Dictionary of Welsh Biography

TUDUR ALED (fl. 1480-1526), bardd Ganwyd ym mhlwyf Llansannan. Ceir llawer o gopïau o'i ach yn y llawysgrifau, ond ysywaeth, y mae ychydig amrywiadau ynddynt. Ymddengys mai enw ei dad oedd Robert ac mai enw ei daid oedd Ithel a'u bod hwy'n ddisgynyddion i Lywelyn Chwith; dywed Huw ap Dafydd yn ei farwnad i Tudur Aled - ' Ail Iolo, o Lywelyn, Ag o du'r Chwith, gwenith gwyn ' (G.T.A., ii, 728). Ar ochr ei dad, felly, yr oedd y
TUDUR PENLLYN (c. 1420 - c. 1485-90), bardd Am ei ach, gweler llawysgrifau Peniarth MS 125: Cywyddau ymryson Edmwnd Prys a Wiliam Cynwal, Peniarth MS 139i Peniarth MS 139ii Peniarth MS 139iii, Peniarth MS 176: Achau, Wrexham l, a Stowe 669. Tudur Penllyn ab Ieuan ab Iorwerth Foel ydoedd, ond yn un llawysgrif ceir Tudur Penllyn ap Dafydd ab Ieuan ab Iorwerth Foel; yr oedd yn olrhain ei linach i Feirion Goch, uchelwr o Edeirnion, sylfaenydd
TUDUR, EDMWND (c. 1430 - 1456) , ar ôl marwolaeth ei dad. Canodd Lewis Glyn Cothi a Dafydd Nanmor alarnadau i Edmwnd.
TYDECHO (fl. 6ed ganrif), sant Celtig . Cedwir yr hanes a'r traddodiad amdano dan Dafydd Llwyd ap Llewelyn ap Gruffydd, bardd o'r 15fed ganrif a oedd yn byw ym Mathafarn, heb fod ymhell o'r fan lle y dywedir i Dydecho ymsefydlu. Deallwn wrth ddarllen cywydd y bardd hwn i Tydecho i'r sant fyw bywyd meudwy gyda'i chwaer Tegfedd a'i fod yn cael ei boeni'n fynych gan Maelgwn Gwynedd, arch-elyn y seintiau. Yn y ganrif ddilynol ceir bardd arall
VAUGHAN family Corsygedol, -adeiladodd Griffith Vaughan Corsygedol yn 1592/3, ac adeiladodd ' Gapel Corsygedol ' yn rhan o eglwys Llanddwywe; bu farw 9 Tachwedd 1616 a chladdwyd ef yn eglwys Llanddwywe. Bu GRIFFITH VAUGHAN cynharach nag ef yn amddiffyn castell Harlech gyda Dafydd ab Ieuan ab Einion, ei gefnder, yn erbyn plaid teulu York; dywedir mai'r Griffith Vaughan hwn a adeiladodd ' Y Ty Gwyn yn Bermo ' er mwyn hwyluso cyfathrach
VAUGHAN family Brodorddyn, Bredwardine, chyfoeth yn rhyfeloedd Edward III. Yn y llyfrau achau, dywedir iddo briodi aeres Syr Walter Bredwardine ac ymgartrefu ym Mrodorddyn, a'i ddilyn gan ei fab, RHOSIER HEN, a briododd ferch Syr Walter Devereux, a'i ŵyr, RHOSIER FYCHAN, a briododd Wladus ferch Dafydd Gam, ac a syrthiodd gyda'i dad-yng-nghyfraith wrth gadw einioes Harri V ar faes Agincourt, 1415. Yn ôl dogfen a wnaethpwyd yng Nghwm Du, 26
VAUGHAN family Cleirwy, Clyro, Sefydlydd y gainc hon o'r Fychaniaid oedd ROGER VAUGHAN (I), trydydd mab Thomas ap Rhosier Fychan, Hergest - gweler teulu Vaughan, Hergest. Ei wraig oedd Jane ferch Dafydd ap Morgan ap Siôn ap Phylip. ROGER VAUGHAN (II) oedd eu hetifedd, a phriododd ef Margaret ferch Rhys ap Gwilym ap Llywelyn ap Meurug. Dichon mai ef oedd yr un y gwelir ei enw ar restr comisiynwyr y degymau eglwysig yn Ionawr
VAUGHAN family Hergest, Herast, Y cyntaf o'r FYCHANIAID hyn oedd THOMAS AP RHOSIER FYCHAN, mab Rhosier Fychan, Brodorddyn, a laddwyd ar faes Agincourt - gweler teulu Vaughan, Brodorddyn. Gwladus ferch Dafydd Gam oedd ei fam. Yr oedd, felly, yn frawd cyflawn i Watcyn Fychan, Brodorddyn, a Syr Rhosier Fychan, Tre'r Tŵr - gweler teulu Vaughan, Tre'r Tŵr, ac yn frawd unfam i Syr William Herbert, iarll Penfro, ac i Syr Rhisiart
VAUGHAN family Tre'r Tŵr, Ystrad Yw Syr RHOSIER FYCHAN, trydydd mab RHOSIER FYCHAN, Brodorddyn - gweler teulu Vaughan, Brodorddyn - o Wladus ferch Dafydd Gam, oedd y cyntaf o'r Fychaniaid i fyw yma. Dywedir mai rhodd ydoedd iddo gan ei hanner-brawd William Herbert, iarll Penfro, i'r hwn y disgynasai'r castell a'r faenor drwy briodas ei dad, Syr William ap Thomas, â gweddw Syr James Berkeley, etifeddes Tre'r Tŵr. Helaethodd Rhosier
VAUGHAN, ROBERT (1592? - 1667), hynafiaethydd a pherchen llyfrgell enwog Hengwrt Ucheldre; a GRUFFUDD VAUGHAN a etifeddodd Ddolmelynllyn ac a briododd Catherine ferch John ap Robert ap John ap Lewis ap Meredith, Glynmaelda; MARGARET a briododd (1) William Prys, rheithor Dolgellau, a (2) Robert Fychan ap Tudur Fychan, Caerynwch; JANE a briododd Robert Owen, Dolyserau; ELIN a briododd Dafydd Elis ap Rowland Elis, Gwanas; ac ANN a briododd Hugh Evans, Berthlwyd, Llanelltyd.
WILLIAMS family Aberpergwm, Glyn Nedd ail gychwyn disgleiriach i'r teulu. Yr oedd ef yn ymddiddori mewn llenyddiaeth; ceir ef yn 1802 yn gohebu â Southey; ond daliodd hefyd at Gymreictod nodedig y teulu hwn, a chafodd y bardd Dafydd Nicolas gartref ym mhlas Aberpergwm am amser maith ganddo. Ar yr ochr ddiwydiannol, Rees Williams a gymerth lofeydd Aberpergwm i'w ddwylo ef ei hunan, yn lle eu 'gosod' - yn 1810, ar ôl cryn ymgyfreithio â'r
WILLIAMS family Gochwillan, Gwasanaethau Cyhoeddus a Chymdeithasol, Gweinyddiaeth Sifil Mab Griffith ap Robin. Yr oedd yn bleidiol iawn i'r Tuduriaid. Priododd Angharad ferch Dafydd ab Ifan ab Einion, a gadwodd Harlech ar ran y Lancastriaid rhwng c. 1460 a 1468. Dywedir iddo ddyfod â thrwp o wyr meirch i gynorthwyo Harri Richmond ym mrwydr Bosworth. Penodwyd ef yn siryf Sir Gaernarfon am ei oes yn 1485, a derbyniodd fraint

Search results

517 - 528 of 566 for "Dafydd"