Dictionary of Welsh Biography

GWALCHMAI, HUMPHREY (1788 - 1847), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd gwaith plwm yn y Tylwch; ac aeth yn fethdalwr. Ar waethaf cydymdeimlad pawb, rhaid oedd ei atal rhag gwaith y weinidogaeth. Gwir ddarfod ei edfryd i hwnnw yn 1840, ond ni ddaeth ei fyd da byth yn ôl iddo. Symudodd i Groesoswallt yn 1842, a bu farw yno 29 Mawrth 1847; claddwyd ym mynwent yr Adfa, Llanwyddelan. Yn 1836, yr oedd wedi cychwyn cylchgrawn, Yr Athraw, a daliodd i'w olygu hyd 1844. Gellir
GWINNETT, BUTTON (1735 - 1777), masnachwr, tirfeddiannwr a gwleidydd gyfnod gan estyn yr etholfraint yn sylweddol. Cyfrannodd at rwystro uniad De Carolina a Georgia. Ym Mawrth 1777, etholwyd ef yn Llywydd Cyngor Diogelwch Georgia, ac yn sgil hynny ef oedd pencadfridog y milisia. Roedd yn awyddus i arwain cyrch ar Fflorida, o ble roedd Teyrngarwyr yn ymosod ar Georgia. Bu sawl gwrthdaro rhyngddo a swyddog yn y Fyddin Gyfandirol, Lachlan McIntosh, a arweiniodd yn y pen
GWYNLLYW (fl. diwedd y 5ed ganrif a dechrau'r 6ed), sant Nghasnewydd, a galwyd ar ei enw ddau gapel a oedd gynt ym mhlwyfi Llanelli a Llanegwad yn Sir Gaerfyrddin. Dethlir ei ŵyl ar 29 Mawrth. Ni ddylid cymysgu Gwynllyw a Gwynlleu, nawddsant eglwys Nantcwnlle yng Ngheredigion.
GWYNN, HARRI (1913 - 1985), llenor a darlledwr Warwick, cyn cael eu symud i Lundain yn 1943. Yno, lle y buont am weddill y degawd, y ganed eu mab, Iolo, ar 18 Mawrth 1944. Yr adeg honno y gollyngodd Harri ac Eirwen y 'Jones' o'u henwau er mwyn gallu cofrestru'r enw Iolo ap Gwynn. I ddechrau, fflat mewn tŷ yn Clapham Common Northside oedd ganddynt. Ymroesant i fywyd Cymraeg y ddinas, gan ymaelodi â'r capel Cymraeg yn ymyl eu cartref (a enwyd yn 'Clyd
GWYNNE family Cilfái, RICHARD GWYNNE (1822 - 1907), ysgolfeistr Addysg; Ganwyd 18 Mawrth 1822 yn Abertawe. Dechreuodd ei yrfa fel cysodydd ond yn 1841 cymerodd hyfforddiant athro yn ysgol fodel Gray's Inn Road a Norwood. Yn yr un fl. dechreuodd ddysgu yn ysgol (babanod) gwaith copr Cilfái. Yn ddiweddarach daeth yn brifathro ysgolion gwaith copr Cilfái a pharhau yn y swydd tan 1892. O dan ei brifathrawiaeth tyfodd yr
GWYNNE-VAUGHAN, DAVID THOMAS (1871 - 1915), llysieuydd Ganwyd 12 Mawrth 1871 ym Mhlas Errwd, Brycheiniog, yn fab hynaf i H. T. Gwynne-Vaughan o Errwd (gynt o'r Cynghordy gerllaw Llanymddyfri; aelod o wehelyth mawr Gwynniaid Glanbrân); dywedir gan rai mai yn Llanymddyfri, ac ar 3 Mawrth, y ganwyd y llysieuydd. O ysgol Trefynwy aeth yn 1890 i Goleg Crist yng Nghaergrawnt, a graddiodd yn y dosbarth blaenaf mewn gwyddoniaeth yn (1893). Ar ôl dechrau
HALL, AUGUSTA (Arglwyddes Llanofer), (Gwenynen Gwent; 1802 - 1896), noddwraig diwylliant a dyfeisydd y wisg genedlaethol Gymreig Ganwyd Arglwyddes Llanofer ar 21 Mawrth 1802, yr ifancaf o chwe merch Benjamin Waddington (1749-1828), Tŷ Uchaf, Llanofer yn Sir Fynwy, a'i wraig Georgina (ganwyd Port, 1771-1850; gor-nith Mary Delaney, 1700-1788). Fel ei chwiorydd a fu fyw, Frances ac Emelia, derbyniodd Augusta Waddington addysg eang, gan gynnwys y clasuron, ieithoedd modern, hanes, daearyddiaeth, celf a cherddoriaeth, ond hefyd
HALL, BENJAMIN (1802 - 1867) eglwys yn esgobaeth Tyddewi gan amdiffyn hawl pobl Cymru i gael gwasanaethau crefyddol yn eu hiaith eu hunain. Eithr y mae ei wraig, yr arglwyddes Llanover, yn fwy pwysig yn hanes Cymru nag ydyw ef. Ganed AUGUSTA WADDINGTON ar 21 Mawrth 1802, yn ferch iau Benjamin Waddington, Ty Uchaf, Llanover, a Georgina Port, gor-nith Mrs. Delaney. Pan briodwyd Augusta Waddington a Benjamin Hall unwyd dwy stad
HAMER, Syr GEORGE FREDERICK (1885 - 1965), diwydiannwr a gŵr cyhoeddus Ganwyd 19 Mawrth 1885, yn fab i Edward a Martha (ganwyd Matthews) Hamer, Summerfield Park, Llanidloes, Trefaldwyn. Cafodd ei addysg yn ysgol ramadeg y dref honno, ac yn 1902 ymunodd â staff ffyrm ei dad, Edward Hamer a'i Gwmni, amaethwyr ar raddfa helaeth ac arloeswyr ym masnach cig oen Cymreig a gyflenwodd ofynion y teulu brenhinol dros 3 theyrnasiad. Yn 1919 daeth George yn unig berchen ffyrm o
HANBURY, JOHN (1664 - 1734), diwydiannwr a milwriad Mawrth 1720 hyd flwyddyn ei farw. Pan ailgrewyd y South Sea Company ar ôl y cwymp trychinebus, etholwyd Hanbury yn un o'r cyfarwyddwyr newydd. Yr oedd yn gefnogydd brwd i barti'r Chwigiaid; yn ddiweddarach, fodd bynnag, bu'n gwrthwynebu Walpole ar nifer o fesurau seneddol pwysig. Bu farw 14 Mehefin 1734 a chladdwyd ef yn eglwys Trefethin, Pontypŵl. Bu ei weddw farw 26 Medi 1741 a chladdwyd hithau yn
HARDING, Sir JOHN DORNEY (1809 - 1868), twrnai'r frenhines ('Queen's Advocate') Ganwyd yn Rockfield, sir Fynwy. Am beth amser bu'n ddisgybl i Dr. Thomas Arnold ac yna aeth i Goleg Oriel, Rhydychen, i orffen ei addysg. Graddiodd yn B.A. yn 1830, M.A., 1833, D.C.L., 1837. Y flwyddyn honno dechreuodd weithredu fel twrnai yn y ' Doctors Commons.' Yn 1852 fe'i dewiswyd yn dwrnai'r frenhines a pharhaodd felly hyd 1862. Cafodd ei urddo yn farchog 24 Mawrth 1852. Yn 1839 cyhoeddodd
HARKER, EDWARD (Isnant; 1866 - 1969), chwarelwr, bardd a phregethwr (A) . Bu farw 15 Mawrth 1969, a chladdwyd ef ym mynwent gyhoeddus Trefriw.

Search results

265 - 276 of 984 for "Mawrth"