Dictionary of Welsh Biography

ROBIN DDU (fl. c. 1450), cywyddwr Gelwir ef yn Robin Ddu ap Siencyn Bledrydd o Fôn yn rhai o'r llawysgrifau. Priodolir tua 90 o gywyddau iddo, ac y mae llawer ohonynt yn rhai brud. Yn un o'r rhain y mae'r bardd yn ymddiddan â'i lyfr brud, math ar gywydd brud a ganwyd hefyd gan Faredudd ap Rhys a Llywelyn ap Cynfrig Ddu o Fôn. Pleidiwr y Tuduriaid ydoedd, a chanodd farwnad i Owain Tudur. Ymhlith ei gywyddau mwyaf adnabyddus y
ROBINSON family Conwy, Monachdy, Gwersyllt, Yr oedd y teulu hwn yn disgyn o Syr William Norris, marchog yn sir Gaer, a briododd chwaer i Owain Tudur; cymerth ei ŵyr ef Henry Norris, mab Robin Norris, y cyfenw Robinson. NICHOLAS ROBINSON (c. 1530 - 1585), esgob Bangor Crefydd Mab iau John Robinson, Conwy (mab yr Henry Robinson a enwir uchod) ac Elin, merch y Parch. W. Brickdale o'r Wirral a'i wraig Marsli, disgynnydd o deulu Conwy
ROWLANDS, EURYS IONOR (1926 - 2006), ysgolhaig Cymraeg Lewis Môn (Caerdydd, 1975) a Gwaith Owain ap Llywelyn ab y Moel (Caerdydd, 1984) a chwblhau golygiadau o Gwaith Iorwerth Fynglwyd (Caerdydd, 1975) ac o Gwaith Rhys Brydydd a Rhisiart ap Rhys (Caerdydd, 1976) yn ogystal â llunio detholiad defnyddiol o waith y cywyddwyr, Poems of the cywyddwyr, c 1375-1525 (Dulyn, 1976). Cyhoeddodd liaws o erthyglau a nodiadau arloesol a blaengar yn y maes yn ogystal â
SCUDAMORE family briodas Syr ALAN SCUDAMORE â merch ac unig aeres arglwydd Troy, sydd heb fod nepell o Drefynwy. Bedair cenhedlaeth yn ddiweddarach priododd gor-wyr Syr Alan ag ALICE, un o ferched Owain Glyndwr. Pan dorrodd rhyfel Glyndwr allan yr oedd Syr JOHN SCUDAMORE I, mab-yng-nghyfraith Owain, yng ngwasanaeth y brenin; yn y flwyddyn 1403 ef, yn wir, oedd ceidwad castell Carreg Cennen ar ran y brenin ac am gyfnod
SEIRIOL (c. 500 - c. 550), abad cyntaf a sylfaenydd eglwys Penmon mab Owain Danwyn ab Einion Yrth ap Cunedda Wledig, ac felly'n gyfyrder i'r brenin Maelgwn Gwynedd ac o gydoedran ag ef. Yn ôl traddodiadau Môn, yr oedd yn gyfaill agos i Gybi Sant. Seiriol ydoedd prif sant ardal Dindaethwy ym Môn, a hefyd Penmaenmawr yn Arfon; 1 Chwefror ydoedd ei ddydd gŵyl yn ôl y calendrau cynharaf.
SEISYLL BRYFFWRCH (fl. 1155-75), bardd Seisyll awdl-farwnad i Owain Gwynedd, ac un arall i Iorwerth Drwyndwn ei fab (sef tad Llywelyn Fawr). Yr ail farwnad hon yw un o ffynonellau pwysicaf ein gwybodaeth brin am Iorwerth (Lloyd, A History of Wales, 549-50). Ceir canu hefyd i'r arglwydd Rhys gan y bardd hwn lle y mae'n cyfeirio at yr ymladd yn 1159 yn erbyn y pum iarll Normanaidd, ac at ddigwyddiadau eraill yng ngyrfa Rhys mor ddiweddar â'r
SIÔN ap HOWEL ab OWAIN (1550? - 1626/7), cyfieithydd mab Howel ab Owain, Cefn Trefiaeth, Llanystumdwy a Catherine, merch Rhisiart ap Dafydd o Gefn Llanfair. Yr oedd felly'n nai i Huw ap Rhisiart ap Dafydd ac yn gefnder i Richard Hughes. Ar ôl marw'i dad yn 1583 ef oedd y penteulu yng Nghefn Treflaeth, ac yr oedd yn un o'r rhai a erlynwyd gan Iarll Caerlŷr yn helynt Fforest yr Wyddfa. Yn llawysgrif Llanfair a Brynodol 2 yn y Llyfrgell Genedlaethol
SION LEIAF Syr (fl. c. 1480), bardd ac offeiriad Mab i Ieuan ap Gruffudd Leiaf o sir Ddinbych, a disgynnydd o Owain Gwynedd (Peniarth MS 127 (20)). Ni wyddys unrhyw fanylion amdano, ond cadwyd peth o'i farddoniaeth mewn llawysgrifau. Yn ei phlith ceir dau gywydd crefyddol, sef cywydd cyffes, a chywydd y feronagl ('veronicle'), cywydd moliant i Risiart Cyffin, deon Bangor, cywydd serch, a chywydd i'r dylluan. (Priodolir y cywydd olaf mewn
STRADLING family etifeddes ei brawd, Syr Lawrence. Mab iddynt hwy oedd Syr WILLIAM STRADLING. Yr oedd ef yn wystl dros brior Ewenni yn 1400, ac ar gomisiwn ynglŷn ag eiddo Cymry o fyddin Owain Glyndŵr a gludwyd i Wlad yr Haf a Dorset, 1403-5. Aeth ar bererindod i Gaersalem yn 1408, a bu farw cyn 1412, oherwydd ei weddw, Elisabeth, a ddaliai Gwm Hawey yn y flwyddyn honno. Yn ôl G. T. Clark, Isabel St. Barbe oedd ei wraig
TALIESIN (fl. ail hanner y 6ed ganrif), bardd Urien a'i feibion ymladd yn erbyn Deodric, mab Ida. Rhydd Lloyd, A History of Wales, 163, deyrnasiad Theoderic yn 572-9, a Hussa yn 585-92. Yn ' Llyfr Taliesin,' llawysgrif o tua 1275, cadwyd hengerdd a dybid ei bod yn waith Taliesin. Yno ceir canu i Urien a'i fab Owain a mawl i Wallawg ab Lleenawg; hefyd i Gynan Garwyn ap Brochfael, tad y Selyf a laddwyd ym mrwydr Caer (613 neu 615). Rhyw ddwsin sydd
THOMAS, IFOR OWEN (1892 - 1956), tenor operatig, ffotograffydd ac artist ei enw canol yn Owain) a chroesawodd ugeiniau lawer o'i gydgenedl i'w gartref yn Efrog Newydd dros y blynyddoedd. Ystyrid ef yn un o brif gynheiliaid bywyd Cymreig y ddinas a'r capel Presbyteraidd Cymraeg, ac fel arweinydd Côr Merched Cymry 'r ddinas o 1944 ymlaen. Bu farw ar ddydd ei ben-blwydd yn 1956, wedi afiechyd hir. Daethai drosodd i Gymru am y tro olaf flwyddyn ynghynt. Claddwyd ef ym
THOMAS, RHYS (1720? - 1790), argraffydd yn rhannau; daeth y rhan gyntaf allan yn 1770 a'r bedwaredd rhan ar ddeg yn 1783 - a'r geiriadurwr, druan, yn gorfod bod yn amyneddgar. Fel y gwelir yn llyfr Ifano Jones (Hist. of Printing and Printers in Wales) bu raid i Owen Jones ('Owain Myfyr') drefnu i gael gorffen yr argraffu - yn Llundain, yn 1794. Bu Rhys Thomas farw yn 1790, ac fe'i claddwyd ym mynwent eglwys Llandochau ar 11 Gorffennaf

Search results

229 - 240 of 269 for "Owain"