Dictionary of Welsh Biography

WILLIAMS, JOHN (Ioan ap Ioan; 1800 - 1871), gweinidog gyda'r Bedyddwyr, ac awdur erbyn heddiw fel bardd a chofiannydd y cofir amdano yn bennaf. Cyhoeddodd (1) Lloffyn y Prydydd, 1839, yn y mesurau caeth a rhydd, yn cynnwys cerddi ar destunau Beiblaidd, cymdeithasol, a lleol ynghyda marwnadau; (2) Cofiant … Dafydd Saunders, Merthyr, 1842; (3) Cofiant y Parch John Jones, Llandyssil, 1859; a (4) chofiant Benjamin Thomas, gweinidog y Bedyddwyr, Penrhiwgoch, yn Seren Gomer, 1860
WILLIAMS, JOHN (Ioan Mai; 1823 - 1887), bardd datblygodd ddiddordebau llenyddol helaeth a wnaeth iddo gyfeillion o'r athrawon Joseph Loth, o Brifysgol Rennes, ac E. B. Cowell, Caergrawnt. Dywedir iddo gynorthwyo'r olaf gyda'i gyfieithiadau Saesneg o weithiau Dafydd ap Gwilym. Ysgrifennodd 'Ioan Mai' lawer o gerddi rhydd, rai ohonynt gogyfer â chystadleuthau eisteddfodol, ond er bod ei draethawd anorffenedig, 'The characteristics of Welsh poetry,' yn
WILLIAMS, SYR JOHN KYFFIN (1918 - 2006), arlunydd ac awdur cerflunydd mawr o Gonwy yr un modd. Llafuriodd yn llwyddiannus gydag eraill i ddiogelu i Gymru gasgliad ei gyfaill, y peintiwr adar Charles Tunnicliffe, sail Oriel Ynys Môn. Er i'w fam wahardd y Gymraeg ar yr aelwyd, a'r tad a'r fam yn siarad Cymraeg yn rhugl, siaradai Kyffin lawer o Gymraeg, gallai adrodd darnau o farddoniaeth Dafydd ap Gwilym, ysgrifennai at gyfeillion agos yn y Gymraeg, a phan
WILLIAMS, MARIA JANE (Llinos; 1795 - 1873), casglwr llên gwerin a cherddor Ganwyd Maria Jane Williams yn Aberpergwm yng Nglyn-nedd, Morgannwg, ar 4 Hydref 1795, y plentyn ieuengaf o'r pump a anwyd i Rees Williams o Aberpergwm (1755-1812) a'i wraig Ann (g. Jenkins, 1759-1834) o Ystradfellte. Hawliai'r teulu ddisgynyddiaeth o Iestyn ab Gwrgant a chafodd y bardd Dafydd Nicolas gartref yn Aberpergwm yn ail hanner y ddeunawfed ganrif (gw. Williams (teulu) Aberpergwm
WILLIAMS, MORRIS (Nicander; 1809 - 1874), clerigwr a bardd Flwyddyn Eglwysig, 1843; Dysga Fyw, 1847; a Dysga Farw, 1848; sef cyfieithiadau o weithiau'r Dr. Sutton; argraffiad o Llyfryr Homiliau, 1847; Y Psallwyr, neu Lyfr y Psalmau wedi ei gyfieithu a'i gyfansoddi o'r newydd ar fesur cerdd, 1850; argraffiad o waith ' Dafydd Ionawr,' 1851; a nifer o draethodau ar faterion eglwysig. Ceir hefyd yn Adgof uwch Anghof, 1883, ddetholiad diddorol o'i lythyrau at ei
WILLIAMS, OWEN (Owain Gwyrfai; 1790 - 1874), hynafiaethydd golau ydoedd. Cerddai yn fân ac yn fuan gan grymu ychydig, ac ni welid ef byth heb ffon. Cowper oedd wrth ei alwedigaeth, a bu'n gweithio i wneuthur berfâu i'w gwerthu i berchennog chwarel Dinorwig cyn iddynt ddechrau defnyddio gwagenni yn y chwarel. Bu'n ddisgybl i 'Dafydd Ddu Eryri' pan gadwai'r gŵr hwnnw ysgol yn y Waun Fawr, Betws Garmon, a 'Dafydd Ddu' oedd ei athro barddol hefyd. Awdl 'Owain
WILLIAMS, OWEN (GAIANYDD) (1865 - 1928), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd a llenor Llanerchymedd (Cymdeithas Eisteddfod Môn, 1906); Ein Pobl Ieuainc … (Caernarfon, 1906); Dafydd Jones o Drefriw (1708-1785) (Caernarfon, 1907); Dewis Aelod Seneddol: Drama Gymreig (Conwy, 1910), Cymeriadau'r Hen Destament … (Conwy, 1926). Yr oedd yn ŵr priod a ganwyd iddo ddau fab ac un ferch.
WILLIAMS, PETER BAILEY (1763 - 1836), cherigwr a llenor Arfon. Bu'n gyfaill ac yn noddwr i lenorion y cylch, ' Dafydd Ddu ' a'i gyfeillion, a bu ganddo ran mewn dwyn allan Greal, neu Eurgrawn (' Ieuan Lleyn ') yn 1800, a Trysorfa Gwybodaeth (' Dafydd Ddu ') yn 1807. Casglodd nifer o hen lawysgrifau i'w lyfrgell a chopïodd gynnwys eraill; cedwir y rhan fwyaf ohonynt ymhlith llawysgrifau 'Gwyneddon' yn llyfrgell Coleg y Brifysgol ym Mangor, ac eraill yn y
WILLIAMS, PHILIP (d. 1717), yr achydd gladdwyd 20 Tachwedd 1740). Ceir cyfeiriadau at ganeuon gan Dafydd Evan, William Prees Crwth (a hefyd gan ' Richard Edwards prydydd o Wynedd') yng nghyfrol gyntaf N.L.W. Schedule of Penrice and Margam Muniments, 1942. Ceir rhai manylion am y teulu yn D. R. Phillips, Hist. of the Vale of Neath, 1925; gweler hefyd G. J. Williams, Traddodiad Llenyddol Morgannwg, 224.
WILLIAMS, THOMAS (Eos Gwynfa, Eos y Mynydd; c. 1769 - 1848), bardd farw fis Tachwedd 1848, yn 79 oed; claddwyd ef 18 Tachwedd, ym mynwent eglwys Llanfihangel. Ysgrifennodd lawer o farddoniaeth, carolau duwiol, plygain a Phasg gan mwyaf, a chyhoeddwyd pum llyfr o'i waith yn ystod ei fywyd: Telyn Dafydd, 1820; Ychydig o Ganiadau Buddiol, 1824; Newyddion Gabriel, 1825, ail arg. 1834; Manna'r Anialwch, 1831; Mer Awen, 1844. Mewn ardal enwog am ei phlygeiniau, yr oedd
WILLIAMS, THOMAS OSWALD (ap Gwarnant; 1888 - 1965), gweinidog (U), llenor, bardd, gŵr cyhoeddus Ganwyd 10 Mai 1888, yn un o bedwar o blant Rachel a Gwarnant Williams, ffermwr, bardd a gŵr cyhoeddus, fferm Gwarnant, plwyf Llanwenog, Ceredigion. Cafodd ei addysg yn ysgol Cwrtnewydd ac ysgol Dafydd Evans, Cribyn (1901-02); a chael ei brentisio'n ddisgybl athro; am gyfnod o ddeng mlynedd bu'n is-athro yn ysgol Blaenau, Gors-goch, ac ysgol Cwrtnewydd. Yn 1911, ' heb awr o ysgol eilradd ' aeth i
WILLIAMS, WATKIN HEZEKIAH (Watcyn Wyn; 1844 - 1905), athro, bardd, a phregethwr gydweithwyr yn y pwll glo. Dechreuodd gystadlu mewn eisteddfodau yn ifanc. Dysgodd y cynganeddion yng nghwmni 'Gwydderig' (Richard Williams, 1842 - 1917, a beirdd eraill y fro a daeth i adnabod 'Dafydd Morgannwg,' 'Llew Llwyfo,' ac eraill pan fu'n gweithio yng Nghwm Dâr. Yn 1870 priododd â Mary Jones, o'r Trap ger Llandeilo, ond bu hi farw cyn pen blwyddyn gan adael plentyn ar ei hôl. Ddechrau 1872

Search results

541 - 552 of 566 for "Dafydd"