Dictionary of Welsh Biography

OWAIN GWYNEDD (c. 1100 - 1170), brenin Gwynedd oedd aflywodraeth gwleidyddol yn Lloegr wedi rhoddi'r cyfle iddo ymuno â Gruffydd ap Rhys ac eraill mewn buddugoliaeth ar y Normaniaid yn Crug Mawr (1136) ac i gymryd meddiant o Geredigion dros dymor. Ar y cyfan, fodd bynnag, pethau dros dymor ac amherthnasol y golygai Owain Gwynedd i'r gweithrediadau hyn yn Ne Cymru fod - rhywbeth a roddai orchudd dros ei brif amcanion yn y Gogledd, sef cadarnhau ei
OWEN family Peniarth, Adda yn eglwys Tywyn. Aer y briodas hon oedd ARON AB EDNYFED a ddilynwyd gan EDNYFED, hwnnw gan ei fab GRUFFYDD, a hwnnw gan RHYS AP GRUFFYDD, gŵr y gwnaethpwyd ei ewyllys yn 1476. Mab i Rys ap Gruffydd oedd JOHN AP RHYS a briododd Angharad, merch Dafydd ap Meurig Fychan, Nannau. Aer John ap Rhys ac Angharad oedd WILLIAM, a oedd yn fyw yn 1566, ac a briododd Elizabeth, merch Howel ap Jenkin ab
OWEN ap SIÔN ap RHYS (fl. ail hanner y 16eg ganrif) Drefeilir, bardd
OWEN, DANIEL (1836 - 1895), nofelydd feistr. Dechreuodd bregethu yn 1864, yr un pryd â'r athro Ellis Edwards. Mae'n debyg fod ei addysg fore yn gyffelyb i'r disgrifiad o addysg a geir gan 'Robyn y Sowldiwr' yn Rhys Lewis. Yr oedd ei waith yn siop y teiliwr yn gyfle iddo ddyfod i adnabod pobl ac i ddadlau ar wahanol bynciau, ac y mae ôl y profiad hwn ar ei nofelau. Hefyd, yr oedd cyfarfodydd cystadleuol yn y dref. Yr adeg hon, cyfieithodd
OWEN, WILLIAM (c. 1486 - 1574), cyfreithiwr mab Rhys ab Owen o Henllys, Sir Benfro, a Jane, merch Owen Ellyott o Earwere yn yr un sir; tad George Owen o Henllys. Yr oedd yn gefnder agos i Syr Thomas Elyot. Ar ôl pedair blynedd ar bymtheg o gyfreithio llwyddodd i brofi ei hawl i farwniaeth Cemais yn Sir Benfro. Yr oedd yn aelod o'r Middle Temple, ac yn cyfranogi o'r un ystafelloedd â Syr Anthony Fitzherbert, un o ynadon y 'Common Pleas
PARRY, BLANCHE (1507/8 - 1590), Prif Foneddiges Siambr Gyfrin y Frenhines Elisabeth a Cheidwad Tlysau'r Frenhines o Poston, (gweler yr erthygl Parry, James Rhys), disgynnydd i John, brawd Miles ap Harri, i'r teulu hwn. Arddelid perthynas y Parïod a'r Ceciliaid gan yr Arglwydd Burleigh - mae'n galw Blanche 'my cousin' a hithau'n cyfeirio ato ef fel 'kinsman' a 'my friend'. Gweithient yn agos â'i gilydd a darparai ef gymorth cyfreithiol. Ef a ddrafftiodd ei dwy Ewyllys, gan ysgrifennu'r nodiadau ar gyfer ei
PARRY, GEORGE (1613? - 1678), clerigwr a wnaeth fersiwn fydryddol Gymraeg o rai o'r salmau Ganwyd c. 1613, mab James Rhys Parry. Ceir rhai manylion am gysylltiadau'r teulu a siroedd Henffordd a Brycheiniog yn yr erthygl ar y tad, ac yn llawnach yn Journal of the Welsh Bibliographical Society, ii, 276-301, a iii, 13-6 - y cwbl o'r bron wedi eu cael yn rhagymadroddion George Parry i'w fersiwn ef fel y ceir hi yn NLW MS 641C. Y mae'n weddol sicr mai yr un ydoedd George Parry mab James
PARRY, JAMES RHYS (fl. 1570?-1625?), bardd a droes rai o'r salmau ar gân yn Gymraeg Rydychen (17 Ionawr 1633/4) fe'i disgrifir ef yn fab James Parry, 'Michael Church, Herefordshire.' Ceir 'cywyddau' ac 'englynion' gan James Parry (ac, efallai, gan ei dad Rhys Parry) yn Llanstephan MS 50. Eithr fe'i coffeir yn bennaf oherwydd iddo, fel Edmwnd Prys ac eraill gynnig troi'r salmau Cymraeg ar gân. Ceir ei fersiwn ef mewn tair llawysgrif - B.M. Add. MS. 14895 a dwy yn y Llyfrgell Genedlaethol
PARRY, RICHARD (1560 - 1623), esgob a chyfieithydd dysgedig trigiannol. Cofir ef yn bennaf am ei fersiynau diwygiedig o'r Beibl a'r Llyfr Gweddi Gyffredin, a gyhoeddwyd yn 1620 a 1621. Er mai Parry a gafodd y clod, ei frawd-yng-nghyfraith, y Dr. John Davies o Fallwyd, a gyflawnodd y rhan fwyaf o'r gwaith. Priododd, c. 1598, â Gwen ferch John ap Rhys Wyn, a bu iddynt bedwar mab a saith merch. Bu farw yn Niserth, 26 Medi 1623, a chymynroddodd bensiwn o £6
PARRY, ROBERT (fl. 1540?-1612?), awdur a dyddiadurwr Mab Harry ap Robert (o deulu Parry, Tywysog, plwyf Henllan, sir Ddinbych) a'i wraig Elin, ferch Rhys Wynn ap Gruffydd ap Madog Fychan, Ffynogion. Priododd Dorothy, ferch John Wynn Panton. Yr oedd yn un o'r gwŷr a dalai wrogaeth i Salsbrïaid pwerus Llewenni, sir Ddinbych; yr oedd ei nai, John Parry, yn briod ag Oriana, merch Syr John Salusbury, a chanodd Robert Parry farwnad (Saesneg) pan fu farw
PARRY, Syr THOMAS (1904 - 1985), ysgolhaig, Llyfrgellydd Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Prifathro Prifysgol, bardd dwymyn goch a'r pliwrisi. Yn y coleg cymerasai Ladin fel pwnc atodol. Yn syth ar ôl graddio cynigiodd am swydd darlithydd cynorthwyol mewn Cymraeg a Lladin yng Ngholeg Prifysgol De Cymru a Mynwy, Caerdydd, a'i chael. Yn ystod ei dymor yno, yn ogystal â darlithio mewn dwy adran, yn 1929 gorffennodd ei draethawd MA ar “Fywyd a Gwaith Siôn Dafydd Rhys”. Yno hefyd y cyfarfu ag Enid, unig ferch Mr a Mrs
PARRY-WILLIAMS, Syr THOMAS HERBERT (1887 - 1975), awdur ac ysgolhaig flaen i Goleg Iesu, Rhydychen, gan gwblhau traethawd BLitt dan gyfarwyddyd John Rhys, yr Athro Celtaidd, ar eiriau benthyg Saesneg yn y Gymraeg erbyn haf 1911. (Cwblhaodd draethawd MA Prifysgol Cymru ar bwnc cysylltiedig yn yr un cyfnod.) Cyhoeddwyd ffrwyth y gwaith ymchwil hwnnw yn ei gyfrol arloesol The English Element in Welsh yn 1923. Yn Rhydychen bu hefyd yn mynychu darlithoedd ieithegwyr

Search results

289 - 300 of 486 for "Rhys"