Dictionary of Welsh Biography

LLWYD, STEPHEN (1794 - 1854), cerddor Ganwyd yn Llystyn-bach, Nanhyfer, Sir Benfro, yn y flwyddyn 1794, mab Joseph ac Elizabeth Llwyd. Cafodd beth addysg, a dygwyd ef i fyny'n deiliwr fel ei dad. Ei athro cerddorol oedd Dafydd Siencyn Morgan. Ymsefydlodd yn Abergwaun, a phenodwyd ef i arwain y canu yng nghapel y Bedyddwyr, a daeth yn adnabyddus trwy y sir fel cerddor. Yn 1840 symudodd i fyw i Bontypridd, a phenodwyd ef yn arweinydd
LLYWELYN-WILLIAMS, ALUN (1913 - 1988), bardd a beirniad llenyddol newydd ymrestru yn y fyddin - oedd 'esbonio iddo'i hunan sut y bu iddo dyfu'n annisgwyl yn fardd a fynnai ganu yn Gymraeg'. Casglwyd ei brif ysgrifau beirniadol ynghyd yn y gyfrol Nes Na'r Hanesydd (1968) ac Ambell Sylw (1988) a ymddangosodd ym mis Rhagfyr ar ôl ei farwolaeth gyda chymorth ei gyfaill a'i gydweithiwr gynt, Dyfnallt Morgan. Ysgrif olaf y detholiad hwnnw yw 'Y Llenor a'i Gymdeithas
MADOG DWYGRAIG (fl. c. 1370), un o'r olaf o'r Gogynfeirdd Cadwyd llawer o'i farddoniaeth yn Llyfr Coch Hergest a rhai llawysgrifau eraill. Yn ei phlith ceir awdlau crefyddol a dychan, a hefyd awdlau i Hopcyn ap Tomas ab Einion o Ynys Dawy, Gruffudd ap Madog o Lechwedd Ystrad, a Morgan Dafydd ap Llywarch o Ystrad Tywi. Casglwyd rhai ohonynt yn y Myvyrian Archaiology of Wales.
MAELGWN ap RHYS (fl. 1294), gwrthryfelwr mab Rhys Fychan, arglwydd olaf Genau'r Glyn yng ngogledd sir Aberteifi, a disgynnydd Maelgwn ap Rhys ap Gruffydd. Yn 1294, pan dorrodd gwrthryfel (o dan arweiniad Madog ap Llywelyn yng Ngogledd Cymru a Morgan ap Rhys ym Morgannwg) yn erbyn llywodraeth estron, fe'i gwnaeth Maelgwn ei hun yn arweinydd y gwrthryfelwyr yn Sir Aberteifi. Yn ystod yr ymgyrch yng ngorllewin Cymru bu gwarchae caled
MAINWARING, WILLIAM HENRY (1884 - 1971), gwleidydd Llafur Dwyrain y Rhondda mewn is-etholiad ym 1933 a gynhaliwyd ar farwolaeth yr AS Llafur y Cyrnol D. Watts Morgan. Ond nid oedd etholiad Mainwaring i'r senedd yn sicr o bell ffordd. Gwrthwynebwyd ef gan Arthur Horner fel ymgeisydd ar ran y Comiwnyddion a chan Ryddfrydwr hefyd. Dim ond 2,899 o bleidleisiau oedd mwyafrif Mainwaring dros Horner, gyda'r Rhyddfrydwr yn drydydd. Roedd yr etholaeth yn gadarnle i
MANSEL family Oxwich, Penrhys, Margam, Llyfrgell - e.e. ei swydd a'i waith fel is-lyngesydd Deheudir Cymru - a hefyd gatalogiau De Gray Birch. Merch iddo oedd Martha a briododd Thomas Morgan, Tredegar - gweler Morgan (Teulu), Tredegar; achosodd y briodas hon gryn bryder a thrafferth i Syr Edward, yn enwedig ar yr adeg honno pan oedd y mab-yng-nghyfraith ieuanc yn anfodlon iawn i ddychwelyd o'i daith ar gyfandir Ewrop. Crewyd Syr THOMAS MANSEL
MAREDUDD ap MORGAN ap CARADOG ap IESTYN - see MORGAN ap CARADOG ap IESTYN
MARSHAL family, ieirll Penfro a'i nai, Rhys Ieuanc, arnynt yn 1215. Daeth y rhyfela i ben gyda Chytundeb Caerwrangon (Mawrth 1218) ac er mwyn sicrhau heddwch trwy'r deyrnas caniataodd William Marshal i Lywelyn ap Iorwerth fod yn geidwad cestyll brenhinol Aberteifi a Chaerfyrddin, ond daliodd ei afael ar Gaerlleon a enillasai oddi wrth Morgan ap Hywel yn 1217. Bu'n gymwynaswr i abatai Tintern, Penfro, a Pill, a chyflwynodd siartr
MATHIAS family Lwyngwaren, Llwyn Gwaring, Llangwaren, Lantyfai, Lamphey, Penfro , John Morgan o Lanberis, ac Edward Oliver); bu yno hyd ganol 1776. Yn 1776-80 yr oedd yn 'llafurio' (ni ddaeth byth yn weinidog urddedig) yn Devonport, yn 1780-2 yn Kingswood, ac o 1782 hyd 1788 yn cadw siop sefydliad y Brodyr yn Ockbrook (gerllaw Derby). Dychwelodd i Wynedd fis Mai 1788, gan ymsefydlu'r tro hwn yng Nghaernarfon, a bu yno hyd ganol 1792. Digiodd wrth John Morgan o Lanberis, ac
MATTHEWS, EDWARD (1813 - 1892), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd ac awdur poblogaidd oedd Hanes Bywyd Siencyn Penhydd, a gyhoeddwyd yn llyfryn yn 1850. Llyfr tebyg iddo yw George Heycock a'i Amserau, 1867. Tynnodd lawer ar ei ddychymyg wrth eu llunio ill dau, a bu cryn ddarllen arnynt gan y werin. Ymddangosodd Bywgraffiad Thomas Richard yn 1863, ac yr oedd yn gyd-awdur Cofiant J. Harris Jones, 1886. Golygodd ddwy gyfrol o bregethau Morgan Howells yn 1858 a 1869, a dwy gyfrol o
MEREDITH, THOMAS (fl. 1747-70), cynghorwr Methodistaidd, ac Antinomiad Morgan Llwyd, etc., sef A Scourge for the Assirian the great Oppressor (W. Laplain, Salop). Ceir ei olygiadau mewn llyfr a gyhoeddwyd yn 1770 ar ôl ei farw (o'r un wasg), sef An Illustration of Several Texts of Scripture, sy'n cynnwys rhai o'i lythyrau. Ceir elfen gyfriniol yn ei waith, a thuedd at ddaliadau'r hen heretigiaid ' Monophysitaidd. '
MEURIG (fl. 1210), bardd, a thrysorydd Llandaf mae Bale (Index Britanniae Scriptorum), hefyd, yn ei alw Mauricius Morganensis, a chyda Gerallt yn tystio am ei ddoniau llenyddol, gan ddweud iddo gyfansoddi cyfrol o epigramau Lladin a llawer cyfrol yn y Gymraeg ('in patrio sermone'). Yn ôl hyn y mae'n hawdd derbyn y gosodiad mai'r un oedd Mauricius a Meurig, trysorydd Llandaf, ac felly mae'n afreidiol sôn am ' Forus Morgan ' yn ychwanegol at

Search results

253 - 264 of 572 for "Morgan"