Dictionary of Welsh Biography

PASK, ALUN EDWARD ISLWYN (1937 - 1995), chwaraewr rygbi ac athro Cenedlaethol Pask. Chwaraeodd am y tro cyntaf dros Aberteleri yn erby Penybont yn Rhagfyr 1956. Yn Ionawr 1959 roedd Pask yn aelod o dîm ar y cyd rhwng Aberteleri a Glyn Ebwy a gurodd Awstralia o 6 phwynt i 5 ym Mharc Aberteleri. Pan ddychwelodd i'r coleg yn Ebrill 1959 fel capten ysbrydolodd Loughborough i fuddugoliaeth annisgwyl yng nghystadleuaeth saith bob ochr Middlesex gan drechu Cymry Llundain yn y
PEATE, IORWERTH CYFEILIOG (1901 - 1982), Curadur Amgueddfa Werin Cymru, 1948-1971, ysgolhaig, llenor a bardd bresennol fel 'yr Oes Faw' a chrefu ar ei ddarllenwyr i'w gynorthwyo i edfryd Rheswm a Goddefgarwch i'r byd gwallgof oedd ohoni. Bu'n feirniad eisteddfodol cyson dros y blynyddoedd a chyfrannodd golofn i'r Cymro fel adolygydd gan fynegi ei farn yn ddiflewyn ar dafod ar faterion y dydd, yn enwedig ddirywiad y Gymraeg yn y wasg ac ar y radio. Ysgrifennai'n llyfn ac yn gyflym ac yr oedd bob amser raen ar ei
PETERSON, JOHN CHARLES (1911 - 1990), paffiwr ei deitl Pwysau Trwm Prydain. Bu 1934 yn llwyddiannus iawn iddo; enillodd bob un o'i saith gornest gan hawlio Pencampwriaeth Pwysau Trwm Prydain a'r Gymanwlad yn ei ail ornest yn erbyn Len Harvey, y Cymro cyntaf, eto, i ennill y teitl. Bellach, roedd wedi ennill deuddeg ar hugain o ornestau a cholli un. Ddwywaith yn unig yr ymladdodd Petersen yn ystod 1935, a chollodd y ddau dro yn erbyn y cawr o'r
PHILIPPS, LEONORA (1862 - 1915), ymgyrchydd dros hawliau merched Frances Elizabeth Bellenden McFall (g. Clarke; 'Sarah Grand'; 1854-1943). Â'i chanolbwynt daearyddol yn Llundain, ymledodd gweithgaredd a dylanwad Philipps i bob cwr o Brydain. Roedd ei galluoedd fel areithydd yn allweddol i'w chyfraniad. Adroddwyd yn y wasg Gymraeg sut yr anogodd ferched ifainc i ymgymryd â siarad cyhoeddus, wedi ei darbwyllo o briodoldeb hynny drwy ei phrofiad ei hunan fel areithydd
PHILLIPPS, OWEN COSBY (Barwn Kylsant), (1863 - 1937), perchennog llongau fusnes llongau daeth Owen Philipps yn llai dibynnol ar gymorth ei frawd. Llwyddodd i ennill rheolaeth o'r Pacific Steam Navigation Co. ym 1910; y 50% weddill o Shire Line, Glen Line, a Lamport & Holt Cyf, y cyfan ym 1911; a'r Union Castle Line ym 1913. Roedd gan bob un o'r cwmnïau hyn nifer helaeth o longau. Mynegodd arbenigwyr yn y byd ariannol ac yn diwydiant llongau gryn amheuaeth am ddoethineb
PHILLIPS, BENJAMIN (1750 - 1839), gweinidog gyda'r Bedyddwyr Undodaidd Arminiaid, ddefnyddio'r capel bob yn ail hyd 1811, pan brynwyd hawliau'r Arminiaid arno. Gellid meddwl mai yn Sain Clêr yr oedd Phillips ei hunan yn byw, ac o leiaf mor fore â 1807 yr oedd yn cynnal moddion yn ei dŷ. Yr oedd yn ŵr egnïol a huawdl, a bellach yn Undodwr cydnabyddedig; ef fel rheol a fyddai'n trefnu teithiau cenhadon Undodaidd o Loegr i orllewin Cymru, e.e. yn 1810 a 1816. Tua diwedd 1827
PHILLIPS, DAVID RHYS (1862 - 1952), llyfrgellydd dogfennau a thraddodiadau ar bob agwedd ar ei fro ei hun. Priododd ddwywaith, (1) â Mary Hancock, bu farw Ebrill 1926, a (2) ag Anne Watts ' Pencerddes Tawe ', Rhagfyr 1927. Bu mab, o'r briodas gyntaf, a fu farw yn 1924, a merch o'r ail briodas. Bu Rhys Phillips farw yn ei gartref Beili Glas, 15 Chaddesley Terrace, Abertawe, 22 Mawrth 1952.
PHILLIPS, THOMAS BEVAN (1898 - 1991), gweinidog, cenhadwr a phrifathro coleg Oakwood ar y ffas lo. Yna cwrddodd â chymeriadau oedd yn weithgar iawn gyda mudiadau fel Urdd Sant Ioan yn y Mudiad Ambiwlans. Un o'r gwyr da hyn oedd Bob Welsher - un o'r Samariaid fu'n gweithio yn y tanchwa yn nglofa Senghennydd yn 1913. Mudiadau eraill a enillodd sylw'r glöwr ifanc oedd y Mudiad Dirwest a'r Dosbarthiadau Nos i Oedolion yn ysgol Pwll Dafis a Phlasnewydd. Gan fod ei fam yn pryderu am y
PHYLIP family, beirdd yn glerwyr; yn y mesurau rhydd y canodd William Phylip gan mwyaf, ac nid oedd ef yn clera. Canodd Siôn, a'i fab Gruffydd ar ei ôl, lawer i Fychaniaid Corsygedol, ac yr oedd Rhisiart yn fardd teulu Fychaniaid Nannau. Eithr nid i deuluoedd Sir Feirionnydd yn unig y canai'r tri bardd; nid oes ond ychydig deuluoedd yng ngogledd-orllewin Cymru na chanasant iddynt. Bu i bob un o'r tri athro barddol a
PICTON, CESAR (c. 1755 - 1836), masnachwr glo Foneddiges Elizabeth fyw am ugain mlynedd arall a gwnaeth sawl newid i'w hewyllys, gan gynnwys Cesar bob tro. Nid oes tystiolaeth i Cesar gymryd rhan yn y mudiad diddymu caethwasiaeth. Serch hynny, mae ychydig dystiolaeth sy'n awgrymu y gallai fod wedi cyfrannu at newid barn ymhlith yr elît. Roedd gan y teulu Philipps gyswllt â Horace Walpole, gŵr a ddisgrifiodd y fasnach gaethweision fel 'horrid traffic
PICTON, Syr THOMAS (1758 - 1815), milwr, llywodraethwr trefedigaethol a chaethiwydd blanhigfawyr Ffrengig a Sbaenaidd yr ynys (a gynigiodd gefnogaeth ariannol sylweddol iddo yn ystod ei achosion llys diweddarach), parhaodd Picton mewn grym, erbyn hyn yn unben de facto, nes iddo gael ei ollwng o bob swydd a hwylio i Brydain ym Mehefin 1803. Yn Llundain, wynebodd Picton nifer o achosion llys am gamddefnydd grym. Cafwyd ymgyrch cyhoeddus gyda lluniau yn y wasg cyn ac yn ystod yr achosion
PIERCE, ELLIS (Elis o'r Nant; 1841 - 1912), awdur rhamantau hanesyddol a llyfrwerthwr darllenai bob llyfr a ddygid iddo gan gyfeillion a chymdogion, a thrwy hunan-ddiwylliant casglodd swm sylweddol o wybodaeth. Wedi iddo ddechrau ailgerdded sylweddolwyd na allai ddal gwaith fferm, a chafodd le fel clerc pwysau yn chwarel Cwt y Bugail, ar gyflog o 13 swllt yr wythnos. Yr oedd y goruchwyliwr, Evan Evans, yn llenor gwlad brwdfrydig, a chyda'i gefnogaeth ef dechreuodd Ellis lenydda ac

Search results

397 - 408 of 579 for "Bob"