Dictionary of Welsh Biography

EVANS, DAVID THOMAS GRUFFYDD (Barwn Evans o Claughton), (1928 - 1992), cyfreithiwr a gwleidydd dderbyn gwahoddiad i chwarae yn Ne Affrig. Priododd Gruffydd Evans â Moira Elizabeth Rankin ar 28 Mawrth 1956; ganwyd iddynt fab a thair merch. Y diwrnod cyn ei farw, gwyliodd Evans, ar y teledu, dîm Cymru yn curo'r Alban ym Mharc yr Arfau yng Nghaerdydd. Bu farw yn ysbyty Murrayfield, Cilgwri, ar 22 Mawrth 1992. Cynhaliwyd ei angladd yn Eglwys Bresbyteraidd Cymru, Laird Street cyn corfflosgiad yn
EVANS, EDGAR (1876 - 1912), fforiwr Ganwyd Edgar Evans ar 7 Mawrth 1876 yn Fernhill Top Cottage, Middleton ger Rhosili ar Benrhyn Gŵyr, yr hynaf o bedwar o blant Charles Evans, morwr, a'i wraig Sarah (g. Beynon). Symudodd y teulu i Abertawe, lle aeth Edgar i Ysgol y Bechgyn Sain Helen nes oedd yn 13 oed. Gweithiodd wedyn am gyfnod byr yng ngwesty'r Castle ac yn swyddfa'r post Abertawe, ond roedd yn chwennych antur ac yn 1891, yn 15
EVANS, ELLEN (1891 - 1953), prifathrawes Coleg Hyfforddi Morgannwg, y Barri Ganwyd 10 Mawrth 1891 yn 17 Dorothy St., Gelli, Rhondda, Morgannwg, yn ferch i John ac Ellen Evans a ymfudodd o Geredigion yn 1871. Cafodd ei haddysg yn ysgol uwchradd y Rhondda, a chanolfan disgyblathrawon y Rhondda cyn mynd i G.P.C., Aberystwyth yn 1911 a graddio mewn Cymraeg yn 1914. Penodwyd hi'n ddarlithydd yng Ngholeg Hyfforddi Morgannwg yn y Barri yn 1915 a'i dyrchafu'n brifathrawes y
EVANS, ELLIS (1786 - 1864), gweinidog gyda'r Bedyddwyr ac awdur gasglodd ei lythyrau sydd yn awr yng nghasgliad Spinther yn y Llyfrgell Genedlaethol; y mae ei draethodau ar y Tadau Apostolaidd hefyd yn y Llyfrgell Genedlaethol. Bu farw 28 Mawrth 1864.
EVANS, EVAN (1804 - 1886), gweinidog gyda'r Annibynwyr ac awdur Ganwyd 8 Mawrth 1804 yn Gellillyndu, Llanddewi-brefi, Sir Aberteifi, mab Dafydd Evans a ymfudodd i America yn 1833. Yn 1824 aeth i sir Fynwy a bu'n cadw ysgol ym Mhontypŵl, y Goetre, a Nantyglo. Yr oedd ei rieni wedi bod yn aelodau gyda Daniel Rowland yn Llangeitho a dechreuodd yntau bregethu gyda'r Methodistiaid Calfinaidd yn 1825. Tua 1830 daeth yn ddirwestwr, ac erlidiwyd llawer arno oherwydd
EVANS, GRUFFYDD (1866 - 1930), clerigwr a hynafiaethydd Castellnewydd Emlyn, ac yno y bu farw yn ddisyfyd, brynhawn Sul, 30 Mawrth 1930. Priododd Mary Roberts (1873-1962) yn 1899, a ganwyd iddynt chwech o blant: John Gruffydd, Heilin Telitor, Edward Meldred, Elined, Merlys a Herber Prestyl. Cymerai ddiddordeb mawr mewn llên-gwerin, a sgrifennodd lawer ar y pwnc hwn ac eraill i'r cyfnodolion. Ond cofir ef yn well am ei gyfraniadau hynafiaethol sylweddol i
EVANS, GWYNFOR RICHARD (1912 - 2005), cenedlaetholwr a gwleidydd Pum Mlynedd. Dechreuad digon sigledig a gafodd yr ymgyrch ond llwyddwyd i ddenu Megan Lloyd George yn gadeirydd ac ymhen y rhawg Huw T. Edwards a nifer o ASau Llafur i gefnogi'n gyhoeddus. Cafwyd ralïau mawr a chyfarfodydd gorlawn ac erbyn i S. O. Davies gyflwyno'i Fesur Senedd i Gymru (a ddrafftiwyd gan un o gefnogwyr pennaf Gwynfor, Dewi Watkin Powell) ger bron y Senedd ym Mawrth 1955 roedd y
EVANS, HAROLD MEURIG (1911 - 2010), athro, geiriadurwr Ganwyd Meurig Evans yn yr Hendy, sir Gaerfyrddin, ar 5 Mawrth 1911, yn unig blentyn Henry James Evans (glowr) a Sarah Evans, a mynd i'r ysgol yno yn dair oed. Symudodd y teulu i Gaerbryn pan oedd yn bump oed ac aeth i Ysgol y Blaenau lle na chafodd yr un wers Gymraeg o gwbl. Oddi yno aeth i hen Ysgol Sir Rhydaman cyn symud i'r ysgol newydd yn Stryd Marged - Ysgol Ramadeg Dyffryn Aman. Enillodd
EVANS, HENRY (fl. diwedd y 17eg ganrif), bardd a chyfieithydd Brodor o Fedwellte, sir Fynwy, Yn 1771 cyhoeddodd Thomas Williams, Mynydd-bach, Sir Gaerfyrddin, gyfrol o farddoniaeth o'i eiddo wedi ei chyfieithu o'r Saesneg i'r Gymraeg dan y teitl Cynghorion Tad i'w Fab a gynhwysai lythyr oddi wrth Stephen Hughes, dyddiedig 12 Mawrth 1682-3, a ddywed iddo dderbyn y llyfr oddi wrth yr awdur i'w gyhoeddi; felly yr oedd yr awdur yn gydoeswr â Stephen Hughes
EVANS, HUGH (1712 - 1781), gweinidog ac athro gyda'r Bedyddwyr Mryste (lle'r oedd modryb iddo'n byw) y bedyddiwyd ef, ac yn 1740 dewiswyd ef yn gynorthwywr i Bernard Foskett, gweinidog eglwys Broadmead a phennaeth academi'r Bedyddwyr yno; ar farwolaeth Foskett (1758) dilynodd Hugh Evans ef yn y ddwy swydd. Bu farw 28 Mawrth 1781. Yn gynorthwywr iddo yn 1758, ac yn olynydd iddo yn 1781, daeth ei fab CALEB EVANS (1737 - 1791), gweinidog ac athro gyda'r Bedyddwyr
EVANS, JAMES THOMAS (1878 - 1950), prifathro coleg y Bedyddwyr, Bangor Ganwyd 1 Mawrth 1878 yn Abercwmboi, yn fab i William Evans ac Ann Williams ei wraig. Symudodd y teulu i Bont-y-gwaith, ac yno dechreuodd y mab bregethu. Bu am gyfnod yn academi Pontypridd cyn ei dderbyn i goleg a phrifysgol Bangor yn 1900, lle y graddiodd gydag anrhydedd mewn Hebraeg. Enillodd wobr y Deon Edwards ac ysgoloriaeth George Osborne Morgan, ac aeth i Leipzig am gwrs pellach o
EVANS, JOHN (1628 - 1700), ysgolfeistr a diwinydd Piwritanaidd Ganwyd yn Great Sutton, gerllaw Llwydlo, mab Matthew Evans, offeiriad Penegoes, gerllaw Machynlleth. Cawsai Matthew Evans, a oedd yntau'n fab i un a fu'n rheithor yno o'i flaen, ei droi o'i fywoliaeth yn 1650 gan Gomisiynwyr Taenu'r Efengyl yng Nghymru. Yr oedd y mab yn y cyfamser wedi ymaelodi yng Ngholeg Balliol, Rhydychen (6 Mawrth 1647), eithr fe'i trowyd allan o'r coleg gan yr Ymwelwyr

Search results

181 - 192 of 984 for "Mawrth"