Dictionary of Welsh Biography

McGRATH, MICHAEL JOSEPH (1882 - 1961), Archesgob Caerdydd Ganwyd 24 Mawrth 1882 yn ninas Kilkenny, Iwerddon. Cafodd ei addysg gynnar yn ysgol y Brodyr Cristionogol yn Kilkenny, a'i addysg uwchradd yng Ngholeg Rockwell, swydd Tipperary. Yno y blodeuodd ei ddiddordeb yn yr iaith Wyddeleg ac aeth ymlaen i ennill gradd B.A. ynddi ym Mhrifysgol Genedlaethol Iwerddon. Ymhen blynyddoedd anrhydeddwyd ef gan y brifysgol honno â gradd D.Litt. Wedi graddio
MEREDITH, Syr JOHN (1714 - 1780), cyfreithiwr brodor o sir Faesyfed. Bu'n siryf Brycheiniog yn 1762 (yn y flwyddyn honno, gellid meddwl, yr urddwyd ef yn farchog), a hefyd yn siryf sir Faesyfed - yn 1780, meddai'r copi o'i feddargraff yn Jones, History of the County of Brecknock, 3ydd arg, ii, 91, ond yn 1767 meddai'r rhestr o siryfon Maesyfed yn Jonathan Williams Hist. Radnorshire, 2il argraffiad, 97. Bu farw 6 Mawrth 1780, yn 66 oed; bu ei
MEREDITH, LEWIS (Lewys Glyn Dyfi; 1826 - 1891), pregethwr a llenor Ganwyd 22 Mawrth 1826 yn Ffactri'r Ffridd, ger Machynlleth. Addysg yn yr ysgol Sul ac mewn ysgolion dydd, ym Machynlleth i ddechrau, ac wedi hynny, pan symudodd y teulu i Gwmllinau, yng Nghemaes. Ymhyfrydai mewn llenyddiaeth er yn gynnar, a bu ganddo ran mewn sefydlu cymdeithas lenyddol ym Machynlleth (c. 1854), pan weithiai yn swyddfa Adam Evans yr argraffydd. Dechreuodd bregethu gyda'r Wesleaid
MEREDITH, RICHARD (d. 1597), esgob Leighlin yn Iwerddon, ganwyd yn sir Ddinbych, yn fab, meddir, i un Robert Meredith ap Gronw a Margaret, merch William John ap Gronw. Y mae'n bosibl ei fod o'r un cyff â Meredithiaid Stansty. Gall mai ef yw'r Richard Meredith a raddiodd yn B.A. yng Ngholeg Iesu, 4 Mawrth 1572/3, ond mae sicrwydd iddo dderbyn ei M.A. o'r un coleg yn 1575. Daeth yn gaplan i Syr John Perrot, arglwydd-raglaw Iwerddon
MEREDITH, WILLIAM (1874 - 1958), pêl-droediwr Iwerddon, a deuddeg yn erbyn yr Alban. Sgoriodd sawl gôl dyngedfennol dros Gymru ond bu raid iddo aros hyd ei gêm olaf dros Gymru cyn profi'r wefr o guro Lloegr (2-1 ar 15 Mawrth 1920) ar eu tomen eu hunain. Ar lawer ystyr, yr oedd Billy Meredith ymhell o flaen ei amser o ran dawn a deall. Corff esgyrnog, gwydn oedd ganddo, a gelwid ef yn ' Old Skin ' gan ei gyfeillion. Edrychai'n ddiniwed iawn yn
MEURUG, RHYS (d. 1586-7), yswain, achwr, a hanesydd Roedd yn byw yn y Cotrel ym mhlwyf Sain Nicolas ym Mro Morgannwg. Yn ôl ei gyfoeswr, Dafydd Benwyn, yr oedd yn fab i Feurug ap Hywel ap Phylip ap Dafydd ap Phylip Hir, o hil Caradog Freichfras. Fe'i penodwyd gan iarll Penfro yn glerc yr heddwch yn Sir Forgannwg. Bu farw 1 Mawrth 1586/7, a chladdwyd ef yn eglwys y Bont-faen. Canwyd dwy farwnad iddo, y naill gan Ddafydd Benwyn (Cardiff MS. 2.277
MEYRICK family Hascard, Fleet, Bush, Wigmore, Llundain, am 'lwgr-wobrwyo' chwaraewyr theatr y Globe i chwarae Richard the Second ar fin y gwrthryfel (6 Chwefror), ac am amddiffyn Essex House (8 Chwefror) yn erbyn lluoedd y Llywodraeth. Ar 13 Mawrth 1601 cafodd ei ddienyddio am deyrnfradwriaeth. Ailfreiniwyd ei fab Roland Meyrick a'i ferch, yr arglwyddes Vaughan, o ran gwaed ac enw, gan Iago I (24 Mai 1606). Yr oedd Syr FRANCIS MEYRICK (marchog, 5
MILES, JOHN (1621 - 1683), pregethwr Piwritanaidd, a prif arweinydd y Bedyddwyr Neilltuol, a gwladychydd yn America Ganwyd yn Newton Clifford yn y rhan Gymraeg o sir Henffordd. Ymaelododd yng Ngholeg Brasenose, Rhydychen, 18 Mawrth 1635-6, ond ni wyddys pa mor hir yr arhosodd yno. Ansicr hefyd yw ei yrfa o 1636 i 1649; pur debyg iddo weithredu fel caplan ym myddin y Senedd, a gwneud ei gartref yng ngorynys Browyr i'r gorllewin o Abertawe. Yng ngwanwyn 1649 aeth i Lundain, lle y cafodd ei fedyddio drwy drochiad
MILLS, RICHARD (Rhydderch Hael; 1809 - 1844), cerddor Ganwyd Mawrth 1809 yn Tynewydd, gerllaw Llanidloes, mab Henry a Jane Mills (ail wraig Henry Mills). Wedi gadael yr ysgol yn 11 oed dechreuodd ddysgu crefft gwehydd. Daeth yn hysbys fel cyfansoddwr emyn-donau pan nad oedd ond 15 oed, gan i'w dôn, ' Maes-y-llan,' gael ei chyhoeddi yn Seren Gomer. Yr oedd yn aelod gweithgar o Gymdeithas Gerddorol Bethel, Llanidloes. Yn 1835 cyhoeddodd Y Gwladgarwr
MILLS, SEBASTIAN BACH (1838 - 1898), pianydd Ganwyd ym mis Mawrth 1838 yn y Coety, gerllaw Penybont-ar-Ogwr, Sir Forgannwg, yn fab i organydd. Teithiodd lawer. Yn 1878 bu gyda Joachim a Madame Schumann mewn cyngherddau yn yr Almaen. O 1883 hyd 1897 yr oedd yn athro cerddoriaeth yn Efrog Newydd. Yr oedd yn yr Almaen yn 1897-8, ac yno y bu farw ar 21 Rhagfyr 1898.
MORGAN family Tredegar Park, 1905, eithr gan iddo farw yn ddibriod (11 Mawrth 1913) daeth yr is-iarllaeth i ben. Dilynwyd ef fel barwn gan ei nai, COURTENAY CHARLES EVAN MORGAN (1867 - 1934), 3ydd barwn Tredegar, a grewyd yn is-iarll Tredegar ar 4 Awst 1926. Bu ef yn gwasnaethu yn y rhyfel â'r Boeriaid ac yn rhyfel 1914-8.
MORGAN ap HYWEL (fl. 1210-48), arglwydd Cymreig arglwyddiaeth Gwynllwg neu Gaerlleon-ar-Wysg ysgrif ar deulu Marshal, llusgwyd Morgan i mewn i helyntion y teulu hwnnw; collodd gastell Caerlleon i William Marshal yn 1217, a gwrthododd meibion Marshal ei edfryd iddo (yr oedd serch hynny'n parhau gan mwyaf mewn meddiant o gastell Machen) - yn wir, bu Morgan farw ychydig cyn 15 Mawrth 1248, heb byth gael castell Caerlleon yn ei ôl. Dilynwyd ef gan ei ŵyr, MAREDUDD (mab i'w ferch Gwerfyl), a fu

Search results

541 - 552 of 984 for "Mawrth"