Dictionary of Welsh Biography logo
Timeline
Cymraeg
Home Browse Authors A-Z

Search results

301 - 312 of 3963 for "Sir William Williams, 1st Baronet, of Gray"

301 - 312 of 3963 for "Sir William Williams, 1st Baronet, of Gray"

  • DAFYDD ab IEUAN ab IORWERTH (d. 1503), esgob Llanelwy Yn ôl yr achau yr oedd yn disgyn o Dudur ap Rhys Sais. Yn Trefor, ger Llangollen, yr oedd cartref y teulu - yn ' Gavella Rosseriet,' efallai (gweler G. P. Jones, Extent of Chirkland, 15). Daeth Dafydd ab Ieuan yn warden ysgol Rhuthyn ac yn abad Valle Crucis, gan ddilyn John ap Richard (gweler Peniarth MS 176 (53)), yn Valle Crucis. Yr oedd yr abad yn noddwr hael i'r beirdd ac y mae Gutun Owain a
  • DAFYDD ab IEUAN LLWYD (fl. 1500) un o feirdd Sir Drefaldwyn - 'o berhafesb ' yn ôl B.M. Add. MS. 14989. Ceir peth o'i waith yn Llanstephan MS 133.
  • DAFYDD ab IFAN ab EINION (fl. 1440-1468), gŵr sy'n enwog am iddo amddiffyn castell Harlech ar ran plaid Lancaster (1460-8) yn Rhyfel y Rhosynnau Ei dad oedd Ieuan ab Einion o Gryniarth a'r Hendwr, yn yn Edeirnion, Meironnydd, o hil Llywelyn ap Cynwrig o Gors y Gedol; ei fam, Angharad, yn ferch ac etifeddes Dafydd ap Giwn Llwyd o'r Hendwr. Ei wraig oedd Marged, merch John Puleston o Emral, Sir y Fflint. Fel llawer Cymro ieuanc arall yn y cyfnod milwriodd gyda byddinoedd Lloegr yn Ffrainc yn ystod rhan olaf Rhyfel y Can Mlynedd - yn Rouen
  • DAFYDD ab OWAIN (d. 1512), abad ac esgob , Ieuan ap Tudur Penllyn, Ieuan Deulwyn, Ieuan Llwyd Brydydd, Lewis Mon (2), Owain ap Llywelyn Moel, Rhys Pennardd, Tudur Aled (9), a William Egwad.
  • DAFYDD ap DAFYDD LLWYD (1549), bardd ac aelod o deulu bonheddig O Ddolobran, ger Meifod, Sir Drefaldwyn; mab Dafydd Llwyd ab Ieuan a'i wraig Efa; gŵr Ales, ferch Dafydd Llwyd o Lanarmon Mynydd Mawr; hendaid Charles, John, a Thomas, Crynwyr; a chyndad i'r arianwyr Lloyd. Ceir nifer o'i gerddi (yn y mesurau caeth) yn y llawysgrifau. Yn eu plith ceir rhai i Gilbert Humphrey o'r Cefn Digoll, Sir Drefaldwyn (1596), Hywel a Sion Fychan o [Lanfair] Caereinion (1599
  • DAFYDD ap GRUFFYDD (d. 1283), tywysog Gwynedd Eryri, ni chafodd Dafydd ond ailaddewid am ôlfeddiant o'r tir, a bu raid iddo fodloni ar roddion dros amser o dir brenhinol yng ngogledd-ddwyrain Cymru, gyda thiroedd yn sir Gaerlleon a rhannau eraill o Loegr, a ddaeth iddo pan ymbriododd ag Elisabeth Ferrers o deulu Derby - perthynas pell i'r brenin. Yn ystod y pum mlynedd nesaf yr oedd achwynion Dafydd yn erbyn yr awdurdodau Seisnig yn debyg i rai
  • DAFYDD AP GWILYM (c. 1315 - c. 1350), bardd fyw. Lle arall sy'n hawlio ei fedd, ond ar sail tystiolaeth dipyn gwannach, yw Abaty Talyllychau yn Sir Gaerfyrddin. Dengys cerddi mawl Dafydd ap Gwilym fod ganddo noddwyr mewn sawl rhan o Gymru a'i fod yn arfer teithio ar hyd a lled y wlad. Byddai galw mawr am gael clywed ei ganu serch, ac mae'n berffaith bosibl ei fod wedi ennill ei fywoliaeth fel bardd wrth ei broffes fel llawer o'i gyfoeswyr. Ei
  • DAFYDD ap LLYWELYN (d. 1246), tywysog briodi ag Isabella, merch hynaf William de Breos, barwn pwerus y gororau. Ni wnaeth trychineb y flwyddyn honno, sef crogi William gan wŷr Llywelyn, newid ar y trefniadau; fe'u cwplâwyd, ac yn rhan o'r cyfamod daeth Buellt, a oedd yn arglwyddiaeth dan deulu de Breos, yn rhan o dywysogaeth helaeth Llywelyn. Yr oedd i'r trefniadau amcan arbennig. Yr oedd gan Ddafydd frawd hŷn nag ef ei hun, sef Gruffydd
  • DAFYDD ap MAREDUDD ap TUDUR (fl. 1460) Dregynon, un o feirdd llai toreithiog hanner olaf y 15fed ganrif
  • DAFYDD AP MAREDUDD GLAIS, llofrudd, swyddog dinesig, ysgrifydd a chyfieithydd (neu Prŵth), dros Thomas Kirkham, abad mynachlog Vale Royal yn Swydd Gaer, parthed dirwy. Erbyn 1440-41 roedd wedi llofruddio Gruffydd Prôth a'i fab Dafydd Fychan. Cyhuddwyd ei dad, Maredudd, Thomas Glais a John Roubury o'i gynorthwyo. Cafodd Dafydd bardwn drwy dalu dirwy o £40, ond arweiniodd y llofruddiaeth at gynnen â theulu Prouth, ac o ganlyniad derbyniwyd Syr William ap Thomas a Gruffydd ap
  • DAFYDD ap MAREDUDD GLAIS (fl. 1429-68), clerigwr, llofrudd, swyddog dinesig, a chyfieithydd Brut y Saeson i Gymraeg ers 1360. Yn 1442, cafwyd ef yn euog o lofruddio Gruffudd Prôth, ond gan ei fod mewn urddau nis collwyd. Ceir rhestr o'r gwyrda a aeth yn wystlon am ei ddirwy yng nghyfrifon swyddogion y sir. Yn 1444, ysgrifennodd lawysgrif Peniarth 22, sy'n cynnwys copi o Frut Sieffre yn Gymraeg, a'i gyfieithiad ef ei hun o Frut y Saeson o Ladin i Gymraeg. Wedi ei ddiurddo, dilynodd draddodiad ei deulu, a chawn ei
  • DAFYDD ap RHYS o FENAI (neu o'r FENNI (fl. c. 1550), bardd â'i gartref rhywle yn ardal Abergafenni, sir Fynwy, y mae'n debyg. Un darn yn unig o'i waith a gadwyd, sef cywydd i Dduw.