Dictionary of Welsh Biography

TALIESIN (fl. ail hanner y 6ed ganrif), bardd ragymadrodd a'i nodiadau; ond da cael testun sicr o bob llinell, gan fod cyfoeth o ddefnydd gwerthfawr yma i'r neb a astudio ddechreuadau cerdd dafod Gymreig neu ddatblygiad y Gymraeg ei hun yn y cyfnod cynnar. I'r graddau y ceir dehongliad sicrach o'r iaith, daw golau newydd hefyd ar hanes yr Oesoedd Tywyll. Mae un peth bellach yn amlwg. Priodolwyd ar gam i Daliesin, y Cynfardd o ddiwedd y 6ed ganrif
THICKENS, JOHN (1865 - 1952), gweinidog (MC), hanesydd ac awdur oedd ganddo reddf a thrylwyredd y gwir hanesydd; mynnai fynd i lygad y ffynnon bob amser; ei duedd oedd rhedeg ar ôl ambell ysgyfarnog, a hynny efallai yw gwendid ei Ddarlith Davies. Yr oedd ei arddull bedantig a gor-ramadegol hefyd yn faen tramgwydd i lawer o'i edmygwyr. Bu'n aelod o bwyllgor Llyfr emynau'r Methodistiaid (1927), a chwilotodd lawer ar hanes yr emynwyr a'u cynhyrchion. Ef a baratôdd y
THODAY, MARY GLADYS (1884 - 1943), gwyddonydd, etholfreintwraig, ymgyrchydd heddwch cynadleddau diarfogi gynyddu yn ystod y 1930au, gwnaeth Gladys Thoday bob ymdrech i fynychu sesiynau ar draws Ewrop yn ogystal ag ym Mhrydain. Teithiodd i gynadleddau ym Mharis a Brwsel ac ar un o'i hymweliadau â Geneva cyflwynodd ddeiseb i Ysgrifennydd Tramor Prydain, Syr John Simon, yn gofyn am wahardd allforio arfau a deunyddiau rhyfel i Siapan yn ddi-oed. Yn Grenoble cyflwynodd adroddiad adran Prydain
THOMAS, DAVID EMLYN (1892 - 1954), gwleidydd ac undebwr llafur Aberdâr yn olynydd George Hall. Parhaodd i gynrychioli'r sedd hon yn y senedd hyd ei farwolaeth. Ailetholwyd ef gyda mwyafrif o bron 28,000 yn 1951. Yr oedd yn aelod tawel, diymhongar a wasanaethai'i etholwyr yn gydwybodol bob amser. Dewiswyd ef yn gadeirydd ar y grŵp Llafur Seneddol Cymreig yn Nhŷ'r Cyffredin yn 1949-50. Y mae ei bapurau gwleidyddol yn y Llyfrgell Genedlaethol. Yr oedd yn Gymro Cymraeg
THOMAS, DEWI-PRYS (1916 - 1985), pensaer yn wrthwynebydd cydwybodol, yn genedlaetholwr yn gyntaf ac yn heddychwr yn ail. Bu'n gweithio gyda'r penseiri Ivor Jones a John Bishop yng Nghaerdydd ac wedyn gyda T. Alwyn Lloyd, 1942-47. Gweithiai fel pensaer yn ystod y dydd a gwneud tasgau amrywiol mewn ysbyty gyda'r hwyr. Un o'i ddyletswyddau rheolaidd bob nos am 8 o'r gloch oedd cludo merched beichiog o'r Adran Geni i'r lloches danddaearol ac
THOMAS, DYLAN MARLAIS (1914 - 1953), bardd a llenor bardd Vernon Watkins. Mynnai bob amser mai crefft yw barddoniaeth yn gyntaf oll - bod bardd yn gweithio 'allan o eiriau' (gan greu ystyr), nid 'tuag at eiriau' (gan greu awyrgylch) - awgrym arall fod rhywbeth greddfol Gymreig yn ei anian farddol. Fel y dywedodd Mallarmé, 'nid â syniadau yr ysgrifennir barddoniaeth, ond â geiriau'. Trwy gydol y 1930au, daeth Thomas yn fwyfwy adnabyddus, gan ennill sylw
THOMAS, EVAN LORIMER (1872 - 1953), offeiriad ac ysgolhaig dechreuodd er mwyn y myfyrwyr Cymraeg Gymdeithas y Brythoniaid a oedd yn cyfarfod bob yn ail nos Sadwrn yn ei dy heb air o Saesneg. Ar brynhawn Sul cynhaliai ddosbarth Beiblaidd yn Gymraeg i'r myfyrwyr. Symudodd yn 1915 i swydd ficer Holywell, ac yn 1922 i'r un swydd ym mhlwyf Tywyn, Abergele. Cyhoeddodd esboniadau Cymraeg ar Efengyl Luc yn 1920 ac 1922 ac ar 1 Corinthiaid yn 1934. Daeth yn archddiacon
THOMAS, EVAN ROBERT (1891 - 1964), saer dodrefn ac arweinydd y Cymry yn Awstralia fod gan bob Cymro a ddeuai i'r lan lety i fynd iddo. Yr oedd yn weithiwr diarbed a brwdfrydig iawn ymhlith y Cymry. Bu'n ysgrifennydd (1932-58) y Cambrian Society a gyfarfyddai unwaith y mis yn Neuadd Dewi Sant, Stryd Latrobe, Melbourne, pryd y cynyddodd yr aelodaeth o tua 30 i dros 300, a bu'n llywydd yn 1958-59. Cyfrannai golofn i gylchgrawn y gymdeithas, The Cambrian, tra parodd (1939-46), ac i'r
THOMAS, HUGH EVAN (Huwco Meirion; 1830 - 1889), gweinidog gyda'r Annibynwyr , Birkenhead, ac urddwyd ef yno Gorffennaf 1853. Oherwydd dirwasgiad diwydiannol amser helbulus iawn a gafodd yno yn ceisio dwyn baich o ryw £4,000 o ddyled ar y capel. Llafuriodd yn ddiarbed i gasglu at y ddyled ac enillodd edmygedd eglwysi Lerpwl, a rhoddasant hwy a'u gweinidogion bob cefnogaeth iddo. Daeth yn adnabyddus yn yr enwad gyda phob mudiad. Bu â rhan amlwg yng nghychwyn Y Tyst Cymreig yn 1867, ac
THOMAS, SYR JAMES WILLIAM TUDOR (1893 - 1976), llawfeddyg offthalmig yno, yn Ysbyty Guy yn 1930, ac wedyn yn ystod y 1930au yn Ysbyty Llygaid Moorfields ac Ysbyty Offthalmig Canolog Llundain, y cyflawnodd gyfres o driniaethau trawsblannu corneaidd a fu'n rheswm i feddygon o bob rhan o'r byd ddod i Lundain i ryfeddu at orchest Thomas. Yn 1933 cydnabuwyd ei waith arloesol yng ngwyddor Keratoplasty (impio corneaidd) pan gafodd ei wahodd i draddodi'r Ddarlith Middlemore
THOMAS, JEFFREY (1933 - 1989), bargyfreithiwr a gwleidydd Llafur\/y Blaid Ddemocrataidd Gymdeithasol Trafnidiaeth Brenhinol ym 1959 (Uwch Is-swyddog), a phenodwyd ef yn is-gyfarwyddwr Gwasanaethau Cyfraith y Fyddin, BAOR, ym 1961. Dringodd i swydd Uwchgapten. Daeth yn gyfreithiwr mewn cwmni prysur ar gylchdaith Cymru a Chaer, ac yn ddiweddarach yn Llundain. Daeth yn Gwnsler y Frenhines ym 1974 ac yn Gofiadur Llys y Goron ym 1975, gan wasanaethu am ddeuddeg mlynedd. Roedd bob amser yn hynod o deg wrth ddelio
THOMAS, JOHN (1821 - 1892), gweinidog gyda'r Annibynwyr, gwleidyddwr, a hanesydd oedd yn gydnabyddus iawn â'r Dr. Arthur Jones, gwr ag ynddo swyn rhyfedd i wyr ifainc o fath John Thomas. Fis Medi 1838 cymerth y cam pwysig o groesi at yr Annibynwyr. Bu am gyfnod yn athro yn ysgol y Dr. Daniel Williams, a gedwid gan y Dr. Arthur Jones. Dechreuodd bregethu yn 1839 ac aeth i gadw ysgol i Tabor, Penmorfa, Eifionydd, gan bregethu bob cyfle a gâi. Daeth i gryn sylw fel pregethwr ac yn

Search results

505 - 516 of 579 for "Bob"