Dictionary of Welsh Biography

GRIFFITH family Penrhyn, ap Griffith fel 'o Benmynydd ' yn 1400 a 1403, ac yno yn 1430 yr arwyddwyd ei ewyllys. O 1391 hyd 1397 bu'n gwasanaethu mewn amryw swyddi tan y goron ym Môn, a bu'n siryf yn 1396-7. Rhoddodd ewythredd ei wraig (Rhys, Gwilym a Maredudd ap Tudur) bob cymorth i'w cefnder, Owain Glyndŵr, a gweler tan Ednyfed Fychan. Yr oedd Gwilym ei hun yn fwy pwyllog, ond gorfodwyd ef gan amgylchiadau teuluol ac
GRIFFITH, DAVID (1726 - 1816), clerigwr ac ysgolfeistr Fel athro'r ysgol ramadeg dan adain Coleg Crist, Aberhonddu, bu'n athro ar ddyrnaid o wŷr pur nodedig - Thomas Coke, Edward Davies ('Y Celtic Ddafis'), Theophilus Jones, John Jones, Llanymddyfri (awdur geiriadur Groeg), a John Hughes, Aberhonddu - bob un ohonynt yn y Geiriadur hwn. Mab Roger a Gwenllian Griffiths ydoedd, a bedyddiwyd ef yn eglwys Dewi, Llanfaes, Aberhonddu, 5 Mehefin 1726. Nid yw
GRIFFITH, GEORGE (1601 - 1666), esgob Llanelwy Powell, dewr ei galon a phwerus ei lais, gŵr a wyddai am bob modfedd o fynydd-dir Maesyfed a gwlad wastad Trefaldwyn Isaf; cawsant ddadl gyhoeddus yn yr awyr agored yn y Capel Newydd; gwaith Griffith yno oedd amddiffyn gweddïau ar lyfr yn hytrach na gweddi o'r frest; yn wir, llwyddodd y ddau i redeg ar ôl ei gilydd i bedair congl dadleuaeth ar ffurfiau addoli a llywodraeth eglwysig. Yr oedd y ddwy ochr
GRIFFITH, GRIFFITH WYNNE (1883 - 1967), gweinidog (MC) ac awdur o emynau - cyhoeddodd gasgliad ohonynt dan y teitl Odlau'r Efengyl (1959). Ymddangosodd penodau o'i atgofion yn Y Goleuad, ac ym mlwyddyn ei farwolaeth cyhoeddwyd y rheini dan y teitl Cofio'r blynyddoedd. Rhwng popeth a'i gilydd bu'n rhyfeddol o brysur, a cheid graen bob amser ar ei gynhyrchion fel pregethwr ac awdur.
GRIFFITH, HUW WYNNE (1915 - 1993), gweinidog (MC) ac eciwmenydd amlwg gymuned ac yng ngweithgareddau ei enwad ac eglwysi o bob traddodiad. Dylanwadodd yn ei bregethu meddylgar, yn ei erthyglau i'r Goleuad, Y Traethodydd, Porfeydd, Ecwmene, Y Genhinen a Barn ar faterion llosg a phwysig y dydd. Ysgrifennai gyda pharch amlwg gan ddangos paratoad manwl ar gyfer yr ysgrifau. Lluniodd werslyfr ar yr Efengyl yn ôl Marc (1953), llyfr o straeon i blant, Gyda'r Iesu (1961), a
GRIFFITH, JOHN EDWARDS (1843 - 1933), achyddwr amhrisiadwy werthfawr i bob chwilotwr a llyfrgellydd. Gwir bod y casgliadau lluosog a ddaw i mewn i'n llyfrgelloedd, gyda'u llu o ffeithiau newyddion, yn dangos yn eglur nad yw'r Pedigrees yn berffaith: rhai tablau'n anghyflawn, amryw yn anghywir. Y mynegai yn werthfawr, ond yn rhy fyr o lawer. Beth bynnag am y gwendidau hyn, erys y Pedigrees yn dyst o blwc aruthr, amynedd, a dyfalbara dirfawr, ac o
GRIFFITH, OWEN (Ywain Meirion, Owen Gospiol; 1803 - 1868), baledwr a chantwr pen ffair Pe gellid credu'n ffyddiog mai ef oedd yr 'Owen Meirion' a sgrifennodd yr ysgrif 'Hanes Tre'r Bala' yn Y Brython, 1860, 264-5, yna gellid barnu mai brodor o'r Bala ydoedd. Canai yn y ffeiriau ar hyd ac ar led Cymru - clywir amdano e.e. ym Machynlleth, Holywell, Llanfyllin, Llanrwst, a ffeiriau Sir Gaernarfon; ac yr oedd hefyd yn adnabyddus iawn yn y Deheudir. Gwisgai 'het silc' bob amser. Myn
GRIFFITH, PIRS (1568 - 1628), sgweier ac anturiwr 'Fleet'; cyn diwedd y flwyddyn honno collasai Pirs bob rheolaeth effeithiol ar ei dda a'i diroedd. Yn ddiweddarach, drwy hir a chymhleth fargeinion, daeth y stad i gyd i feddiant yr Arglwydd Geidwad John Williams, y mwyaf o deulu Cochwillan, cangen arall o'r hen gyff. Yn 1622, disgrifir Pirs fel 'diweddar o'r Penrhyn'; yn 1623 yn Llundain y mae. Bu farw yn 1628, a chladdwyd ef yn Abaty Westminster. Bu
GRIFFITH-JONES, EBENEZER (1860 - 1942), gweinidog Annibynnol a phrifathro Ganwyd yn Merthyr Tydfil, 5 Chwefror 1860, mab y Parch. E. Ayron a Mary Ann Jones. Cafodd bob manteision addysg yn ei ieuenctid. Priodolai ei ddiwylliant yn bennaf i ddylanwad ei dad. Bu yn ysgol ramadeg Castell Newydd Emlyn, yng ngholeg Caerfyrddin, 1875-78, yn athro cynorthwyol yn Abertawe, 1879-80; ac yn New College a Phrifysgol Llundain, 1880-85, pryd yr enillod amryw wobrau ac ysgoloriaethau
GRIFFITHS, ARCHIBALD REES (1902 - 1971), arlunydd personol Griffiths unwaith eto. Adolygwyd ei waith am y tro olaf mewn arddangosfa gymysg yn Abertawe yn 1935. Chwalodd ei briodas ac aeth i fyw am sbel gyda Geraint Goodwin yn Dagnall, Buckinghamshire, ond gadawodd yn sydyn, heb ei waith fe ymddengys, a chollwyd y rhan fwyaf wedyn. Yn fuan ar ôl y rhyfel torrodd bob cyswllt â'i rieni a'i frodyr a chwiorydd. Cafodd ysgariad, ac wedyn priododd Edith Annie
GRIFFITHS, JAMES (1890 - 1975), gwleidydd Llafur a gweinidog yn y cabinet gallu bob amser i ddiddanu ei ffrindiau â straeon gafaelgar o fywyd yn Ne Cymru, yn enwedig o fewn y maes glo. Bu farw Griffiths yn ei gartref yn Teddington ar 7 Awst 1975 a chladdwyd ei weddillion y mynwent Rhydaman wedi gwasaneth yn y Christian Temple. Cyflwynodd Griffiths i'r mudiad Llafur Prydeinig bersonoliaeth gynnes a charedig. Roedd ganddo awch arbennig dros gyfiawnder cymdeithasol a'i codai
GRIFFITHS, JOHN GWYNEDD (1911 - 2004), ysgolhaig, bardd a chenedlaetholwr Cymreig ) ac Y Patrwm Cydwladol (1949), ac o 1948 i 1952 bu'n olygydd cyfnodolyn Plaid Cymru, Y Ddraig Goch. Safodd hefyd fel ymgeisydd dros Blaid Cymru mewn etholiadau lleol a seneddol yng nghylch Abertawe. Bu'n gefn i bob gweithgarwch Cymraeg yn ardal Abertawe, ac er ei lesteirio gan fyddardod yn ei flynyddoedd olaf, anaml y byddai'n absennol o unrhyw ddigwyddiad i hyrwyddo achos yr iaith yn y fro. Am

Search results

169 - 180 of 579 for "Bob"