Dictionary of Welsh Biography

CLYNNOG, MORYS, diwinydd Catholig Hanoedd, yn ddiau, o Glynnog, Sir Gaernarfon. Ymaelododd â Choleg Eglwys Crist, Rhydychen, gan raddio yn B.C.L. yn 1548. Bu'n gaplan i'r Cardinal Reginald Pole, ac wedi cyfnod yn rheithor Orpington, Caint, ac yn ddeon Shoreham a Croydon, rhoddwyd iddo, yn 1556, gan esgob Goldwell, Llanelwy, reithoriaeth Corwen. Yn 1558, ar farw Dr. William Glyn, dyrchafwyd ef yn esgob Bangor. Ond cyn iddo gael ei
Congo House / African Training Institute family, myfyrwyr Prydain. Erbyn 1890 ffurfiodd bwyllgor i oruchwylio'i waith ac i gynorthwyo i ddenu cefnogaeth y tanysgrifwyr y dibynnai ei gynlluniau ar eu rhoddion. Sefydlodd ysgol mewn tŷ annedd mawr ar Ffordd Nant-y-Glyn, a'i ailenwi'n Congo House. Yn 1891 sicrhaodd nawdd gan ddau o drefedigaethwyr Ewropeaidd blaenllaw canolbarth Affrica, sef y fforiwr o Gymro Henry Morton Stanley (1841-1904) a Leopold II (1835
COOMBES, BERT LEWIS (1893 - 1974), glöwr ac awdur , lle gweithiai ei dad a'i ewythrod yng nglofa Deep Navigation. Derbyniodd y cwbl o'i addysg ffurfiol yng Nghwm Taf Bargoed, ac yna symudodd Coombes a'i deulu yn ôl i Madley, Swydd Henffordd, lle cawsant denantiaeth ar fferm fechan. Felly, pan ymadawodd Coombes â Lloegr yn derfynol yn ddwy ar bymtheg oed i weithio ym mhyllau glo caled Resolfen, Glyn Nedd, dychwelyd a wnaeth yn hytrach na dechrau o'r
CYNLLO (fl. 550?), sant ymestyn dros bron yr oll o Werthrynion a Maelienydd. Nid oedd ei ddylanwad yng ngwaelod Ceredigion gymaint, er y dylid cofio bod Llangoedmor yn fam-eglwys cylch a gynhwysai Aberteifi, efallai, ar un adeg. Yr oedd Llanbister yn bwysicach fyth; yn 1291, yr oedd yn un o'r tair eglwys gyfoethocaf yn yr esgobaeth. Gorffennaf 17 oedd dydd y sant; dywed Lewis Glyn Cothi y telid sylw arbennig i'r dydd hwn yn
DAFYDD ab IEUAN ab IORWERTH (d. 1503), esgob Llanelwy Guto'r Glyn yn tystio'n frwd i'w groeso. Pan fu farw Michael Diacony gwnaed yr abad yn esgob Llanelwy ac fe'i cysegrwyd 26 Ebrill 1500 gan yr archesgob Morton. Bu farw dair blynedd wedi hynny.
DAFYDD ab IFAN ab EINION (fl. 1440-1468), gŵr sy'n enwog am iddo amddiffyn castell Harlech ar ran plaid Lancaster (1460-8) yn Rhyfel y Rhosynnau , yn ôl Dafydd Nanmor; sut bynnag, y mae gennym dystiolaeth Guto'r Glyn iddo filwrio ar y Cyfandir. Pan fachludodd awdurdod y Saeson yn Normandi yn 1450, dychwelodd adre, efallai gyda Mathew Goch a'i filwyr. Ymddengys ei enw yn 'Record of Inquisitions' Meirionnydd yn 1453, lle y dywedir i rywun ysbeilio rhai o'i wartheg yn agos i Ffestiniog. Pan gychwynnodd Rhyfel y Rhosynnau yn 1455, dywedir i'r
DAFYDD ab OWAIN (d. 1512), abad ac esgob ym Maenan a ddadfeiliasai, ac ailadeiladodd balas yr esgob yn Llanelwy. Dywedir hefyd iddo adeiladu yno bont o goed, yn y lle y codwyd pont faen yn 1630, ac mai Pont Dafydd Esgob y gelwid honno. Canodd y beirdd yn helaeth iddo gan ei foli am ysgolheictod mewn pob gwybodaeth. Gweler gweithiau Bedo Brwynllys, Dafydd Amharedudd ap Tudur, Gruffudd ap Llywelyn Fychan (2), Guto'r Glyn, Hywel Rheinallt
DAFYDD AP GWILYM (c. 1315 - c. 1350), bardd noddwyr pwysicaf yng Ngheredigion oedd teulu Glyn Aeron, llys a fu'n ganolbwynt i fwrlwm o weithgarwch llenyddol newydd. Canodd Dafydd awdl farwnad i Angharad, gwraig Ieuan Llwyd, a ffug-farwnad i'w mab Rhydderch. Ac mewn llyfr a fu ym meddiant y teulu, Llawysgrif Hendregadredd (casgliad o gerddi Beirdd y Tywysogion a luniwyd yn ôl pob tebyg yn Ystrad-fflur), ceir copi o englynion Dafydd i'r Grog yng
DAFYDD ap SIANCYN (SIENCYN) ap DAFYDD ap y CRACH (fl. tua chanol y 15ed ganrif), cefnogwr plaid y Lancastriaid, a bardd Disgynnai, ar ochr ei dad, o Marchudd (Peniarth MS 127; Powys Fadog, vi, 221), ac, ar ochr ei fam, o'r tywysog Llywelyn ap Iorwerth (Peniarth MS 127 (105), Peniarth MS 129 (128,130); Dwnn, ii, 102, 132). Margred, merch Rhys Gethin, un o gefnogwyr Owain Glyn Dwr (gweler Lloyd, Owen Glendower, 66), oedd ei fam. Adroddir hanes ei gampau yn ystod Rhyfeloedd y Rhosynnau gan Syr John Wynn yn ei The
DAFYDD DARON (fl. 1400), deon Bangor allan o'i wlad oherwydd iddo gynorthwyo Owain Glyn Dŵr; dywed hefyd fod y deon yn ŵr o gyfoeth ac yn fab i Evan ap Dafydd ap Griffith, yn disgyn o Garadoc ap Iestyn. Y mae'r honiad mai yn ei dŷ ef yr arwyddwyd y ' Cytundeb Tridarn ' yn fwy amheus. Yn ôl Hall, croniclydd o Sais, a'r unig awdurdod sy'n dywedyd ymhle'r arwyddwyd y ddogfen honno, yn nhŷ archddiacon Bangor yr arwyddwyd hi, ac felly ni
DAFYDD GAM (d. 1415), milwr Cymreig gwrthryfelwyr (Cal. Pat. Rolls, 11); dywed yr hanesydd Ysgotaidd, Walter Bower, iddo chwarae'i ran yn y fuddugoliaeth ar Owain Glyn Dwr ym Mhwll Melyn, gerllaw Caerbuga, 5 Mai 1405 (Scotichronicon, ed. W. Goodall, 1759, ii, 452). Y mae'r dyddiad hwn yn peri bod rhaid amau cywirdeb y stori wybyddus am ei ymosodiad ar Glyn Dwr yn y senedd a gyfarfu ym Machynlleth yn 1404; rhaid amau'r stori ar gyfrifon eraill
DAFYDD GLYN DYFRDWY (fl. c. 1575), bardd Brodor, efallai, o Llansantffraid Glyn Dyfrdwy. Nid oes dim o'i hanes ar gael. Ceir 'Cywydd i ofyn march yn rhodd i Risiard Llwyd o Lwyn y maen dros Rhobert Tanad' yn NLW MS 3050D (410), ac y mae darnau eraill o'i waith yn NLW MS 3039B (225), Llanstephan MS 169 (46, 50), a Peniarth MS 103 (48) a Peniarth MS 313 (82).

Search results

13 - 24 of 254 for "Glyn"