Dictionary of Welsh Biography

WILLIAMS, GWILYM (1839 - 1906), barnwr gwneuthur yn Nhŷ'r Cyffredin o blaid dewis barnwyr dwyieithog yng Nghymru, dewiswyd Gwilym Williams gan yr Ysgrifennydd Cartref yn ynad cyflog Pontypridd a'r Rhondda 1872, ardal anodd i ynad weithredu ynddi ar y pryd gan fod y boblogaeth yn cynyddu mor gyflym. Dywedwyd amdano yr adeg honno ei fod ' yn ddychryn i ddrwgweithredwyr … ' Yn 1884 dewiswyd ef yn farnwr llysoedd barn sirol (cylchdaith canolbarth
WILLIAMS, GWILYM IEUAN (1879 - 1968), gweinidog (MC)
WILLIAMS, Syr IFOR (1881 - 1965), Athro prifysgol, ysgolhaig mwyn darparu testunau i'w hastudio yn yr ysgolion a'r colegau, ac yn gyffelyb yn ddiweddarach Chwedlau Odo (1926) a Pedeir keinc y Mabinogi (1930). Nid gyda'r un amcan y golygodd Casgliad o waith Ieuan Deulwyn (1909), gan mai argraffiad preifat o ddau gan copi yn unig oedd hwnnw. Ond dychwelodd at yr amcan cyntaf gyda Cywyddau Dafydd ap Gwilym a'i gyfoeswyr (1914, arg. diwyg. 1935) ar y cyd gyda
WILLIAMS, JAC LEWIS (1918 - 1977), addysgydd, awdur teulu'r Dolau yn ddysgedig a phob un o'r brodyr yn barddoni. Bardd gwlad ac athro ysgol Sul oedd tad Jac a threuliodd y rhan fwyaf o'i oes yn ffermio Tynbedw, Ciliau Aeron a Chaebislan Aber-arth. Eglwyswr selog ydoedd (fel y mab), a thri o'i frodyr yn offeiriaid. Gŵr busnes yn Llundain, a bardd adnabyddus, oedd y pedwerydd brawd, Gwilym Aeron. Cyhoeddwyd hunan-gofiant y tad yn Fferm a Ffair a Phentre
WILLIAMS, JOHN (Ioan Mai; 1823 - 1887), bardd datblygodd ddiddordebau llenyddol helaeth a wnaeth iddo gyfeillion o'r athrawon Joseph Loth, o Brifysgol Rennes, ac E. B. Cowell, Caergrawnt. Dywedir iddo gynorthwyo'r olaf gyda'i gyfieithiadau Saesneg o weithiau Dafydd ap Gwilym. Ysgrifennodd 'Ioan Mai' lawer o gerddi rhydd, rai ohonynt gogyfer â chystadleuthau eisteddfodol, ond er bod ei draethawd anorffenedig, 'The characteristics of Welsh poetry,' yn
WILLIAMS, JOHN JOHN (1884 - 1950), athro, gweinyddwr addysg, cynhyrchydd a beirniad drama , dramodwyr a chynhyrchwyr (yn eu plith Dr John Gwilym Jones) a ddaeth ymhen amser yn flaenorwyr y ddrama Gymraeg. Yn Eisteddfod Genedlaethol Caergybi yn 1927 ef oedd swyddog cyswllt y noddwr, yr Arglwydd Howard de Walden pan berfformiwyd cyfieithiad J. Glyn Davies a D. E. Jenkins o Yr Ymhonwyr (Ibsen) gyda Theodore Komisarjevsky, cyngyfarwyddwr gweinyddol a chynhyrchydd Theatr Opera a Ballet Moscow, yn
WILLIAMS, SYR JOHN KYFFIN (1918 - 2006), arlunydd ac awdur cerflunydd mawr o Gonwy yr un modd. Llafuriodd yn llwyddiannus gydag eraill i ddiogelu i Gymru gasgliad ei gyfaill, y peintiwr adar Charles Tunnicliffe, sail Oriel Ynys Môn. Er i'w fam wahardd y Gymraeg ar yr aelwyd, a'r tad a'r fam yn siarad Cymraeg yn rhugl, siaradai Kyffin lawer o Gymraeg, gallai adrodd darnau o farddoniaeth Dafydd ap Gwilym, ysgrifennai at gyfeillion agos yn y Gymraeg, a phan
WILLIAMS, JONATHAN (1752? - 1829), clerigwr, ysgolfeistr, a hynafiaethydd Ganwyd yn Rhaeadr Gwy, yn fab i David Williams, brethynnwr yn y ' Siop Goch ' meddai ' Gwilym Lleyn ' (Brython, 1861, 163). Cafodd David Williams dri mab o glerigwyr. Yn ôl yr ach ar t. 400 o'r Hist. of Radnorshire (arg. 1905), yr hynaf oedd JOHN WILLIAMS, ond os yw Foster yn gywir (ac y mae peth sail dros ei amau, h.y. dros ddyfalu bod Foster wedi cymysgu dau John Williams), nid aeth i Rydychen
WILLIAMS, MORRIS (Nicander; 1809 - 1874), clerigwr a bardd Ganwyd yng Nghaernarfon, 20 Awst 1809, mab William Morris a Sarah ei wraig (yr oedd hi'n chwaer i Peter Jones, ' Pedr Fardd '; bu'n forwyn ar fferm ' Dewi Wyn,' a William Morris yn was i 'Robert ap Gwilym Ddu'). Pan oedd ef yn blentyn symudodd y teulu (a oedd yn aelodau gyda'r Methodistiaid Calfinaidd) i'r Coed Cae Bach, Llangybi, Eifionydd. Bu yn yr ysgol yn Llanystumdwy, a phrentisiwyd ef yn
WILLIAMS, RICHARD (1835 - 1906), hynafiaethydd, hanesydd, a chyfreithiwr Ganwyd yn Bontdolgadfan, Llanbrynmair, mab William Williams ('Gwilym Cyfeiliog'). Addysgwyd ef yn ysgolion Llanbrynmair a'r Drenewydd ac yn academi'r Bala (o dan ofal Dr. Lewis Edwards a John Parry). Yna gweithiodd yn swyddfeydd y cyfreithwyr David Howell, Machynlleth, 1851-6, ac Abraham Howell, Trallwng, 1856-69; fe'i derbyniwyd yn gyfreithiwr yn 1866. Symudodd i'r Drenewydd yn 1869 ac yno y
WILLIAMS, RICHARD (1802 - 1842), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd ac awdur Ganwyd yn y Winllan, Llanbrynmair, 31 Ionawr 1802, mab Richard a Mary Williams, a brawd William Williams ('Gwilym Cyfeiliog'). Addysgwyd ef yn ysgol ei ewythr, y Parch. John Roberts, ac yn ysgol William Owen, Trallwng, yn ddiweddarach bu mewn ysgolion yn Birmingham, Wrecsam, a Lerpwl; ac yno, ar ôl ysbaid, yr agorodd ysgol ei hunan. Yn 1830 priododd â Mary, merch y Parch. Thomas Hughes, Lerpwl
WILLIAMS, ROBERT (Robert ap Gwilym Ddu; 1766 - 1850), bardd bennaf, a'i brofiadau crefyddol a'i symbylodd ef amlaf i ganu, ond ni chymerodd Robert Williams mo'i fedyddio, ac ni fu'n aelod eglwysig. Ychydig cyn diwedd ei oes symudodd ef a'i wraig i dŷ a elwid Mynachdy Bach, ac yno y bu farw 11 Gorffennaf 1850 yn 83 oed. Claddwyd ef ym mynwent Abererch, ger Pwllheli. Fel crefftwr yn y canu caeth yr oedd 'Robert ap Gwilym Ddu' yn llinach beirdd gorau'r hen

Search results

337 - 348 of 362 for "Gwilym"