Dictionary of Welsh Biography

HOPKINS, BENJAMIN THOMAS (1897 - 1981), ffermwr a bardd dosbarth allanol i oedolion mewn athroniaeth, amaethyddiaeth a llenyddiaeth Gymraeg yn yr ysgol leol. Daeth i adnabod dau gyfaill a rannai ei ddiddordeb mewn barddoniaeth, Prosser Rhys (1901-1945) a Jenkin Morgan Edwards (1903-1978). Daeth y tri yn bennaf ffrindiau, i seiadu gyda'i gilydd, trin eu gwaith a chystadlu, a darllen i'w gilydd weithiau Cynan a R. Williams-Parry. Cafodd ei alw i'r fyddin yn
HOWEL ap GRUFFYDD (fl. yn ddiweddar yn y 13eg ganrif) Mab Gruffydd ab Ednyfed Fychan. Mewn rhai achau disgrifir ei fam, Gwenllian, fel merch Rhiryd Flaidd; ar gyfrifon amseryddol, fodd bynnag, gellid yn rhwyddach gredu mai yr Howel ab Ifan ap Trahaearn ap Gwgan a enwir mewn achau eraill oedd ei thad. Ynghyd â'i frawd Rhys, tad Syr Gruffydd Llwyd, etifeddodd Howel stadau ei daid yn Deheubarth; yr oedd ei gyfran ef yn cynnwys Llansadwrn, lle yr oedd
HUGHES, EDWARD ERNEST (1877 - 1953), Athro hanes cyntaf Coleg y Brifysgol, Abertawe, a dolen gyswllt nodedig rhwng y brifysgol a'r werin prifathro J. C. Evans, gŵr ac ysgol y cydnabyddai ddyled fawr iddynt. Yn 1895 aeth oddi yno i Goleg Prifysgol Cymru, Aberystwyth, a graddio gydag anrhydedd dosb. I mewn hanes yn 1898. Oddi yno aeth i Goleg Iesu, Rhydychen, a graddio yn yr ail ddosbarth mewn hanes modern yn 1902. Soniai lawer am garedigrwydd Sir John Rhŷs wrtho ac am hwyl Cymdeithas Dafydd ap Gwilym. Gyda'i benodiad i ddysgu hanes yn ysgol
HUGHES, ISAAC (Craigfryn; 1852 - 1928), nofelydd Ganwyd yn Quakers Yard, Sir Forgannwg, yn fab i Daniel Hughes, crydd. Ychydig o ysgol a gafodd. Yr oedd yn gweithio yng nglofa Llancaiach, Gelligaer, pan oedd yn 9 oed. Yn ddiweddarach, treuliodd chwe mis yn yr ysgol a gedwid gan Thomas Evans yn y Carpenters Arms. Ysgrifennai farddoniaeth a storïau byrion i gylchgronau a chyfnodolion Cymraeg, ond yn 1881 y daeth i fri pan enillodd ei nofel, Rhys
HUGHES, JOHN JAMES (Alfardd; 1842 - 1875?), newyddiadurwr Ganwyd yn y Garreg Lefn, plwyf Llanbadrig, Môn. Llafurwr amaethyddol oedd ei dad, a bu yntau yn gweini ar ffermydd am ysbaid cyn myned i Fangor yn was saer maen. Ym Mangor daeth dan ddylanwad gŵr arall o Fôn, ' Gweirydd ap Rhys ', a dechreuodd ei ddiwyllio ei hun. Yn 1866 ymunodd â heddlu sir Gaernarfon, ond ymddiswyddodd tua 1869 pan benodwyd ef yn is-olygydd Yr Herald Cymraeg yng Nghaernarfon
HUGHES, WILLIAM BULKELEY (1797 - 1882), Aelod Seneddol Ganwyd ym Mhlas Coch, Llanidan, Môn; ganwyd 26 Gorffennaf 1797 yn fab hynaf i Syr William Bulkeley Hughes, Plas Coch a'r Brynddu, ac Elizabeth, merch a chyd-etifeddes Rhys Thomas, Coed Alun, Caernarfon. Honnai teulu Plas Coch ei fod o gyff Llywarch ap Brân, arglwydd Menai, ac er canol y 15fed ganrif buasai iddo ran amlwg yng ngweinyddiaeth y sir. Cafodd Hugh Hughes (bu farw 1609), a adeiladodd
HUMPHREYS, HUGH (1817 - 1896), argraffydd a chyhoeddwr ffotograffydd. Ei brentis cyntaf oedd y Parch. Griffith Parry, Carno wedi hynny. Yr oedd yn un o arloeswyr cyhoeddi llyfrau rhad yng Nghymru; bu ganddo gyfres o 'Lyfrau Ceiniog,' ar ddull Chambers's Miscellany, a fu'n boblogaidd iawn, a chyfres arall a werthid am chwe cheiniog. Cyhoeddodd rai llyfrau pwysig, megis argraffiad, a olygwyd gan y prifathro John Rhys, o Tours in Wales Thomas Pennant; argraffiad, a
HUW ap RHYS WYN (fl. c. 1550), bardd
HUW CAE LLWYD (fl. 1431-1504), bardd moliant i Syr Rhys ap Tomos a gynorthwyodd Harri 'r VII ym mrwydr Bosworth yn 1485. Yn ôl pob tebyg, dychwelodd yn ei henaint i fro ei febyd yn y Gogledd, a dywed traddodiad ei gladdu yn Llanuwchllyn, lle'r huna'r beirdd Llawdden, Madog Benfras, a Sion Ceri.
HUW CORNWY (fl. 1580-1596), bardd brodor o blwyf Llanfair-yng-nghornwy, sir Fôn, efallai. Canodd farwnadau i Feurigiaid Bodorgan a Rhydderchiaid Myfyrian, sir Fôn, ac i Rhys ap Thomas, a bu'n 'ymryson' â Rhydderch ap Rhisiart o Fyfyrian.
HUW MACHNO (fl. 1585-1637), bardd Mab Owen ab Ieuan ap John o Benmachno, a olrheiniai ei hynafiaid o Ddafydd Goch, Penmachno, mab ordderch Dafydd, tywysog Cymru. Ei fam oedd Margaret ferch Robert ap Rhys ap Hywel. Ni wyddys pa bryd y ganwyd ef, ond dywedir iddo farw yn 1637, a bod yr ysgrifen ' H.M. obiit 1637 ' ar ei garreg fedd ym mynwent Penmachno. Ymddengys iddo fod yn ddisgybl i Siôn Phylip, oherwydd yn ei farwnad i'r bardd
HUW PENNAL (fl. 15fed ganrif), bardd brodor, y mae'n debyg, o Bennal yn Sir Feirionnydd. Cadwyd peth o'i waith mewn llawysgrifau, ac yn ei blith gywyddau i'r iarll Wiliam Herbert o Benfro, Dafydd ap Rhys o Langurig, tri mab Ieuan Blaenau o Gregynog, a dau gywydd serch. Ni wyddys unrhyw fanylion am ei fywyd, ond y mae'n amlwg bod y dyddiadau a roir iddo yn Blackwell, a W. Owen, Cambrian Biog., yn rhy ddiweddar.

Search results

157 - 168 of 486 for "Rhys"