Dictionary of Welsh Biography

ELLIS, RICHARD (1775 - 1855), crydd a cherddor Ganwyd yn Nolgellau, 1775. Dysgwyd cerddoriaeth iddo gan John Williams ('Ioan Rhagfyr'), ac ar ei farwolaeth ef penodwyd Richard Ellis yn olynydd iddo fel arweinydd canu cyflogedig yn eglwys blwyfol Dolgellau. Dywedir iddo gasglu salm-donau, a'u cyhoeddi yn llyfr bychan. Cyfansoddodd lawer o donau a rhai anthemau. Nid oes gasgliad o donau nad yw y dôn ' Hyder ' 8.7.4. ynddo; cyfansoddodd Richard
ELLIS, ROBERT (Cynddelw; 1812 - 1875), gweinidog gyda'r Bedyddwyr, pregethwr, bardd, hynafiaethydd, ac esboniwr . Efe hefyd a gynullodd Blodau Arfon ('Dewi Wyn'), a golygu Geiriadur y Bardd. Ymhyfrydai mewn geiriaduriaeth a chynhyrchodd Geiriadur Cymreig Cymraeg, 1868. Cyhoeddwyd Barddoniaeth Cynddelw dan olygiaeth 'Ioan Arfon' gan H. Humphreys, Caernarfon, yn 1877. Yr oedd iddo ddiddordeb mewn pob math o hynafiaethau - cyhoeddodd Manion Hynafiaethol, 1873, a chyfrannodd ddeunaw pennod i Hanes y Brytaniaid a'r
ERBERY, WILLIAM (1604 - 1654), Piwritan ac Annibynnwr ficer eglwysi'r Santes Fair a Sant Ioan, Caerdydd. Bu yno o 7 Awst 1633 hyd Gorffennaf 1638 (Foster, Index, N.L.W.). Daeth ef a Walter Cradoc i wrthdarawiad ag esgob Llandaf am eu gweithgarwch Piwritanaidd yn 1634. Ar 20 Hydref 1635 ymddangosodd Erbery gyda William Wroth gerbron Llys yr Uchel Gomisiwn (gweler Richards, Cymru a'r Uchel Gomisiwn, 39). Ildiodd Wroth i'r esgob ond ymddiswyddodd Erbery. Yn
EVANS family Tanybwlch, Maentwrog ). Derbyniwyd ROBERT EVANS, mab Evan a Catherine Evans, i Goleg S. Ioan, Caergrawnt, 20 Mai 1633, yn 18 oed. Priododd ef Lowry, ferch ac aeres Ffoulk Prys (bu farw 1624), Tyddyn Du, Maentwrog - hyhi, felly, yn ŵyres i Edmwnd Prys, archddiacon Meirionnydd - a mab iddynt oedd yr EVAN EVANS (bu farw 1680), a briododd Jonet, ferch John Vaughan, Cefn Bodig. Aer y briodas rhwng Evan Evans a Jonet (Vaughan) oedd
EVANS, ALCWYN CARYNI (1828 - 1902), hynafiaethydd baratoi llyfrau trethi tref Caerfyrddin. Bu'n briod dwywaith. Ei wraig gyntaf oedd Elizabeth Amelia Rees (bu farw 1867), merch i John Morgan, a gweddw tafarnwr y Castle yn Stryd y Prior, Caerfyrddin, a bu'r ddau yn cadw'r Castle Inn yn Heol y Prior am gyfnod, ac yna'r Bird in Hand yn Heol Ioan, Caerfyrddin. Ni fu iddynt blant. Priododd a'i ail wraig Mary (1835-1884) ym 1870, yr oedd hi'n ferch i William
EVANS, DANIEL (Daniel Ddu o Geredigion; 1792 - 1846), offeiriad a bardd hon oherwydd gwendid iechyd, ac aeth adref at ei rieni, ac ni chymerodd swydd o hyn tan ddiwedd ei fywyd. Cyhoeddwyd yn 1810 Awdlau: gan … Daniel Evans, bardd i Anrhydeddus Gymdeithas Y Gwyneddigion, Llundain (Rhif 9 yn ' Cyhoeddiadau Cymdeithas y Gwyneddigion'); Gwlad fy Ngenedigaeth ac Attebiad 'Ioan Tegid,' 1819? (cerdd yn ceisio perswadio ' Tegid ' i beidio â gadael Cymru am Ddwyrain India
EVANS, DANIEL SILVAN (1818 - 1903), geiriadurwr ei gynnyrch golygyddol i'w ddiwydrwydd geiriadurol am gyfnod o 30 mlynedd; cyhoeddwyd ffrwyth ei lafur ym mhedair cyfrol ei Eiriadur Cymraeg rhwng 1887 ac 1896. Yn ystod y saith-degau cynnar ymwrthododd yn raddol â syniadau William Owen-Pughe oherwydd ei gyfathrach ag amryw ysgolheigion ieuainc y bu i'w disgyblaeth wyddonol adael ei hargraff yn drwm arno; ymhlith y rhain yr oedd John Peter ('Ioan
EVANS, DAVID (1830 - 1910), archddiacon Llanelwy Ganwyd 1830 (bedyddiwyd 24 Mehefin), mab i John a Mary Evans, yn Goitre ym mhlwyf Llanrhystyd, ac addysgwyd yn Ystrad Meurig a S. Bees. Bu'n gurad Nantglyn (1856) a Llanrhaeadr ym Mochnant (1857), ac yn gurad parhaol yn y Frongoch (y Bala), 1858, ac ym Mhontbleiddyn, 1859. O 1866 hyd 1876 bu'n rheithor Llanycil; gellir crybwyll mai efe a 'Ioan Pedr' oedd yr arholwyr a dderbyniodd T. E. Ellis i
EVANS, GRIFFITH (1835 - 1935), arloeswr astudiaeth clefydon anifeiliaid a achosir gan gynfilod, a darganfyddwr 'Trypanosoma Evansi' Pugh, F.R.C.S. ('Ioan ab Hu Feddyg'), Aberdyfi a Towyn. Ym mis Rhagfyr 1853 aeth i'r Royal Veterinary College, gan basio'n M.R.C.V.S. ym Mai 1855. Efe oedd gyda'r cyntaf i gael ei wneud yn swyddog yn y fyddin oblegid pasio arholiad, a chan iddo basio ar dop y rhestr daeth yn feddyg anifeiliaid i'r Royal Artillery ym mis Ionawr 1860. Aeth i Canada yn y 'Great Western' gyda milwyr, a sefydlu ym
EVANS, IFOR LESLIE (1897 - 1952), prifathro Coleg Prifysgol Cymru, Aberystwyth Ganwyd 17 Ionawr 1897, yn fab i William John Evans o Aberdâr a Mary Elizabeth (ganwyd Milligan) ei wraig. Addysgwyd ef yng Ngholeg Wycliffe, Stonehouse a bu'n astudio yn Ffrainc a'r Almaen lle, yn 1914, y cafodd ei garcharu yn Ruhleben hyd ddiwedd y rhyfel. Yno y dysgodd Gymraeg a newid ei enw bedydd Ivor i Ifor. Gweithiodd am gyfnod byr yn y fasnach lo yn Abertawe cyn mynd i Goleg S. Ioan
EVANS, IOAN LLEWELYN - see EVANS, LLEWELLYN IOAN
EVANS, IOAN LYONEL (1927 - 1984), gwleidydd Llafur Ganed Ioan Evans yn Llanelli yng Ngorffennaf 1927, yn fab i Evan Evans, adeiladydd a goruchwyliwr gwaith, a'i wraig. Addysgwyd Ioan Evans yn Ysgol Ramadeg Llanelli a Choleg Prifysgol Cymru, Abertawe. Enillodd ei fywoliaeth fel clerc o fewn Banc y Midland, 1943-45, gwasanaethodd yn y fyddin, 1945-48, ac roedd yn ddarlithydd o dan nawdd Cymdeithas Addysg y Gweithwyr (y WEA) a'r Coleg Llafur

Search results

37 - 48 of 233 for "Ioan"