Dictionary of Welsh Biography

ROBERTS, THOMAS (Scorpion; 1816 - 1887), gweinidog gyda'r Annibynwyr (a olygid gan 'Brutus,' a roes iddo bob cefnogaeth i ddilorni crach bregethwyr a diaconiaid unbenaethol a elwid gan Brutus yn 'Jacks' a 'Lords'). Dywedir iddo yn y cyfnod hwn ogwyddo i gyfeiriad ymuno â'r Eglwys, a phosibl fod a wnelo'r gyfathrach â 'Brutus' â hynny. Dyma'r pryd hefyd y dechreuodd ddefnyddio'r ffugenw 'Scorpion.' Yn 1846 derbyniodd alwad i fod yn olynydd i Michael Jones yn eglwys
ROBERTS, THOMAS (1884 - 1960), addysgwr ac ysgolhaig hir rhwng hyn a'r gyfrol nesaf, sef Gwaith Tudur Penllyn ac Ieuan ap Tudur Penllyn yn 1958. Dilynir yr un patrwm yma, sef rhagymadrodd llawn ar fywyd a theulu a chefndir y beirdd, trafod dilysrwydd y cerddi, ac un elfen newydd, sef ymdriniaeth â'r grefft fydryddol. Rhoir testun safonol wedi ei seilio ar bob llawysgrif oedd ar gael, ac yna nodiadau pur fanwl. Yn y gyfrol hon y gwelir y golygydd ar ei
ROBERTS, WILLIAM JOHN (Gwilym Cowlyd; 1828 - 1904), bardd, argraffydd, llyfrwerthwr, llyfrbryf, a gŵr hynod Ganwyd yn Trefriw, Sir Gaernarfon ym 1828, yn fab i John Roberts, Tyddyn Gwilym. Yr oedd yn nai i 'Ieuan Glan Geirionydd.' Sefydlodd Orsedd Geirionydd (1863) mewn gwrthwynebiad i Orsedd Beirdd Ynys Prydain, a honnai ef oedd yn sefydliad gau. O dan ei lywodraeth ef, fel 'Prif Fardd Pendant,' cynhelid arwest Glan Geirionydd, gwrth-eisteddfod, gyda'i gorsedd ei hun, bob blwyddyn yn yr awyr agored ar
ROBESON, PAUL LEROY (1898 - 1976), actor, canwr ac actifydd gwleidyddol Theatre Royal yn 1928, gan gynnwys perfformiad ar orchymyn y brenin ym Mhalas Buckingham. Ef oedd yr actor Du cyntaf i chwarae Othello yn Llundain yn 1930 ac yn Efrog Newydd yn 1943. Chwaraeodd rannau mewn llu o ffilmiau, amrywiol eu safon yn llygaid y beirniaid, ond daeth Robeson â bri i bob un. Cafodd glod dibrin, ond byddai'n cyfaddef iddo wneud camgymeriadau wrth ddewis rhannau yn gynnar yn ei yrfa
ROCYN-JONES, Syr DAVID THOMAS (1862 - 1953), swyddog iechyd meddygol a gŵr cyhoeddus C.B.E. yn 1920. Yr oedd yn Annibynnwr pybyr, a cheisiodd trwy gydol ei fywyd gryfhau'r cysylltiad rhwng ei sir enedigol a siroedd eraill de Cymru. Ystyrid ef bob amser yn dipyn o gymeriad. Yn 1901 priododd Alla (bu farw 1950), merch S.N. Jones, Abertyleri. Aeth dau o'u pedwar mab yn feddygon; dilynodd Gwyn ei dad fel swyddog iechyd meddygol y sir, a daeth Nathan, yn addas iawn o ystyried cefndir y
ROOSE, LEIGH RICHMOND (1877 - 1916), pêl-droediwr i neb ei ddiorseddu. Yn ysbytai Llundain y treuliai ei oriau hamdden - ' this eminent bacteriologist ' yw cyfeiriad coeglyd ' Tityrus ' ato yn yr Athletic News - ond ei ysbeidiau mwy difrifol yn chwarae dros Gymru, a thros glybiau Everton, Sunderland, Stoke, a'r Glasgow Rangers, bob amser yn ddi-dâl ('amateur'). Ymunodd â'r lluoedd yn rhyfel 1914-8 a rhestrwyd ef gyda'r 'missing' yn Ffrainc yn
ROWLAND, DANIEL (1713 - 1790), clerigwr Methodistaidd yn 1767. Dewisodd aros hyd y diwedd, gyda'i bobl yn yr ' Eglwys Newydd,' Llangeitho, er cael cynnig bywoliaeth gysurus Trefdraeth, Sir Benfro, yn 1769. Bu farw 16 Hydref 1790, a'i gladdu yn Llangeitho ar 20 Hydref, 'yn 77 oed' meddai rhestr y plwyf. Pregethwr oedd Daniel Rowland yn anad dim, ac am gyfnod maith gwnaeth Langeitho yn Feca'r Methodistiaid yng Nghymru. Tyrrai'r miloedd yno o bob parth
ROWLAND, THOMAS (1824 - 1884), clerigwr a gramadegydd … ynghylch Cymraeg diweddar,' a'i fod ' yn arwydd o ddychweliad synnwyr cyffredin ar ôl teyrnasiad Pughe.' Yr oedd Rowland hefyd, am 10 mlynedd cyn ei farw, yn ' gywirwr' enwau lleoedd Cymraeg ar fapiau'r 'Ordnance Survey' - yma, ysywaeth, mynnodd eirio'r enwau yn ôl ei synnwyr bawd, yn lle ymofyn bob tro beth oedd ffurfiau hanesyddol hynaf yr enwau. Cafodd ei weddw ELIZABETH HELEN ELLEN merch William
ROWLAND(S), WILLIAM (1887 - 1979), ysgolfeistr ac awdur ysgolion). (Fel y mynegodd yn ei ragair i Straeon y Cymry cafodd lawer o gymorth llyfryddol gan ei gyfaill Robert (Bob) Owen, Croesor pan oedd yn ymchwilio i ffynonellau'r straeon gwerin a gynhwysodd yn y gyfrol. Cyflwynodd hon i goffadwriaeth ei dad, a fuasai farw ddwy flynedd ynghynt, am 'ei lafur maith a'i ofal diflino'. Diolchodd i Bob Owen drachefn yn ei ragair i Gwyr Eifionydd 'am lawer o ffeithiau
ROWLANDS, EURYS IONOR (1926 - 2006), ysgolhaig Cymraeg ddiddordebau'n cwmpasu llawer maes, yng ngwaith beirdd yr uchelwyr yr ymddiddorai'n bennaf gan ganolbwyntio'n arbennig ar Oes Aur beirdd y cywydd rhwng c.1330 a c.1530. Yr oedd yn feistr ar bob agwedd ar waith y beirdd hyn: eu cefndir hanesyddol a gwleidyddol, eu perthynas â'u noddwyr, eu perthynas â'i gilydd, y llawysgrifau y cedwid eu gwaith ynddynt ac yn arbennig eu crefft a'u celfyddyd. Golygodd Gwaith
ROWLANDS, JOHN (Giraldus; 1824 - 1891), achyddwr a hynafiaethydd Rowlands gopïo'n gyflym iawn ar y raddfa isel a ganiateid iddo. Ar wahan iddo droi eto at newyddiaduraeth y mae ansicrwydd am symudiadau Giraldus am rai misoedd. Yn ôl un a'i geilw'i hun yn 'Gwyn o Went' yn Yr Haul, 1881, tt. 201-3, mewn ysgrif arno, a seiliwyd i bob ymddangosiad ar wybodaeth gan y gwrthrych ei hun, cafodd swydd yn llyfrgell Llandaf sef llyfrgell Llandaff House (eiddo'r Cyrnol Bennett a
ROWLANDS, ROBERT JOHN (Meuryn'; 1880 - 1967), newyddiadurwr, llenor, bardd, darlithydd, pregethwr rhestr o'i weithiau, gan David Jenkins, yn Y Genhinen, Gaeaf 1967-8, sy'n rhifyn coffa i Meuryn). Fel newyddiadurwr a pherson yr oedd ganddo ei farn bendant iawn bob amser, a diddordeb mawr iawn mewn ysgrifennu Cymraeg cywir a graenus, a byddai'n dyrnu'r rheolau i benglogau'r gohebwyr. Bellach daeth ei enw barddol ef ei hun yn enw newydd yn yr iaith 'meuryn', sef y tafolwr mewn gornestau cynganeddu. Am

Search results

469 - 480 of 579 for "Bob"