Dictionary of Welsh Biography

REYNOLDS, LLYWARCH OWAIN (1843 - 1916), ysgolhaig Celtaidd - see REYNOLDS, JONATHAN OWAIN
RHIWALLON ap CYNFYN (d. 1070), brenin Powys ail fab Cynfyn ap Gwerstan ac Angharad, merch Maredudd ab Owain, a brawd Bleddyn. Bu'n gyd-reolwr Powys o 1063. Lladdwyd ef ym mrwydr Mechain. Bu Meilyr, ei fab, farw yn 1081, a daeth Gwladus, ei ferch, yn wraig Rhys ap Tewdwr.
RHODRI ab OWAIN (d. 1195), tywysog yng Ngwynedd mab Owain Gwynedd a Christina, a brawd iau Dafydd I. Yr oedd ei gyfran ef o diriogaeth Owain Gwynedd ym Môn ac Arfon eithr alltudiwyd ef o'r gyfran honno yn 1190 gan ei neiaint, Gruffydd a Maredudd, meibion Cynan. Yn 1193 llwyddodd i adennill Môn dros dymor trwy gymorth llu o Ynys Manaw - yr oedd cyn hynny wedi ymrwymo i briodi merch i frenin Manaw. Ni wyddys a fu iddo ddychwelyd o'i alltud a
RHYDDERCH AB IEUAN LLWYD (c. 1325 - cyn 1399?), cyfreithiwr a noddwr llenyddol Maredudd ab Owain (bu farw 1265), gorwyr Rhys ap Gruffudd a gorhendaid Rhydderch, gyfieithiadau Cymraeg o dri thestun rhyddiaith crefyddol a seciwlar o Ladin a Hen Ffrangeg, testunau a gopïwyd yn ddiweddarach yn Llyfr Gwyn Rhydderch. Ymddengys fod Ieuan Llwyd, ei fab Rhydderch, ac efallai ei ŵyr Ieuan ap Rhydderch, hefyd yn berchen ar Lawysgrif Hendregadredd, casgliad amhrisiadwy o waith Beirdd y
RHYS ab OWAIN ab EDWIN (d. 1078), brenin Deheubarth Gorŵyr Einion ab Owain ab Howel Dda. Efe oedd cynrychiolydd diwethaf llinach hynaf disgynyddion Howel. Wedi iddo ddilyn ei frawd Maredudd yn 1072 bu iddo ran a chyfran ym marwolaeth Bleddyn ap Cynfyn yn 1075; yn 1078 gorchfygwyd yntau yn Gwdig gan Trahaearn ap Caradog. Yn ddiweddarach yn yr un flwyddyn lladdwyd ef trwy law Caradog ap Gruffydd. Dilynwyd ef gan ei gyfyrder, Rhys ap Tewdwr.
RHYS ap GRUFFYDD (Yr Arglwydd Rhys), (1132 - 1197), arglwydd Deheubarth , oblegid o hyn ymlaen fe'i disgrifir yn y croniclau bod amser fel ' Yr Arglwydd Rhys ' - gweler Owain Gwynedd a Madog ap Maredudd. Am y saith mlynedd nesaf y mae gwrthryfeloedd a chytundebau ysbeidiol y cyfnod yma yn dyst i'w anesmwythyd a'i uchelgais ofer, ond cafodd ei gyfle yng ngwrthryfel mawr 1164-5. Yr oedd Harri ar y pryd yn brysur yn ei wlad ei hun, a chymerth Rhys Geredigion ac Emlyn i'w
RHYS ap TEWDWR (d. 1093) Wyr Cadell ab Einion ab Owen ap Hywel Dda. Cymerth lywodraeth Deheubarth i'w ddwylo yn 1075 ar farw ei gyfyrder, Rhys ab Owain ab Edwin. Yn 1081 cymerwyd y llywodraeth oddi arno gan Garadog ap Gruffydd, eithr yn nes ymlaen yn y flwyddyn honno, gyda chymorth Gruffydd ap Cynan, fe'i cadarnhawyd mewn meddiant ohoni ar ôl brwydr bwysig Mynydd Carn. Yn yr un flwyddyn aeth William y Concwerwr ar daith
RHYS FARDD (fl. c. 1460-80), brudiwr o Ystum Llwynarth (Peniarth MS 94 (175), Llanstephan MS. 119 (121). Perthyn llawer iawn o ddaroganau a briodolir iddo i gyfnod blaenoriaeth y Tuduriaid, serch yr ymddengys rhai fel pe'n perthyn i gyfnod cynharach. Nodweddir ei waith gan ddisgwyl y brudwyr am Owain i waredu'r genedl, a chan gasineb chwerw tuag at y Saeson : ' yna y mai melineu kyminot or frydieu o waet.' Y mae dylanwad ' Armes
RHYS GOCH ERYRI (fl. dechrau'r 15fed ganrif), bardd Rhirid; yn ôl B.M. Add. MS. 14866 (511), Gwyneddon MS. 3 (161), Peniarth MS 112 (815), 'ap Dafydd ab Ieuan Llwyd.' Gellir amseru ei gywyddau i Wilym ap Gruffudd o'r Penrhyn, Syr William Tomas o Raglan, a Wiliam Fychan ap Gwilym o'r Penrhyn, yn hwylus yn y cyfnod hwn. Ni chadwyd cywydd ganddo i Owain Glyndŵr, er bod awgrymiadau yn ei ganu i deulu'r Penrhyn mai gyda phlaid Owain yr oedd ei gydymdeimlad
ROBERTS, EMRYS OWAIN - see ROBERTS, EMRYS OWEN
ROBERTS, GORONWY OWAIN (1913 - 1981) - see ROBERTS, GORONWY OWEN
ROBERTS, GORONWY OWEN (Barwn Goronwy-Roberts), (1913 - 1981), gwleidydd Llafur

Search results

217 - 228 of 269 for "Owain"