Dictionary of Welsh Biography

ELIAS, THOMAS (Bardd Coch; 1792 - 1855), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, ac emynydd Ganwyd Tachwedd 1792 yn Brynteg, Cil-y-cwm, mab Dafydd Elias a Mary ei wraig. Yn 10 oed prentisiwyd ef i deiliwr yn Llanwrtyd. Yn 14 oed, aeth i Ferthyr Tydfil, ond dychwelodd ymhen ychydig flynyddoedd, priododd, a dechreuodd bregethu yn 1822 - ordeiniwyd ef yn 1831. Yn ei flynyddoedd olaf preswyliai ym Mhont Senni, lle y bu farw 14 Mawrth 1855, yn 62 oed. Y mae ganddo gywydd yn Seren Gomer, 1821
ELLICE, ROBERT, milwr ym myddin Siarl I ), sedd y Pengrwn Syr Thomas Myddelton; yr oedd yn ben ar 600 o wŷr traed o Gymry a gurwyd yn Middlewich, sir Gaer, fis Mawrth 1643, a chafodd yntau ei gymryd i'r ddalfa. Wedi iddo gael ei ryddhau fe'i gwnaethpwyd yn ben dros y brenin yn siroedd Dinbych a Fflint a chanddo 1,200 o ddynion dano; bu'n eu harwain mewn ymgyrchoedd o gwmpas Wem (Mawrth 1644), a bu'n helpu i amddiffyn Sir Drefaldwyn yn erbyn y
ELLIOT, Syr GEORGE (1815 - 1893), BARWNIG, perchennog a datblygydd glofeydd Ganwyd yn Penshaw, Gateshead, swydd Durham, ym mis Mawrth neu Fehefin 1815 yn un o chwe phlentyn Ralph Elliot, is-reolwr pwll glo Whitefield, a'i wraig Elizabeth (ganwyd Braithwaite). Yn 9 oed dechreuodd weithio 14 awr y dydd dan ddaear. Yn 19 oed aeth fel disgybl addawol i swyddfa Thomas Sopwith, archwiliwr tanddaearol yn Newcastle-upon-Tyne, gan ddychwelyd i Whitefield ymhen chwe mis a dod yn
ELLIS, DAVID (1736 - 1795), offeiriad, bardd, cyfieithydd, a chopïwr llawysgrifau Ganwyd 31 Awst 1736, mab Ellis ac Elizabeth David, Hafod-y-meirch, Dolgellau, Sir Feirionnydd. Addysgwyd yn ysgol Edward Richard yn Ystrad Meurig, ac ymaelododd yn Rhydychen 14 Tachwedd 1763. Aeth i Goleg Iesu, Rhydychen, 12 Mawrth 1764, ond gadawodd yno 30 Mehefin yr un flwyddyn. Ordeiniwyd ef yn ddiacon ym Mangor, 22 Gorffennaf 1764, ac yn offeiriad ymhen blwyddyn. Bu'n gurad yn Llanberis, Sir
ELLIS, EDWARD LEWIS (1922 - 2008), hanesydd a chofiannydd Ganed Ellis yn Aberystwyth ar 21 Mawrth 1922, yn un o dri phlentyn ac unig fab Griffith Thomas Ellis a'i wraig Elizabeth (gynt Lloyd), Stryd Cambrian, ac yn nai i 'r Henadur R. J. Ellis (1888-1976), gwleidydd lleol adnabyddus. Addysgwyd ef yn Ysgol Gynradd Heol Alexandra ac Ysgol Ramadeg Ardwyn lle ddaeth yn brif ddisgybl ym 1940-41. Daeth yn fyfyriwr yng Ngholeg Prifysgol Cymru, Aberystwyth, ym
ELLIS, ELLIS ab (fl. 1685-1726), clerigwr a bardd nghofrestr y plwyf ar 14 Mai 1693, a'r olaf ar 28 Mawrth 1725. Yr oedd Llandudno hefyd o dan ei ofal. Bu farw ym mhlwyf Meliden, Sir y Fflint. Profwyd ei ewyllys 22 Medi 1726. Ysgrifennodd farddoniaeth mewn mesurau caeth a rhydd. Cyhoeddwyd ' Cywydd i'r Arian ' yn Dyfyrwch ir Cymru neu Ddewisol Ganiadau (Dulyn, d.d.) ac yn Y Gwladgarwr, iv, 18; ' Hanes y Byd ' yn Almanac Thomas Jones, 1685; a ' Carol
ELLIS, JOHN (1674 - 1735), clerigwr a hynafiaethydd Ail fab Thomas Ellis o Landegwning, Lleyn, a'i wraig Jane Marsh, gweddw Herbert Griffith, Brynodol. Ymaelododd yng Ngholeg Iesu, Rhydychen, 31 Mawrth 1690, ac efe'n 16 oed. Graddiodd yn B.A. yn 1693, yn M.A. (a'i wneuthur yn gymrawd o'r coleg) yn 1696, yn B.D. yn 1703, ac yn D.D. c. 1720. Ordeiniwyd ef yn ddiacon 7 Medi 1707 ac yn offeiriad 4 Gorffennaf 1708. Cafodd reithoriaeth Llandwrog 30 Medi
ELLIS, LEWIS (1761 - 1823), cerddor ac offerynnwr 1796. - Voucher, Lewis Ellis for what ordered to be given him out of the Corporation Fund, towards satisfying him for an organ built by him for the use of Beaumaris Church, £10 10. 0.'. Efe oedd organydd yr eglwys hyd 1800. Bu farw 25 Mawrth 1823, a chladdwyd ef ym mynwent yr eglwys.
ELLIS, THOMAS (1711/12 - 1792), clerigwr ddileu'r cyswllt, ym marn y wlad, rhwng yr ysgolion a Methodistiaeth, neu hyd yn oed Ymneilltuaeth (gweler 'John Wesley in North Wales,' Bathafarn, ii, 50-1). Yn 1746 (? ail argraffiad yn 1747; gweler Morris Letters, i, 120, a mannau eraill), cyhoeddodd Byr Grynhoad o'r Grefydd Cristionogol, yn erbyn sism; a phan oedd John Wesley yng Nghaergybi ym Mawrth 1748 (Wesley's Journal, 26-7 Mawrth), mynnodd
EVAN(S), EDWARD (1716 - 1798), gweinidog Presbyteraidd, a bardd Ganwyd yn y Llwydcoed, Aberdâr, ym Mawrth 1716 (efallai 1717), yn fab i Ifan ap Shôn ap Rhys, tyddynnwr a gwehydd. Wedi dilyn crefft ei dad am ysbaid, aeth yn brentis saer coed at Lewys Hopcyn (Lewis Hopkin), a dysgodd ganddo hefyd brydyddu ar y mesurau caethion. Yn 1749 aeth i fyw i'r Ton Coch uwchben plas Dyffryn Aberdâr. Tua 1748, yr oedd wedi ymuno â chynulleidfa Ymneilltuol Cwm-y-glo, a phan
EVANS, BENJAMIN (1740 - 1821), gweinidog Annibynnol ef oedd prif arloesydd y mudiad hwnnw yn y gymdogaeth. Bu farw 2 Mawrth 1821, a chladdwyd ef dan y pulpud yn Hawen.
EVANS, CARADOC (1878 - 1945), awdur gyhoeddwyd wedi ei farw. Bu hefyd yn gwneud gwaith cynorthwyydd i ysgrifenwyr eraill. Rhestrir ei ystorïau gorau gyda rhai gorau ysgrifenwyr ei gyfnod. Yn 1934-35 dychwelodd i Gymru a bu'n helpu i redeg theatr yn Aberystwyth. Yn 1939 ymsefydlodd yn Aberystwyth ac wedyn yn New Cross gerllaw. Priododd ddwywaith, (1), 1907, Rose Ware (ysgarwyd hwynt ar 8 Mawrth 1933), a (2), Mai 1933, Marguerite Helène

Search results

157 - 168 of 984 for "Mawrth"