Dictionary of Welsh Biography

HEDD WYN - see EVANS, ELLIS HUMPHREY
HUMPHREYS, EDWARD MORGAN (1882 - 1955), newyddiadurwr, llenor a darlledwr ddiorffwys ag afiechyd fu ei fywyd. Ysgrifennai'n gyflym a chryno yn Gymraeg a Saesneg. Fel y sylwodd John Eilian amdano, ' cariad cywir cynnes at y wlad hen y gallai ei synhwyrau ei hamgyffred-cyffro Eryri, hedd Meirionnnydd a sŵn y gorllewinfôr ', dyna oedd gwladgarwch iddo. Bu farw 11 Mehefin 1955 yng Nghaernarfon. Un arall o'i gyfeillion a weinyddai yn ei gynhebrwng, sef D. Tecwyn Evans. Claddwyd ei
IOLO GOCH (c. 1325 - c. 1400), bardd Bardd o Ddyffryn Clwyd oedd Iolo Goch, mab Ithel Goch ap Cynwrig ab Iorwerth ap Cynwrig Ddewis Herod o linach Hedd ab Alunog o Uwch Aled, un o Bymtheg Llwyth Gwynedd. Ail wraig Ithel Goch oedd ei fam, nas enwir yn yr ach [?]. Cofnodir enwau dau frawd iddo, sef Gruffudd a Thudur Goch. Ffurf anwes ar Iorwerth (enw ei hen-daid) oedd Iolo'n wreiddiol, ond nid oes tystiolaeth mai Iorwerth oedd enw
JAMES, JOHN LLOYD (Clwydwenfro; 1835 - 1919), gweinidog gyda'r Annibynwyr a hanesydd golygu Cyfaill y Werin, 1862, a cholofn barddoniaeth Y Twr (Aberdâr) am dymor. Ysgrifennodd lawer i'r Beirniad (yr hen), Y Tywysydd, Y Diwygiwr, a Cennad Hedd. Ei faes arbennig oedd hen hanesion lleol ac eglwysig a phortreadu hen gymeriadau megis ' Siams Dafydd.' Ei ddau brif waith oedd Hanes Cymanfaoedd yr Annibynwyr, 1867-9, pum rhan, a Hanes Eglwys Glandwr, 1902. Cyhoeddwyd ei nofel Habakkuk Crabb
JONES, Syr CYNAN (ALBERT) EVANS (Cynan; 1895 - 1970), bardd, dramodwr ac eisteddfodwr feirdd telynegol dechrau'r 20fed ganrif. Seiliwyd llawer o'i gerddi ar ei ymateb i Ryfel Byd I ac ar ei brofiad ef ei hun ohono, ac i'r gwrthwyneb cafodd gryn ysbrydiaeth yn hedd a llonyddwch gwlad Llŷn. Y mae i'r elfen storïol fwy o le yn ei waith ef nag yng ngwaith yr un bardd Cymraeg arall; canodd nifer o faledi, a storïau ar gân yw ei bryddestau. Yn 1946 cyhoeddodd un rhamant ryddiaith fer, Ffarwel
JONES, EDWARD (1761 - 1836) Maesyplwm,, bardd, amaethwr, ac athro ysgol yr ynfyd, yn ateb i lyfr Edward Jones '3ydd', gweinidog y Wesleaid yn Llanidloes. Ei unig lwyddiant eisteddfodol oedd 'Cân ar Ffolineb Swyngyfaredd' a wobrwywyd yn y Trallwng, 1824. Erys rhai o'i emynau yn boblogaidd gan gynulleidfaoedd, yn arbennig 'Mae'n llond y Nefoedd,' 'Cyfamod Hedd,' a 'Pob seraff, pob sant.' Cyhoeddodd ei feibion, John a Daniel, weddillion ei brydyddiaeth yn eu Cofiant iddo
JONES, JOHN BOWEN (1829 - 1905), gweinidog Annibynnol , lle yr oedd yn aelod, ordeiniwyd ef yn Awst 1851, a bu'n weinidog Hermon (Llansadwrn) a Tabor (Llanwrda), 1851-9, Penybont-ar-Ogwr, 1859-74, Coety, 1863-74, a'r Plough (Aberhonddu), 1874-1903. Cadwai ysgol baratoi pregethwyr ym Mhenybont-ar-Ogwr ac Aberhonddu. Bu'n llywydd yr Undeb (1894); yr oedd yn un o gychwynwyr Y Beirniad (1850-79), a bu'n golygu Y Cennad Hedd (1866-1903) a'r Beirniad (1875-9
JONES, JOHN WILLIAM (1883 - 1954), llenor, casglwr llythyrau ac amryfal bapurau, cyhoeddwr, hynafiaethydd a bardd gwlad ); Rolant Wyn : Dŵr y Ffynnon (Blaenau Ffestiniog, 1949), ac R.R. Morris : Caneuon R. R. Morris (1951). Un o'i gyfeillion agos oedd Ellis Humphrey Evans ('Hedd Wyn') a chynorthwyodd J.R. Jones gyda chyhoeddi Cerddi'r bugail. Rhoddodd beth cymorth i gasglu cynnwys O Drum i Draeth Eliseus Williams ('Eifion Wyn') ac i wneud cofiannau i Owen Griffith Owen ('Alafon') a John John Roberts ('Iolo Caernarfon
JONES, JOSEPH (1877 - 1950), prifathro Coleg Coffa, Aberhonddu waith oedd dehongli'r Testament Newydd i dô ar ôl tô o bregethwyr ieuainc. Cyhoeddodd Esboniad ar Efengyl Mathew, (dwy gyfrol) 1912-13; Cymrodoriaeth Gristnogol, 1946; Personal Christian Responsibility, 1950. Bu'n golygu 'r Cennad Hedd am dipyn; yn gyd-olygydd y gyfrol Brecon and Radnor Congregationalism, 1912; yn gyfrifol am flynyddoedd am ' Letter from Wales ' yn y Christian World. Ysgrifennodd
JONES, THOMAS WILLIAM (BARWN MAELOR O'R RHOS), (1898 - 1984), gwleidydd Llafur -y-Llyn, Ponciau, Wrecsam ac ym Mro Hedd, Stryd Clarke, Ponciau, Wrecsam. Bu Arglwydd Maelor farw mewn tân yn ei gartref yn Wrecsam ar 18 Tachwedd 1984 pan ddarganfuwyd ei fod wedi marw ar ôl iddo gyrraedd Ysbyty Wrecsam. Amlosgwyd ei weddillion yn Amlosgfa Pentrebychan. Ystyrid T.W. Jones fel Aelod Seneddol y glowyr yn fwy na dim. Canolbwyntiodd ei weithgareddau seneddol ar faterion diwydiannol
LLOYD family Hafodunos, Wigfair, Y mae teulu Lloyd, Hafodunos (ym mhlwyf Llangernyw) yn olrhain ei dras o Hedd Molwynog trwy Bleddyn Llwyd ap Bleddyn Fychan. Dyma ran ddiweddar y llinell uniongyrchol fel y rhoddir hi gan J. E. Griffith (Pedigrees, 215): HENRY LLOYD (siryf sir Ddinbych, 1593), ROGER LLOYD, FFOULK LLOYD (yn fyw yn 1609), HENRY LLOYD, HEDD LLOYD (siryf sir Ddinbych, 1679), a PHOEBE LLOYD (bu farw 1760), merch ac
LLYWELYN-WILLIAMS, ALUN (1913 - 1988), bardd a beirniad llenyddol gyfeillion oes. Rhwng 1940 a 1945, teimlodd '[r]eidrwydd moesol' (Gwanwyn yn y Ddinas) i weithredu yn erbyn Natsiaeth a gwirfoddoli i wasanaethu fel swyddog gyda'r Ffiwsilwyr Brenhinol Cymreig, y gatrawd 'lenyddol' yr ymaelododd Hedd Wyn, Robert Graves, Llywelyn Wyn Griffith, David Jones a Siegfried Sassoon â hi yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf. Ar ôl ymaelodi â'r fyddin yn Nhachwedd 1940, treuliodd y chwe mis

Search results

13 - 24 of 36 for "Hedd"