GWINNETT, BUTTON (1735 - 1777), masnachwr, tirfeddiannwr a gwleidydd draw at ornest lle cafodd Gwinnett glwyf yn ei goes a achosodd ei farwolaeth ar 19 Mai 1777 trwy gyfuniad o haint, trawma a madredd. Mae peth ansicrwydd ynghylch lleoliad ei fedd, ond gallai fod yn yr Hen Fynwent Wladfaol, Savannah, Georgia. Mae Gwinnett County, ardal o Atlanta, Georgia, wedi ei henwi ar ei ôl. Er gwaethaf ei ansefydlogrwydd ariannol parhaus, awgryma ei yrfa wleidyddol ei fod yn

Search results

553 - 564 of 1867 for "Mai"