Dictionary of Welsh Biography

GRIFFITHS, EVAN THOMAS (1886 - 1967), athro, ysgolhaig a llenor Ganwyd 20 Chwefror 1886, yn Llanafan, Ceredigion, yn fab i David ac Anne Griffiths a bedyddiwyd ef yn eglwys plwyf Llanafan, 11 Mawrth. Cafodd ei addysg gynnar yn ysgol elfennol Llanafan a cheir ei enw ar lyfrau'r ysgol fel athro-ddisgybl, 1902-04, ac fel cyn-athro-ddisgybl yn 1905. Ym mis Mehefin 1904 eisteddodd arholiad 'matriculation' Prifysgol Llundain a llwyddo. Ym mis Medi 1905 aeth i Goleg
GRIFFITHS, JAMES (1782 - 1858), gweinidog gyda'r Annibynwyr Ganwyd 2 Awst 1782 yn Clungwyn, Meidrim, Sir Gaerfyrddin, mab David a Margaret Griffiths, aelodau yng nghapel Bethlehem, S. Clêr. O ysgol yn S. Clêr aeth i ysgol ramadeg Caerfyrddin, ac oddi yno i'r Coleg Presbyteraidd yn 1802. Ordeiniwyd ef ym Machynlleth ym mis Mawrth 1807. Cynhyddodd aelodaeth ei eglwysi; yr oedd Aberhosan a Penuel o dan ei ofal ac yr oedd yn arolygu eglwysi Towyn, Llanegryn
GRIFFITHS, JAMES (1890 - 1975), gwleidydd Llafur a gweinidog yn y cabinet , 1925-36, i Gymdeithas Glowyr y Glo Carreg. Mewn is-etholiad ym mis Mawrth 1936 etholwyd Jim Griffiths i olynu'r Dr J. H. Williams fel AS Llafur Llanelli gyda mwyafrif o 16,221 o bleidleisiau, a daliodd i gynrychioli'r etholaeth yn San Steffan nes iddo ymddeol ym Mehefin 1970. Yn San Steffan gwnaeth Griffiths ei farc yn fuan yn ymosod yn hallt ar y prawf moddion, ymosod ar y perchnogion glo, ac
GRIFFITHS, JOHN POWELL (1875 - 1944), gweinidog (Bed.) ac athro sylwedd yn gymaint rhan o bregethu ei fyfyrwyr ag oedd huodledd. Ychydig o anrhydeddau enwadol ddaeth i'w ran - ni chwenychai nac anrhydeddau na swyddi, ac o'i anfodd y cafodd ei ethol ddwywaith i fod yn Llywydd Undeb Bedyddwyr Saesneg Gogledd Cymru. Bu farw wedi cystudd byr ar fore Sul, 5 Mawrth, 1944 yn 69 mlwydd oed a bu'r angladd y dydd Mercher canlynol. Yn ôl ei ddymuniad, llosgwyd ei gorff a
GRIFFITHS, PHILIP JONES (1936 - 2008), ffotograffydd darlunio datblygiad Vietnam o'i chyflwr ynysig wedi'r rhyfel i fod yn wlad fodern a ffyniannus gydag un o'r cyfraddau tyfiant uchaf yn y byd. Gwelir y llyfr gan rai beirniaid fel diweddglo i Vietnam Inc. Bu farw Philip Jones Griffiths yn ei gartref yn Shepherd's Bush, Llundain, ar 19 Mawrth 2008, wedi iddo wybod ers 2001 fod arno gancr angheuol. Gadawodd ddwy ferch, Fenella Ferrato (merch Donna Ferrato
GROSSMAN, YEHUDIT ANASTASIA (1919 - 2011), gwladgarwraig Iddewig ac awdur , priododd Jones mewn seremoni gyfrinachol, heb ganiatâd swyddogol y fyddin. Ymadawodd y pâr am Ynys Cyprus ym mis Tachwedd i ddathlu eu mis mêl. Roedd cyflwr iechyd mam Jones yn peri pryder ac, ym mis Rhagfyr, fe'i galwyd ef yn ôl i Brydain o'r herwydd. Pan ddychwelodd i'r Dwyrain Canol yn gynnar ym Mawrth 1947, canfu fod Awdurdod Mandad Palestina (mewn ymdrech i reoli sefyllfa wleidyddol gynyddol
GRUFFUDD AP LLYWELYN (d. 1064), brenin Gwynedd 1039-1064 a phenarglwydd ar y Cymry oll laddaf neb, dim ond pylu cyrn y Cymry fel na allant niweidio eu mam.' Yn fuan ar ôl dileu hen gystadleuydd cafwyd cynghreiriad newydd ac annisgwyl. Dygwyd cyhuddiad o frad yn erbyn Ælfgar, mab Iarll Leofric o Mercia, ac yn hwyr ym mis Mawrth 1055 fe'i dedfrydwyd yn herwr. Ffodd i Iwerddon a chododd lynges o ddeunaw llong gan 'seren ar gynnydd' byd gwleidyddol Iwerddon, y Brenin Diarmait mac Máel na mbó
GRUFFUDD FYCHAN Syr (d. 1447), milwr a gymerodd y rhan fwyaf blaenllaw yn y gwaith, Ieuan a Gruffudd, meibion Gruffudd ab Ieuan, yn eu plith. Mewn siarter a roes Syr Edward de Cherleton ym Mathrafal, 6 Gorffennaf 1419, maddeuwyd pob llofruddiad a throsedd a wnaethpwyd ganddynt ar yr achlysur, a chawsant eu tiroedd yn Ystrad Marchell yn rhydd o drethiannau arbennig. Yn Amwythig, 4 Mawrth 1420, yng ngŵydd y brenin a dug Gloucester
GRUFFYDD ap IEUAN ap LLYWELYN FYCHAN (c. 1485 - 1553), bardd ac uchelwr ). Dyddiad ei ewyllys yw 11 Mawrth 1553, a gwnaethpwyd hi yn Henllan, sir Ddinbych. Fe'i profwyd, 3 Mai 1553.
GRUFFYDD ap LLYWELYN (d. 1244), tywysog gogledd Cymru Mawrth 1244. Bu iddo bedwar mab - Owain Goch, Llywelyn ' ein llyw olaf ', David III, a Rhodri - ac un ferch, Gwladus, a briododd Rhys ap Rhys Mechyll. Yn 1248 cludwyd ei weddillion i Gymru a'u gosod i orffwys yn Aberconwy.
GRUFFYDD, IFAN (1896 - 1971), llenor yn un o glasuron ysgrifennu atgofion yn y Gymraeg. Dilynwyd hon gan ddwy gyfrol arall o atgofion, Tân yn y siambar (1966) a Crybinion (1971). Bu farw 4 Mawrth 1971 yn Ysbyty Môn ac Arfon, Bangor a chladdwyd ef ym mynwent Cerrigceinwen, Llangristiolus, 6 Mawrth. Yr oedd ei wraig Catherine wedi marw o'i flaen.
GRUFFYDD, ROBERT GERAINT (1928 - 2015), ysgolhaig Cymraeg ystyriol, yn gymodlon wrth natur (er yn benderfynol wrth hybu buddiannau sefydliad neu achos), gyda synnwyr digrifwch bywiog ac yn gredwr mewn cydweithio gan annog a symbylu eraill i gyfrannu i drafodaeth neu brosiect. Bu farw Geraint Gruffydd yn ei gartref yn Aberystwyth 24 Mawrth 2015 yn 86 oed; bu'r gwasanaeth angladd yng nghapel Bethel a chladdwyd ei weddillion ym mynwent Cefn-llan, Llanbadarn Fawr

Search results

253 - 264 of 984 for "Mawrth"