Dictionary of Welsh Biography

GRUFFUDD ap NICOLAS (fl. 1415 - 1460), uchelwr, a phrif ffigur llywodraeth leol deheubarth tywysogaeth Cymru yng nghanol y 15fed ganrif bur debyg mai o ddigrifwch neithiorau'r beirdd y cododd yr englynion ymryson a briodolir iddo ef ac Owain Dwnn a Gruffudd Benrhaw. Dywedir iddo fod deirgwaith yn briod: (1) â Mabli ferch Maredudd ap Henry Dwnn; (2) â merch Syr Thomas Perrot; (3) â Sian ferch Siencyn ap Rhys ap Dafydd o'r Gilfachwen. Cyfeiriwyd eisoes at dri o'i blant: John, a gollir yn gynnar o'r cofnodion, Owain, etifedd Bryn y
GWYNNE family GARTH, Llanlleonfel, Faesllech , Llanfihangel Bryn Pabuan (Thomas Huet, a gododd y tŷ hwn) a Bryn-iouau gerllaw iddo, heb sôn am diroedd yng Ngwent. Trwy'r briodas hon y daeth y Garth i mewn i glwm Glanbrân. Gellid meddwl i'r tiroedd ym Mrycheiniog a Maesyfed gael eu haildrefnu fel canlyniad i'r briodas. Aeth y Garth a Llanelwedd gyda'i gilydd (sut bynnag y daeth Llanelwedd i law) i'r mab hynaf, a'r gweddill o'r tiroedd i'r mab ieuengaf
GWYNNE, NADOLIG XIMENES (1832 - 1920), milwr ac awdur Ganwyd Nadolig Ximenes Gwynne ar 25 Rhagfyr 1832 ym mhlasty Glanbrân ym mhlwyf Llanfair-ar-y-bryn, Sir Gaerfyrddin, yn bumed o saith o blant Lt-Col Sackville Henry Frederick Gwynne (1778-1836), etifedd Sackville Gwynne, Glanbrân, a'i ail wraig, Sarah Antoinette (g. Ximenes, neu Simes, 1792-1888). Cafodd ei enw hynod ar sail ei ddyddiad geni ac enw morwynol ei fam. Roedd ganddo ddeg o hanner
GWYNNE, SACKVILLE (c. 1751 - 1794) telynorion - gweler e.e. dan 'Wood'; ac yng Nglanbrân y bwriodd y gwneuthurwr telynau John Richards (1711 - 1789) o Lanrwst ei flynyddoedd diwethaf (yn Llanfair-ar-y-bryn y mae ei fedd). Fel y gwelir yn yr ysgrif 'Wood,' daliodd nawdd telynorion yng Nglanbrân dan etifedd ysblennydd ac afradus Sackville Gwynne, o'r un enw ag ef.
HAINES, WILLIAM (1853 - 1922), hanesydd lleol a llyfryddwr Ganwyd 24 Mai 1853, yn Bryn, Penpergwm, sir Fynwy, mab Thomas ac Elizabeth Haines. Cafodd ei addysg yn ysgol ramadeg y Fenni, a daeth yn glerc twrnai. Priododd (1) 1876, Clara Ann Rutherford (bu farw 1880), a (2) Mary Nicholas (bu farw 1944), o Langibby, sir Fynwy. Casglodd lawer o lyfrau, llawysgrifau, dogfennau, a darluniau yn ymwneuthur â sir Fynwy, ac ar ôl ei farwolaeth ef, prynwyd rhan
HEMP, WILFRID JAMES (1882 - 1962), hynafiaethydd Ewlo; cloddio ac atgyweirio beddau megalithig yr oes Neolithig - Capel Garmon, Clwyd; Bryn Celli Ddu a Bryn yr Hen Bobl, Môn. Ar yr un pryd ysgrifennai adroddiadau a chyfarwyddiaduron ar y rhain ac ar lawer testun arall. Yn 1928 fe'i penodwyd trwy Warant Frenhinol yn ysgrifennydd y Comisiwn Brenhinol ar Henebion Cymru a Mynwy, a gyhoeddodd gyfrol ar henebion Môn yn 1937. Gohiriwyd y gwaith ar gyfrol
HUGHES, ANNIE HARRIET (Gwyneth Vaughan; 1852 - 1910), llenor Ganwyd yn Bryn y Felin, Talsarnau, Meirionnydd, merch Bennet Jones, melinydd, a'i haddysgu yn ysgol Llandecwyn. Priododd, 1876, John Hughes Jones, meddyg o Glwt y Bont, Arfon, ond rhoes heibio'r cyfenw 'Jones.' Bu'n byw yn Llundain, Treherbert, a Clwt y Bont, nes marw ei gŵr yn 1902. Symudodd i Fangor, ac er ei thloted rhoes yr addysg orau i'w phedwar plentyn. Yn 1893-6 sefydlodd 143 cangen o'r
HUGHES, ARTHUR (1878 - 1965), llenor Ganwyd 2 Ionawr 1878 ym Bryn Melyn, ger Harlech, Meironnydd, yn fab i John Hughes Jones, meddyg yn Clwt y Bont, Sir Gaernarfon, a roes heibio'r cyfenw 'Jones'. Ei fam oedd Annie Harriet Hughes, (Gwyneth Vaughan, y nofelydd. Bu'n ' ysgolor Cymraeg ' yng Ngholeg Dewi Sant, Llanbedr Pont Steffan, ac enillodd radd yno. Ef oedd golygydd dwy gyfrol a fu'n werthfawr iawn i efrydwyr, sef Cywyddau Cymru
HUGHES, EDWARD (Y Dryw; 1772 - 1850), eisteddfodwr , 1822, am ei gywydd ' Hu Gadarn.' Yn eisteddfod Dinbych, 1828, bu'n fuddugol eto ar ' Ymdrech Buddug yn erbyn y Rhufeiniaid ' a hefyd ar yr awdl, ' Amaethyddiaeth,' dan feirniadaeth ' Gwallter Mechain,' ' Alun,' ac Aneurin Owen. Bu'n gystadleuydd ar awdlau yn Wrecsam, 1820, Caernarfon, 1824, Rhosllanerchrugog, 1829, Bryn Eglwys yn Iâl, 1830. Ceir amryw ddarnau byrion o'i waith yng ngwahanol
HUGHES, EZEKIEL (1766 - 1849), arloeswr ymfudo i orllewin U.D.A. Machynlleth ' ar y pryd. Prynwyd tir cyfleus ger afon Miami, heb fod nepell o'r Paddy's Run. Cododd Hughes gaban, a dechrau arloesi'r tir, a sefydlu, ef a'i gefnder Edward Bebb. Yn Medi 1802 dychwelodd i Gymru, a phriododd â Margaret Bebb, Bryn Aeron, Llanbrynmair (Mai 1803). Aeth eilwaith i America, lle bu farw ei wraig ar ben blwyddyn a'i chladdu yn y bedd cyntaf ym mynwent Berea. Ymhen amser, ailbriododd
HUGHES, JOHN CEIRIOG (1832 - 1887), bardd Ganwyd yn Pen-y-bryn, Llanarmon, 25 Medi 1832. Aeth i Fanceinion ar ddechrau 1849, a chael swydd ymhen tua thri mis fel clerc yng ngorsaf nwyddau London Road. Yr oedd ym Manceinion yn yr adeg hon Gymry fel 'Creuddynfab,' 'R. J. Derfel,' 'Idris Fychan,' 'Meudwy Môn,' ac eraill; ffurfiodd pedwar ohonynt - 'Creuddynfab,' 'R. J. Derfel,' 'Idris Fychan,' a 'John Hughes' - gwmni llenyddol bychan
HUGHES, ROBERT GWILYM (1910 - 1997), bardd a gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd yn 1981. Bu'n arweinydd eciwmenaidd yn y dref, a chafodd fodlonrwydd mawr yn bugeilio yn ei dro blant Ysgol Penrallt, cleifion Ysbyty Bryn Beryl ac Ysbyty Henoed, yn Heol Ala. Yn y cyfnod hwn y daeth yn arweinydd amlwg yng ngweithgareddau ei enwad, Eglwys Bresbyteraidd Cymru. Cyhoeddodd fwy nag un gwerslyfr at wasanaeth yr ysgol Sul. Traddododd y Ddarlith Davies yn y Gymanfa Gyffredinol 1965 yn y

Search results

49 - 60 of 177 for "Bryn"