Dictionary of Welsh Biography

JONES, EDMUND (1702 - 1793), pregethwr Annibynnol ac awdur efengyleiddio yn cael eu hedmygu gan Whitefield a'r arglwyddes Huntingdon ac yr oedd iddo groeso bob amser i goleg yr arglwyddes yn Nhrefecca. Yr oedd Edmund Jones yn briod ond yn ddi-blant; bu ei wraig, Mary, a aned yn 1696, farw 1 Awst 1770. Yr oedd eu bywyd priodasol yn un hapus iawn, eithr nid oes sail i'r traddodiad i Whitefield benderfynu priodi wedi iddo weled pa mor hapus yr oedd y ddeuddyn. Er nad
JONES, EDWARD OWEN (E.O.J.; 1871 - 1953), newyddiadurwr ac englynwr englynwr medrus. Cynigiai bob blwyddyn ar yr englyn yn yr Eisteddfod Genedlaethol; enillodd y gystadleuaeth yn Eisteddfod Llandybïe 1944 am englyn i'r neidr: 'un o'r pethau salaf ddaru mi 'rioed'. Bu farw 18 Medi 1953.
JONES, ELIAS HENRY (1883 - 1942), gweinyddwr ac awdur ystryw yn y Rhyfel Byd Cyntaf. Ymunodd Jones â Byddin yr India a dyrchafwyd ef yn swyddog yn union cyn iddo gael ei gymryd yn garcharor gan y Twrciaid wedi cwymp Kut-el-Amara. Yna gorfu iddi ymuno mewn ymdaith o saith can milltir i Yozgad - ymdaith a fu'n angau i un o bob saith o'r carcharorion. Wedi bod yn garcharor am dair blynedd, rhyddhawyd ef a chydymaith iddo, ill dau'n ffugio bod yn wallgof, dim
JONES, ELIZABETH MAY WATKIN (1907 - 1965), athrawes ac ymgyrchydd y man, daeth Dafydd Roberts, Caefadog, yn gadeirydd arno, a chafwyd peth cydnabyddiaeth o'i ran ef yn yr ymgyrch. Nid oedd gyfuwch â chyfraniad gwylaidd ond cwbl allweddol Elizabeth fel ysgrifennydd, serch hynny. Fe ymlafniodd hi drwy ymgyrch lythyru eang a dygn, gan adrodd erbyn mis Rhagfyr 1956 sut yr oedd yr ymbil gwreiddiol am gefnogaeth bellach wedi troi yn anogaeth wirfoddol o bob cyfeiriad
JONES, ENOCH ROWLAND (1912 - 1978), chwaraewr iwffoniwm a chanwr fan honno yn swyddfa gyflog y lofa. Erbyn hynny roedd Jones wrthi'n datblygu ail yrfa a fyddai'n ei wneud yn enwocach byth. Buasai'n adnabyddus ers talwm fel canwr dawnus, ac oherwydd ei lais tenor hyfryd byddai bob amser yn cael ei nodi fel unawdydd lleisiol gyda'r bandiau y bu'n chwarae iwffoniwm ynddynt. Er gwaethaf ei allu diamheuol fel offerynnwr, daeth yn atyniad mawr fel canwr. Roedd
JONES, EVAN (PAN) (1834 - 1922), gweinidog gyda'r Annibynwyr newydd yn y cylch ac ymladdodd i wrthweithio dylanwad Pabyddiaeth a oedd mor gryf yn y gymdogaeth. Sgrifennai'n barhaus i'r Wasg a daeth i drybini deirgwaith a gwysiwyd ef am enllib, a chostiodd hynny £1,200, ond, ys dywedodd, 'talodd y cyhoedd hwynt bob dimai.' Bu'n golygu Y Celt (1881-84). Cyhoeddodd flwyddiadur dan yr enw Llawlyfr yr Annibynwyr, ac erbyn 1891 yr oedd iddo 5,000 o dderbynwyr, a hefyd
JONES, EVAN (1836 - 1915), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, newyddiadurwr, a gwleidydd arall. O 1900 hyd 1905 bu'n golygu 'r Traethodydd, a bu am flynyddoedd yn ysgrifennu bob wythnos i'r Goleuad. Ysgrifennodd ei hunan-gofiant i'r Genedl, 1912-3. Ar y llwyfan gwleidyddol yr oedd yn ddadleuydd medrus a didosturi, a chanddo feistrolaeth ar watwareg finiog. Fel personoliaeth arbennig, dadleuydd gwleidyddol, a gwleidydd eglwysig y meddyliai'r wlad amdano'n bennaf, ond yr oedd hefyd yn
JONES, EVAN DAVID (1903 - 1987), llyfrgellydd ac archifydd yn y cyfnod pan oedd yn Llyfrgellydd Cenedlaethol, fe ellid cael argraff nad oedd llawer o agosatrwydd yn perthyn iddo. Ar ei ddyrchafiad yr oedd wedi mabwysiadu persona i weddu â'r swydd, ond un a ollyngodd yn syth ar ei ymddeoliad. Fe ddaeth wedyn i bobl ifanc yr hyn yr oedd wedi bod erioed i'w hen gyfeillion, cydymaith hawddgar a difyr, yn eang ei ddiddordebau, yn ddirmygus o bob rhodres. Yr
JONES, EZZELINA GWENHWYFAR (1921 - 2012), artist a cherflunydd degawd.' Yr un flwyddyn yn ei harddangosfa ym Mharc Treftadaeth y Rhondda cyfarfu â'r newyddiadurwr Gwyn Griffiths, a buont yn siarad am hanes y Sioni Winwns o Lydaw. Roedd Ezzelina'n cofio un ohonynt yn iawn, Marie le Goff oedd ei henw a byddai'n cynnal stondyn ym marchnad Llanelli bob blwyddyn yn gwerthu'r winwns tra'r oedd ei mab-yng-nghyfraith yn teithio'r ardal ar ei feic yn eu gwerthu. Cofiai
JONES, GLANVILLE REES JEFFREYS (1923 - 1996), daearyddwr hanesyddol gyflwyno astudiaeth gymharol o Wynedd ac Elfed a roes iddo, gyda'i ddiddordeb gwybodus o ganu cynnar yr Hen Ogledd gryn bleser. Yr oedd bob amser yn werthfawrogol o gyfraniad eraill ac enillodd Jones barch mawr a chyfeillgarwch cadarn ag ysgolheigion ar draws rhychwant eang o ddisgyblaethau, gan gynnwys efrydwyr ffynonellau hanesyddol a chyfrethiol ac ysgolheigion iaith y gallai werthfawrogi eu gwaith
JONES, GRIFFITH (1683 - 1761), diwygiwr crefyddol ac addysgol Llandeilo-Abercywyn, Sir Gaerfyrddin. Pan oedd yn Lacharn a Llandeilo-Abercywyn daeth i gael ei adnabod fel pregethwr mawr; tyrrai miloedd yno o bob cwr yn Ne Cymru i'w glywed. Ar 8 Mai 1714 achwynodd Adam Ottley, esgob Tyddewi, ei fod yn 'going about preaching on week days in Churches, Churchyards, and sometimes on the mountains to hundreds of auditors.' Daeth Griffith Jones yn aelod gohebol o'r S.P.C.K
JONES, IEUAN SAMUEL (1918 - 2004), gweinidog (Annibynwyr) fyw i Abertawe. Teithiai yn eang i bob rhan o Gymru gan ymweld â'r cyfundebau a'r eglwysi gwahanol. Bu'n teithio dramor hefyd gan ymweld â mannau fel Madagascar, Hong Kong, Singapôr, India, De Affrig a Bangladesh. A bu'n pregethu yn eglwysi rhai o'r gwledydd hynny. Cafodd brofiadau go ryfedd wrth deithio ambell dro, fel y profiad hwnnw o gyrraedd Bangladesh, a chael nad oedd neb yn aros amdano yno

Search results

265 - 276 of 579 for "Bob"