Dictionary of Welsh Biography

JONES, TERENCE GRAHAM PARRY (1942 - 2020), actor, cyfarwyddwr, awdur a hanesydd poblogaidd i sgrifennu comedi deledu gyda Ripping Yarns, ar y cyd â Michael Palin. Roedd yn barod bob amser i herio uniongrededd, ac yn 1987 cyfarwyddodd y ffilm Personal Services, yn seiliedig yn fras ar hanes go iawn Cynthia Payne, a ddaeth yn ddrwg-enwog ar ôl cael ei chyhuddo o redeg puteindy yn un o faestrefi Llundain. Wrth iddo droi at sgrifennu llyfrau hanes, ac yn fwyaf nodedig Chaucer's Knight: The
JONES, THOMAS HUGHES (1895 - 1966), bardd, llenor ac athro hefyd oedd is-lywydd y Gymdeithas Geltaidd y flwyddyn golegol honno - aelod o'r staff oedd y llywydd bob amser y pryd hwnnw. Yn y flwyddyn ddilynol etholwyd ef yn llywydd y gymdeithas ddadlau Saesneg (Lit. and Deb.) ond galwyd ef i'r fyddin ym mis Tachwedd. Yn y Gwarchodlu Cymreig y gwasanaethodd yn Ffrainc. Ar derfyn y rhyfel dychwelodd i Aberystwyth i ailgydio yn ei weithgareddau cymdeithasol, ac yn
JONES, THOMAS LLEWELYN (1915 - 2009), bardd a llenor toreithiog . Apwyntiwyd ef yn brifathro ysgol Tre-groes yn 1950 ac ym mhen saith mlynedd symudodd i Goed-y-bryn lle treuliodd weddill ei yrfa fel prifathro, cyn ymddeol i fyw ym Mhontgarreg yn 1975. Dysgodd gan T. Ll. Stephens mai lles y plant a ddylai gael y flaenoriaeth bob amser ac ni fyddai lle yn ei ysgol ef i unrhyw un na fedrai barchu'r safonau disgwyliedig. Erbyn hyn yr oedd yn dechrau cael hwyl ar brydydda ac
JONES, THOMAS LLOYD (Gwenffrwd; 1810 - 1834), bardd chyfrannodd i gyfnodolion. Yn 1830 symudodd i Ddinbych, eto'n glerc cyfreithiwr ac yno yn 1831, cyhoeddodd Ceinion Awen y Cymry, detholiad o'r beirdd o bob oes (gan gynnwys trosiadau o feirdd Seisnig), gyda pheth o'i waith ef ei hunan; cyflwynir y llyfr i William Owen Pughe. O Ddinbych yr ysgrifennodd lythyr at R. L. Morris, Holywell, a gyhoeddwyd yn Adgof uwch Angof, ac oddiyno yr ysgrifennodd y
JONES, THOMAS ROBERT (Gwerfulyn; 1802 - 1856), sefydlydd mudiad dyngarol y Gwir Iforiaid nid cynorthwyo'r tlawd a'r anghennus oedd ei unig amcan. Er i T. R. Jones sefydlu cyfrinfa arall a chymryd arno i ddewis swyddogion i bob talaith yng Nghymru, edwino a wnaeth ei ddylanwad ar ôl 1845. Treuliodd y ddwy fl. olaf o'i oes yn Birkenhead lle bu farw gan adael gweddw a phedwar o blant ym Mai 1856.
JONES, THOMAS WILLIAM (BARWN MAELOR O'R RHOS), (1898 - 1984), gwleidydd Llafur Cymreig ac roedd bob amser yn gefnogol i achosion y glowyr. Drwy gydol ei fywyd ystyrid ef yn gymeriad lliwgar a dadleuol yn aml. Tu allan i San Steffan roedd galw mawr amdano fel siaradwr nerthol yn y Gymraeg a'r Saesneg fel ei gilydd, a daeth yn amlwg yng ngweithgareddau'r Eisteddfod Genedlaethol a'r Eisteddfod Ryngwladol fel ei gilydd. Cafodd fynediad i Orsedd Beirdd Ynys Prydain ym 1962 ac ychydig
JONES, WALTER DAVID MICHAEL (1895 - 1974), arlunydd a bardd Brenhinol Cymreig tan Ionawr 1915. Gwasanaethodd fel preifat ar y ffrynt o Ragfyr 1915, gan gymryd rhan ym mrwydr Coed Mametz yng Ngorffennaf 1916 (brwydr y rhoddodd adroddiad barddonol amdani yn In Parenthesis). Yn sgil anafiadau a salwch, bu Jones yn gwella yn Lloegr am gyfnodau yn ystod y rhyfel, ond dychwelodd i'w fataliwn yn Ffrainc bob tro. Ar ddiwedd y rhyfel yn Nhachwedd 1918 trosglwyddwyd ef i
JONES, WATKIN (Watcyn o Feirion; 1882 - 1967), post-feistr, siopwr, bardd gwlad, gosodwr a hyfforddwr cerdd dant Ganwyd 12 Mehefin 1882 yn Nhŷ'r nant, Capel Celyn, Meirionnydd, yn fab i Robert Jones ac Elisabeth (ganwyd Watkin). Cadwai Swyddfa'r Post a siop yng Nghapel Celyn a bu'n cario'r post yn ardal Capel Celyn ac Arennig am gyfnod o dros hanner can mlynedd, gan gerdded oddeutu 15 milltir bob dydd. Ar ei aelwyd ddiwylliedig magodd deulu o ddatgeiniaid. Yr oedd ganddo lais cyfoethog, a llawer o grebwyll
JONES, WILLIAM (1675? - 1749), mathemategwr Teignmouth, 1804), a'r ysgrif lawn yn D.N.B. Fe'i ganwyd 28 Medi 1746; priododd Anna Maria Shipley, chwaer i'r deon W. D. Shipley; bu farw 27 Ebrill 1794 yn Calcutta. Cwbl Seisnig oedd ei fagwraeth, ac er ei fod yn medru darllen rhyw gymaint o Gymraeg, ni siaradai mohoni ac nid astudiodd lawer arni - cyflwynwyd ef yn ffraeth i frenin Ffrainc gan lysgennad Prydain ym Mharis fel ' gwr a fedr bob iaith ond ei
JONES, WILLIAM (1726 - 1795), hynafiaethydd a bardd mater gerbron y Senedd, ac at Mr. Pinckney, y llysgennad Americanaidd, yn 1792 a 1794, ond ni ddaeth dim o'i gynllun. Ffieiddiai bob gormes a phob Sais -addoliaeth. Yn 1786 ysgrifennodd ar ran y tenantiaid at Syr Watkin Williams-Wynn yn cwyno oherwydd trahausder y stiwardiaid. Oherwydd ei fod yn un o bleidwyr y Chwyldro Ffrengig gorchmynnodd y Llywodraeth agor a chwilio ei lythyrau, ac i osgoi hyn
JONES, WILLIAM (d. c. 1700) ne-orllewin Cymru, gweinidog gyda'r Bedyddwyr arddodi dwylo (mewn ufudd-dod i Hebreaid vi, 2), a byw yn ôl bannau Cyffes Ffydd Vavasor Powell o'r hon y tynnwyd allan yn ofalus bob cyfeiriad at gymundeb rhydd gyda saint didrochiad. Yr oedd William Jones a'i bobl yn hyddysg aruthr yn holl aparâtws y gwrthwynebwr goddefus: cyfarfodydd dirgel, symudiadau lladradaidd ar draws gwlad, priodi o flaen henuriaid heb wasanaeth offeiriad, darpar 'gerddi claddu
KNIGHT, HENRY HEY (1795 - 1857), clerigwr a hynafiaethydd -brawd hyn nag ef ym mywoliaeth (deuluol, i bob pwrpas) Trenewydd Notais. O hynny allan, Cwrt Notais oedd ei breswyl wastadol - eisoes er tua 1830 edrychai ar y ty hwnnw fel ei gartref - ac yno y bu farw'n ddibriod ar 30 Medi 1857. Aeth y fywoliaeth wedyn i'r pedwerydd o'r brodyr, EDWARD DODDRIDGE KNIGHT (1806? - 1873), a breswyliai yntau yng Nghwrt Notais sydd eto yn nwylo disgynyddion ei ferch. Daeth

Search results

301 - 312 of 579 for "Bob"