Dictionary of Welsh Biography

GRUFFYDD ap RHYS ap GRUFFYDD ab EDNYFED - see GRUFFYDD LLWYD, Syr
GRUFFYDD LLWYD Syr (d. 1335), arwr traddodiadol gwrthryfel tybiedig Cymreig yn 1322 Gorwyr Ednyfed Fychan, senesgal Llywelyn ab Iorwerth. Yn yr achau Cymreig disgrifir ef fel arglwydd Tregarnedd yn sir Fôn a Dinorwig yn Sir Gaernarfon; daliai diroedd hefyd yn Twynan a mannau eraill yng ngogledd sir Ddinbych, yn Llansadwrn yn Sir Gaerfyrddin, ac yn Llanrhystud yn Sir Aberteifi. Etifeddasai Tregarnedd a'r tiroedd yn sir Ddinbych ar ôl ei dad, Rhys ap Gruffydd, a fu farw yn gynnar
GRUFFYDD, IFAN (1896 - 1971), llenor yna'n ofalwr swyddfeydd Cyngor Sir Môn yn Llangefni. Bu'n actio gyda chwmnïau drama lleol o'r 1930au ymlaen ac yn darlithio ar stori ei fywyd, ond yn y 1950au y daeth i amlygrwydd y tu allan i gylch ei gynefin fel darlithydd poblogaidd ac actor. Cynhyrchwyd drama o'i waith, 'Ednyfed Fychan' yn Theatr Fach Llangefni yn 1957. Yn 1963 cyhoeddwyd ei Gŵr o Baradwys, cyfrol hunangofiannol a enillodd ei lle
HOWEL ap GRUFFYDD (d. c. 1381) Mab Gruffydd ap Howel (yn disgyn o Collwyn), Bronyfoel, yn nhrefgordd Ystumllyn a phlwyf Ynyscynhaiarn, Eifionydd, ac Angharad ferch Tegwared y Bais Wen. Yr oedd ei nain o ochr ei dad yn ŵyres i Ednyfed Fychan ac yn chwaer i Howel ap Gruffydd (Hywel y Pedolau). Mab iau ydoedd. Enillodd enw iddo'i hun yn rhyfeloedd Edward III yn Ffrainc. Ni ellir, fodd bynnag, gael tystiolaeth i'r traddodiad iddo
HOWEL ap GRUFFYDD (fl. yn ddiweddar yn y 13eg ganrif) Mab Gruffydd ab Ednyfed Fychan. Mewn rhai achau disgrifir ei fam, Gwenllian, fel merch Rhiryd Flaidd; ar gyfrifon amseryddol, fodd bynnag, gellid yn rhwyddach gredu mai yr Howel ab Ifan ap Trahaearn ap Gwgan a enwir mewn achau eraill oedd ei thad. Ynghyd â'i frawd Rhys, tad Syr Gruffydd Llwyd, etifeddodd Howel stadau ei daid yn Deheubarth; yr oedd ei gyfran ef yn cynnwys Llansadwrn, lle yr oedd
HYWEL ap IEUAN ab EDNYFED (fl. diwedd y 14eg a dechrau'r 15fed ganrif) - see WYNN
IEUAN ab EDNYFED ap HYWEL (d. 1403) - see WYNN
IOLO GOCH (c. 1325 - c. 1400), bardd blaenllaw eraill iddo oedd teulu Penmynydd (gw. Ednyfed Fychan) ym Môn, Syr Hywel y Fwyall, cwnstabl Castell Cricieth, ac Owain Glyndŵr. Tua diwedd ei yrfa, yn 1394, canodd gywydd cyngor i Syr Rosier Mortimer sy'n dangos gwybodaeth fanwl am wleidyddiaeth Prydain ac Iwerddon. Yr unig gerdd ganddo i uchelwr o'r de sydd wedi goroesi yw ei farwnad i Syr Rhys ap Gruffudd sy'n disgrifio ei angladd yng
IOLO GOCH (c. 1320 - c. 1398), bardd Tudur Fychan, Tre'r Castell, Môn, a fu farw yn 1367; mawl i Syr Hywel y Fwyall, cyn 1381; marwnad Ithel ap Robert, archddiacon Llanelwy, a fu farw 1382; marwnad Ednyfed a Gronwy, meibion Tudur Fychan (boddodd Gronwy yn 1382); mawl i Ieuan ab Einion o Chwilog pan oedd yn siryf Caernarfon (1385-90); mawl i Syr Rosier Mortimer,, iarll Mars (a iarll Dinbych), a ganwyd rhwng 1395 a 1398; ac awdl fendith ar
JOAN (d. 1237), tywysoges a diplomydd Rothley, ac yn y pen draw aeth hi'n rhyfel. Yn 1232 cyfarfu Siwan â Henry yn yr Amwythig dair gwaith fel prif gynrychiolydd Llywelyn. Ar 27 Mai, aeth ei mab Dafydd ac Ednyfed Fychan, distain Llywelyn, gyda hi i drafod heddwch. Efallai mai yn y cyfnod arbennig hwn yr anfonodd Siwan lythyr at frenin Lloegr, sef yr unig ddogfen a oroesodd sy'n uniongyrchol gysylltiedig â hi. Hwn hefyd yw'r prawf pennaf o'i
LLOYD family Dolobran, Meurig oedd rheithor segur Meifod tua 1265. Yr oedd Einion yn fyw yn 1340. Enwir LLYWELYN ab EINION mewn pardwn a roes Edward de Cherleton, arglwydd Powys, i'w ŵyr, Gruffudd ap Jankyn ap Llywelyn, 1419, am ei ran yn rhyfel Owain Glyn Dŵr. Yr oedd ei weddw, Lleucu ferch Gruffudd ab Ednyfed Llwyd o Faelor, yn fyw y pryd hwnnw. DEIO ap LLYWELYN, ei drydydd mab, yw'r cyntaf a gysylltir wrth Ddolobran. (O'r
LLOYD GEORGE family Sefydlwyd y teulu hwn trwy briodas David Lloyd George â Margaret Owen, 24 Ionawr 1888. MARGARET OWEN (1864 - 1941) Merch Richard a Mary Owen, Mynydd Ednyfed, Cricieth, Sir Gaernarfon, oedd MARGARET. Fe'i ganed hi 4 Tachwedd 1864; fe'i gwnaethpwyd hi'n Dame Grand Cross of the British Empire yn 1918. Bu farw 20 Ionawr 1941. Daeth o deulu a wreiddiwyd ym mywyd gwledig ac ymneilltuaeth Methodistiaid

Search results

25 - 36 of 55 for "Ednyfed"