Dictionary of Welsh Biography

REES, LEWIS (1710 - 1800), gweinidog gyda'r Annibynwyr bregethu yno. Ar gymhelliad Edmund Jones a'i athro, Vavasor Griffiths, aeth i gymryd gofal yr achos bychan yn y Tŷ Mawr, Llanbrynmair. Llafuriodd yn ddyfal yno, heb ei urddo, o 1734 hyd 1738. Urddwyd ef yn Blaengwrach ar 13 Ebrill 1738. Adeiladwyd yr Hen Gapel, Llanbrynmair, yn 1739. Symudodd i Maesyronnen, Brycheiniog, yn 1745; ond dychwelodd i Lanbrynmair yn 1748 megis wedi ei eneinio o'r newydd at ei
REES, MERLYN (1920 - 2006), gwleidydd olaf yn Brifysgol Morgannwg bum mlynedd yn ddiweddarach, penodwyd ef yn Ganghellor cyntaf arno (1994-2002). Er gwaethaf salwch tua diwedd ei fywyd, parhaodd yn weithgar yn Nhŷ'r Arglwyddi. Bu farw'r Arglwydd Merlyn-Rees ar 5 Ionawr 2006 yn Ysbyty St Thomas, Lambeth. Ar ôl angladd preifat, cynhaliwyd gwasanaeth coffa cyhoeddus yn Eglwys St Margaret, Abaty Westminster ar 20 Ebrill 2006, pan ganodd Côr
REES, MORGAN GORONWY (1909 - 1979), awdur a gweinyddwr prifysgol holi carcharor neilltuol yn ystod y rhyfel. Yn Where No Wounds Were (1950) gwna peilot y Luftwaffe gais i ymuno â'r RAF, a cheir darlun byw o ffurfiant Sosialydd Cenedlaethol a'i frwydr feddyliol â holwr sydd i ryw raddau'n alter ego iddo. Tua diwedd 1950 symudodd y teulu Rees o Lundain i Sonning-on-Thames, lleoliad perffaith pan benodwyd Rees yn Ebrill 1951 yn fwrsar ystadau All Souls, swydd
REES, RICHARD JENKIN (1868 - 1963), gweinidog (MC) Nghaerdydd, a bu'n ddiwyd a llwyddiannus yn y swydd honno hyd 1947. Priododd 1894, Apphia Mary James o Ben-y-garn; bu iddynt ddau fab a dwy ferch. (Disgleiriodd ei ail fab, Morgan Goronwy Rees, fel llenor; bu'n Brifathro Coleg y Brifysgol, Aberystwyth, yn y cyfnod 1953-57). Ar ôl ymddeol bu'n byw gyda'i blant ym Mhwllheli, ger Rhydychen, ac yn Waltham Cross, Llundain. Bu farw 30 Ebrill 1963, a chladdwyd ef
REES, ROBERT (Eos Morlais; 1841 - 1892) Ganwyd 5 Ebrill (Sul y Pasg), 1841, yn Nowlais, Morgannwg, mab Hugh a Margaret Rees. Dygwyd ef i fyny ar lan afon Morlais, oddi wrth yr hon y cymerodd ei ffugenw. Collodd ei dad yn 8 oed, a dechreuodd weithio yn y pwll glo yn 9 oed. Meddai dalent arbennig fel adroddwr a chanwr yn blentyn. Cafodd ei wersi cyntaf mewn cerddoriaeth gan ei ewythr, ac astudiodd yntau lyfrau cerddoriaeth fel y daeth yn
REES, THOMAS (1815 - 1885), gweinidog gyda'r Annibynwyr, a hanesydd Mhontaberbargoed; ni lwyddodd, a bu am ryw wythnos yng ngharchar nes cael hyd i arian i dalu'r gofynion. Yn Awst 1840, cymerth fugeiliaeth Ebeneser, Aberdâr; yn 1842 symudodd i Siloa, Llanelli, ac oddi yno yn 1849 i'r Cendl ('Beaufort,' Brycheiniog). Ond o 1861 hyd ei farw bu'n weinidog Ebeneser, Abertawe. Bu farw yn Abertawe 29 Ebrill 1885. Etholwyd ef ddwywaith (1873, 1875) i gadair Undeb Annibynwyr Cymru, ac
REES, THOMAS (1869 - 1926), prifathro Coleg Bala-Bangor, Bangor gadeirydd iddo. Penodwyd ef yn brifathro Coleg Bala-Bangor 14 Ebrill 1909, ac yno y bu hyd ei farw. Gosodasai ei fryd ar godi safon astudio diwinyddiaeth yng Nghymru a thrwy hynny sicrhau grymusach gweinidogaeth i'r eglwysi. Llwyddodd i ennill diddordeb a chydweithrediad Syr Harry Reichel mewn ymgyrch i newid siarter Prifysgol Cymru modd y gellid dwyn diwinyddiaeth i mewn fel pwnc astudiaeth. Yn 1922
REES, TIMOTHY (1874 - 1939), esgob Llandaf flynedd yn gurad yn Aberpennar, ac yna dychwelyd i Goleg Mihangel Sant yn ddarlithydd. Yn 1906 ymunodd â Chymdeithas yr Atgyfodiad yn Mirfield, sir Gaerefrog; bu yno am chwarter canrif, ac eithrio cyfnod o bum mlynedd (1914-9) pryd y bu'n gaplan yn y fyddin, ac ennill y ' Military Cross.' Bu'n esgob Llandaf o 1931 hyd ei farwolaeth, 29 Ebrill 1939. Claddwyd ef dan gysgod yr eglwys gadeiriol, ac y mae
REES, WALTER ENOCH (1863 - 1949), contractiwr ac ysgrifennydd hiroesog Undeb Rygbi Cymru Ganwyd 13 Ebrill 1863 yng Nghastell-nedd, Morgannwg, yn fab i Joseph Cook Rees, adeiladydd a chontractiwr. Addysgwyd ef yng Nghastell-nedd a Barnstaple. Dechreuodd ei yrfa hirfaith fel gweinyddwr rygbi yn 1888 pan ddaeth yn ysgrifennydd clwb Castell-nedd. Etholwyd ef i bwyllgor Undeb Rygbi Cymru yn 1889, ac yn 1896 olynodd William Henry Gwynn (Abertawe) fel ysgrifennydd yr Undeb. Ni roes neb
REES, WILLIAM HOPKYN (1859 - 1924), gweinidog gyda'r Annibynwyr, cenhadwr dan Gymdeithas Genhadol Llundain, ac ieithydd o fri Ganwyd 24 Ebrill 1859, yng Nghwmafan, Morgannwg. Aeth i Goleg Annibynnol y Bala yn 1877, a bu'n weinidog yn Llechryd a Ffynnonbedr o 1881 i 1883, pryd yr hwyliodd i'r maes cenhadol yng ngogledd China, ef a'i briod, Margaret Charlotte Harrison o Goedpoeth. Ymgartrefodd yn Chi Chou yn 1888, lle y sefydlodd orsaf. Aeth trwy helyntion y gwrthryfel yn 1900, ac anrhydeddwyd ef â'r ' Rhuban Glas ' ac â
REES, WILLIAM JENKINS (1772 - 1855), clerigwr a hynafiaethydd Ganwyd 10 Ionawr 1772 yn Llanymddyfri; am ei dras, gweler yr ysgrif ' Rees o'r Ton.' Aeth i ysgol ramadeg Caerfyrddin (1789) ac wedyn (12 Ebrill 1791) i Goleg Wadham, Rhydychen; graddiodd yn 1795. Urddwyd ef yn 1796, a daliodd guradiaethau Stoke Edith a West Hide (sir Henffordd) hyd 1806, pan gafodd fywoliaeth Casgob yn sir Faesyfed - o 1806 ymlaen yr oedd hefyd yn ficer Haiob (Heyop) gerllaw
RELLY family, dau frawd o sectwyr Jeffreston Yr enwocaf ohonynt yw JAMES RELLY (1722 - 1778), meddyg anifeiliaid, a drowyd at grefydd (meddai ef ei hunan) gan Whitefield ar 16 Ebrill 1743, ac a ddechreuodd gynghori yn ardal Arberth. Ar ôl 1747 (pan aeth ar daith bregethu yng ngorllewin Lloegr), ni bu rhyw lawer â wnelai â Chymru. Cefnodd yn gynnar ar y Whitefieldiaid, a'i cyhuddai o fod yn ' Antinomiad,' ond (ar y cychwyn, beth bynnag) y

Search results

709 - 720 of 960 for "Ebrill"