Dictionary of Welsh Biography

DAFYDD TREFOR Syr (d. 1528?), offeiriad a bardd ecclesic pariochialis de llanallgo in comitatu anglesega' (N.L.W. Carreglwyd Document 1824). Bu iddo ran mewn cyngaws cyfreithiol yn 1513 (Transactions of the Anglesey Antiquarian Society and Field Club, 1927. Supp.). Y mae marwnad iddo gan Ieuan ap Madoc a chan fod y marwnadwr yn cyfeirio at golli dau fardd arall tua'r un adeg - sef Tudur Aled (bu farw 1526) a Lewis Môn (bu farw 1527) - tybir i Syr
DAFYDD, RICHARD WILLIAM (fl. 1740-52), cynghorwr Methodistaidd Brodor o Landyfaelog, Sir Gaerfyrddin, a brawd i David Williams, Llyswyrny. Dywedir iddo bregethu ym Môn yn 1740 a chael triniaeth arw yno. Gwyddys yn sicr ei fod yn cynghori yn 1742, a phenodwyd ef yn sasiwn Llanddeusant, 1743, i arolygu seiadau yn Sir Gaerfyrddin. Cymerth ran yng ngwrthryfel John Richard Llansamlet, yn erbyn trefniadau'r sasiwn yn 1743, ac ysgrifennwyd ato i'w ddarbwyllo gan
DAIMOND, ROBERT (BOB) BRIAN (1946 - 2020), peiriannydd sifil a hanesydd swydd yng Ngwynedd yn 1974, aeth Daimond ati'n fuan iawn i ddysgu Cymraeg yn rhugl gan ennill Tystysgrif Cymraeg fel Ail Iaith (Prifysgol Cymru). Yn ei ymddangosiadau niferus ar radio a theledu siaradodd yn Gymraeg a Saesneg. Yn yr Eisteddfod Genedlaethol ym Modffordd, Ynys Môn, yn 2017 derbyniwyd ef i Orsedd y Beirdd am ei wasanaeth i'r iaith Gymraeg ac i beirianneg. Ei enw yng ngorsedd oedd Robat
DAVIES, EVAN THOMAS (Dyfrig; 1847 - 1927), clerigwr ac eisteddfodwr gofal eglwys Dewi Sant yn Lerpwl yn 1875; dychwelodd i Gymru a bu'n ficer Aberdyfi (1882), Pwllheli (1890), a Llanfihangel Ysgeifiog ym Môn (1906-13). Bu'n ddeon gwlad Llŷn o 1891 hyd 1900, ac yn ganon trigiannol yn eglwys gadeiriol Bangor o 1906 ymlaen. Priododd, 1885, Catherine Anne Edwards o Aberdyfi. Cofir amdano fel pregethwr grymus ac effeithiol, a darlithydd cymeradwy; bu'n aelod o Orsedd y
DAVIES, GRACE GWYNEDDON (1878 - 1944), cantores a chasglydd alawon gwerin Herbert Lewis. Byddai Robert yn darlithio ar y caneuon a Grace yn eu canu, ac yn 1923 aethant i'r Unol Daleithiau a Chanada i gyflwyno caneuon gwerin i gymdeithasau Cymreig yno. Bu Grace yn casglu caneuon yn sir Fôn, lle'r oedd gwreiddiau ei theulu, a chyhoeddodd dri chasgliad gwerthfawr: Alawon Gwerin Môn (1914), Ail Gasgliad o Alawon Gwerin Môn (1923), a Chwech o Alawon Gwerin Cymreig (1933). Ar gyfer
DAVIES, HENRY REES (1861 - 1940), hynafiaethydd Ganwyd 5 Rhagfyr 1861 ym Mhorthaethwy, yn fab i Richard Davies ac yn ŵyr (fel yr awgryma'i enw) i Henry Rees. Graddiodd gydag anrhydedd mewn gwyddoniaeth yng Ngholeg y Drindod, Caergrawnt (1884). Tyfodd yn ŵr blaenllaw ym mywyd cyhoeddus Môn (cynghorwr sirol, ustus heddwch, dirprwy-raglaw, siryf) ac yng ngweithrediadau Coleg y Gogledd, y bu'n is-lywydd iddo (1916-21) ac yn gadeirydd ei gyngor
DAVIES, HUGH EMYR (1878 - 1950), gweinidog (MC) a bardd Ganwyd 31 Mai 1878 ym Mrynllaeth, Aber-erch, Sir Gaernarfon, mab Tudwal ac Annie Davies. Addysgwyd ef yn ysgol sir Pwllheli, ysgol Clynnog, Coleg y Brifysgol, Aberystwyth a Choleg y Bala. Ordeiniwyd ef yn 1909, a bu'n gweinidogaethu yn Llanddona, Môn (1920-29). Priododd, 1910, Sidney Hughes o'r Bala, a bu iddynt un ferch. Ar ôl ymddeol bu'n byw yng Nghaergybi ac ym Mhorthaethwy. Bu farw 21
DAVIES, JOHN (1652 - post 1716) Rhiwlas, achyddwr Herauldry, gan John Roderick. Y mae'r llyfr yn cynnwys manylion diddorol a gwerthfawr, yn enwedig ynghylch teuluoedd y Gogledd. (Gweler Moule, Bibliotheca Heraldica, 296-7). Ar gais Thomas Mostyn, Gloddaeth, copïodd John Davies lawysgrif Lewys Dwnn a gynhwysai achau ac arfau gwyr bonheddig siroedd Môn, Caernarfon, a Meirionydd. Yr oedd y llawysgrif ar y pryd ynghadw gan Lewis Owen, Peniarth; gorffennwyd y
DAVIES, OWEN HUMPHREY (Eos Llechid; 1828 - 1898), chwarelwr, cerddor, ac offeiriad , Llanberis yn 1878, Pentir 1888, a'r un flwyddyn daeth yn rheithor Rhiw, Llŷn. Yn 1895 derbyniodd fywoliaeth Llechcynfarwy, Môn, lle y bu hyd ei farw, 11 Awst 1898. Claddwyd ef yn Llanberis.
DAVIES, RACHEL (Rahel o Fôn; 1846 - 1915), pregethwr a darlithydd Ganwyd ym Môn (?), merch William Cox Paynter o blwyf Llanfihangel-y-pennant, Sir Gaernarfon, a'i wraig Jane Mary (Williams), Cae Eithin Tew, Cwmystradllyn, yn yr un sir. (Bu rhai o hynafiaid ei thad yn swyddogion tollau'r Llywodraeth ym Minffordd a Llanfrothen, Sir Feirionnydd, ac yn Porthmadog, Sir Gaernarfon). Pan oedd yn ieuanc bu'n byw yn Brynsiencyn, sir Fôn. Codwyd hi i bregethu gyda'r
DAVIES, RICHARD (1818 - 1896), aelod seneddol yr ymgais, gan Owen Parry, yn y gyfrol Er Clod (1934, gol. T. Richards), 135-50. Hen sedd Dorïaidd oedd hon, dan fodiau uchelwyr y cylch, a methodd Davies - yr oedd mwyafrif o 93 yn ei erbyn. Eto, ystyrir etholiad 1852 yn garreg filltir yn hanes gwleidyddol Cymru yn y 19eg ganrif Ond daeth cyfle Davies yn nes ymlaen, yn etholiad hanesyddol 1868, pan ddaeth i'r maes dros Ryddfrydwyr Môn. Teulu
DAVIES, WILFRED MITFORD (1895 - 1966), arlunydd Ganwyd 23 Chwefror 1895, ym Mhorthaethwy, Môn, ail fab Robert ac Elizabeth Davies. Symudodd y teulu yn fuan i'r Star, rhwng Llanfair-pwll a'r Gaerwen, ac yno y'i magwyd. Cafodd ei addysg gynnar yn ysgol elfennol Llanfair-pwll ac ysgol y sir, Llangefni. Rhoddodd ei fryd ar fod yn bensaer, ond dryswyd ei obeithion gan y Rhyfel Byd I. Wedi gadael y fyddin, aeth i ysgol gelfyddyd Lerpwl am bedair

Search results

37 - 48 of 403 for "Môn"