Dictionary of Welsh Biography

DAVIES, JOHN (1795 - 1858), gweinidog Undodaidd ac ysgolfeistr Ionawr 1820. Cynorthwyodd Dafis gyda'i ysgol am beth amser, ond heb fod yn hir agorodd ysgol ar ei ben ei hun yng Ngelligron, Tyssul Castle, Blaenbydernyn (Pencarreg), a'r Drefach, yn 1830 agorodd academi yng Nghastellnewydd Emlyn a chadwodd hi ar agor hyd ei farw. Tystid am ei fedr fel athro gan nifer o'i ddisgyblion enwocaf. Hwyrach mai fel sefydlydd a phrifathro yr academi yn Adpar y cedwir ei enw
DAVIES, JOHN LLOYD (1801 - 1860) Blaendyffryn, Alltyrodyn,, aelod seneddol Ganwyd yn Aberystwyth ar 1 Tachwedd 1801. Hyfforddwyd ef yn y gyfraith ac erbyn ei fod yn 24 mlwydd oed yr oedd wedi ymrestru'n gyfreithiwr yng Nghastellnewydd Emlyn. Yn 1825 priododd Anne, merch John Lloyd, Alltyrodyn, a thrwy'r briodas yr etifeddodd yr ystad honno. Priododd yr eilwaith yn 1857 ag Elizabeth Bluett, unig ferch Thomas Bluett Hardwicke, Tytherington Grange, sir Gaerloyw. Yr oedd yn
DAVIES, RHYS (Y Glun Bren; 1772 - 1847), pregethwr hynod Ganwyd 1772 yng nghymdogaeth Castellnewydd Emlyn. Dechreuodd bregethu yn ifanc gyda'r Annibynwyr; addysgwyd ef gyda J. Griffiths, Glandŵr, Penfro. I Ogledd Cymru yr aeth i ddechrau a bu'n cadw ysgol ym Mhennal, Dinas Mawddwy, a lleoedd eraill ym Maldwyn a Dinbych. Yn 1796 yr oedd mewn cymanfa ym Mhenarth, aeth yn orfoleddus yno a sangwyd ar ei droed gan ŵr corffol o'r enw John Rogers; o ddiffyg
DAVIES, STEPHEN (d. 1794), atgyfodwr achos y Bedyddwyr yn nhref Caerfyrddin ar ôl diflaniad y gynulleidfa gyntaf yn y 17eg ganrif. Trwy lafur Enoch Francis yr oedd cangen o eglwys Fedyddiedig Castellnewydd Emlyn wedi plwyfo yn Ffynnonhenri (Llanpumpsaint); ac yr oedd mab-yng-nghyfraith i Enoch Francis, sef Stephen Davies, yn aelod ynddi. Yn 1757, cymerodd ef dŷ annedd yn Heol-y-prior, Caerfyrddin, i bregethu 'n achlysurol ynddo, gan fod nifer o aelodau'r Ffynnon yn byw yn y dref. Yn 1765, daeth i fyw i'r dref a chadw siop
DEWI EMLYN - see DAVIES, DAVID
EDWARDS, JOHN (Eos Glan Twrch; 1806 - 1887), bardd a llenor Ganwyd 15 Ebrill 1806 yn Tynyfedw, plwyf Llanuwchllyn, Sir Feirionnydd. Cafodd beth addysg o dan Michael Jones a bu'n aelod o Gymdeithas Cymreigyddion Llanuwchllyn. Ymfudodd i U.D.A. yn 1828. Bu'n byw yn New York, yna yn Utica, ac yn ôl yn New York (1834-42). Priododd, yn New York, Mary James, merch o Gastellnewydd Emlyn. Symudodd i Floyd yn nhalaith New York a bu'n ffermio yno am 24 mlynedd. Yn
ELLIS, ROBERT MORTON STANLEY (1898 - 1966), gweinidog (MC) ac awdur Annibynnwr, ond ymunodd â'r Methodistiaid Calfinaidd ym Methania, Glanaman, gan ddechrau pregethu yno. Addysgwyd ef ar gyfer y weinidogaeth yn ysgol ramadeg Castellnewydd Emlyn ac yng ngholegau'i gyfundeb yn Aberystwyth a'r Bala. Ordeiniwyd ef yn 1925, a'r un flwyddyn priododd Martha Maud Davies o Frynmyrnach, Llanfyrnach, Penfro. Bu'n gweinidogaethu yn eglwysi Abermeurig a Bwlch-y-llan, Ceredigion (1925
EVANS, ANNIE FLORENCE (1884 - 1967), diwygwraig a chenhades fan cychwyn effeithiol y Diwygiad yng Nghymru. Aeth Joseph Jenkins â grwpiau o bobl ifainc ar draws Sir Aberteifi wedyn i ledu'r diwygiad, a Florrie Evans yn flaenllaw yn eu plith. Dywedodd Jenkins fod ei hesiampl hi yn fodd i'w waredu rhag hunan a philosoffi. Pan ddaeth Evan Roberts i Gastellnewydd Emlyn ym Medi y flwyddyn honno, cafodd brofiad ysbrydol nerthol mewn cyfarfod ym Mlaenannerch wedi ei
EVANS, BENJAMIN (1740 - 1821), gweinidog Annibynnol chafodd ddedfryd y llys yn Llundain i orfodi'r ustusiaid i recordio ty at bwrpas addoli yn y Cutiau, plwyf Llanaber. Symudodd i eglwys Albany, Hwlffordd, yn 1777, ac oddi yno i'r Drewen, ger Castellnewydd Emlyn, ymhen dwy flynedd. Daeth yn arweinydd amlwg yn y De. Yr oedd yn Galfin uchel am flynyddoedd a daliai ar bob cyfle i wrthwynebu Arminiaid ac Undodiaid y cylch. Cymedrolodd ei Galfiniaeth cyn
EVANS, CLIFFORD GEORGE (1912 - 1985), actor a Donald Houston; Siân Phillips, y Fonesig Sybil Thorndike a'r Fonesig Flora Robson; Emlyn Williams, Alun Owen a Christopher Fry. Cafwyd cyfarfodydd gyda Chyngor Dinas Caerdydd a thrafodwyd lleoliadau. Roedd y cynllun ar gyfer theatr â naw cant o seddi, oriel gelf a thŷ bwyta, stafelloedd ymarfer, theatr myfyrwyr â dau gant o seddi ac awditoriwm mawr awyr agored yng Ngherddi Soffia, ger Castell
EVANS, DAVID (1744 - 1821) Maesyberllan, gweinidog y Bedyddwyr dyddyn gerllaw eglwys Troedyraur. Urddwyd ef a John Richards yng Nghastellnewydd Emlyn, 1778. Ymwelodd â'r Gogledd dair gwaith ar ddeg o dan nawdd cenhadaeth y Bedyddwyr. O 1787 hyd 1817 gofalai am Faesyberllan a'i changhennau. Cychwynnodd achosion yng Ngherrigcadarn ac Aberhonddu. Cododd ddau o'i feibion, John a David Davies Evans, gweinidog Pontrhydyrynn i bregethu. Bu farw 24 Hydref 1821.
EVANS, DAVID (1778 - 1866), gweinidog gyda'r Bedyddwyr wir. Disgrifir y rhain yn y llyfr arno gan Benjamin Thomas ('Myfyr Emlyn'), a gyhoeddwyd gyntaf yn 1870 ac a aeth drwy sawl argraffiad, gan werthu wrth y miloedd.

Search results

25 - 36 of 132 for "Emlyn"