Dictionary of Welsh Biography

DAVIES, JOHN HAYDN (1905 - 1991), athro a chôr-feistr Uriel Roger Williams, siopwr, yn y Porth yn Ionawr 1942, a bu iddynt ddau o blant, Susan a Geraint. Mynychai Gapel Cymraeg Blaencwm, Tynewydd, ac ef oedd ei ysgrifennydd am dros ddeugain mlynedd. Rhoddwyd MBE iddo am ei wasanaeth i gerddoriaeth yn 1961, ac fe'i derbyniwyd i'r Orsedd yn Eisteddfod Genedlaethol Caerdydd yn 1960 dan yr enw barddol Gwion - enw nant ym mlaen y cwm sy'n llifo i afon Rhondda
DAVIES, WINDSOR (1930 - 2019), actor dadleuon ambell waith. O ganol y 1980au ymlaen, chwaraeodd Davies rannau mwy difrifol, megis George Vance yn The New Statesman, David Lloyd George yn Mosely, General Tufto yn Vanity Fair, a Rottcodd yn Gormenghast. Yn 1988, ymunodd â chast llawn sêr o Gymru i recordio Under Milk Wood. Arweiniwyd y cast gan Syr Anthony Hopkins, gyda Syr Geraint Evans, y Fonesig Sian Phillips, Syr Harry Secombe a Philip
EDNYFED FYCHAN ap Gruffydd etifeddu cnewyllyn ystad y Penrhyn, yn cynnwys y Penrhyn ei hunan. Yn wahanol i bron bob un o'i geraint, y Tuduriaid, bu ef yn deyrngar i'r Goron yn ystod gwrthryfel Glyndwr; yn ychwanegol at y tiroedd ' Tuduraidd ' a ddaeth iddo trwy ei briodas gyntaf, prynodd y rhan helaeth o diroedd fforffed y teulu a thrwy hynny gosododd seiliau ystad y Penrhyn ym Môn a Sir Gaernarfon. Bu ei fab (bu
EVANS, GERAINT LLEWELLYN (1922 - 1992), canwr opera Ganwyd Geraint Evans ar 16 Chwefror 1922 yn William Street, Cilfynydd, yn fab i William John Evans (1899-1978), glöwr, a'i wraig Charlotte May (g. Thomas, 1901-1923). Bu farw ei fam ar enedigaeth ail blentyn, a magwyd Geraint gan rieni ei fam nes cyrraedd ei ddeg oed, pan ailbriododd ei dad a symud i Drehopcyn ger Pontypridd. Gadawodd yr ysgol yn bedair ar ddeg oed a mynd i weithio mewn siop
GERAINT, Barwn - see HOWELLS, GERAINT WYN
GOODWIN, GERAINT (1903 - 1941), awdur
GRIFFITHS, ARCHIBALD REES (1902 - 1971), arlunydd , gan gynnwys Glowyr yn Dychwelyd o'u Gwaith, llun a brynwyd gan Coombe Tennant. Ar ôl iddo briodi bu Griffiths yn byw yn Llundain, lle dirywiodd ei sefyllfa ariannol yn fuan, ac aeth i yfed yn drwm. Cafodd gymorth gan gyfaill iddo, yr awdur Geraint Goodwin, gŵr y peintiodd Griffiths ei lun ac a ddaeth i berchen ar y gwaith pwysicaf o eiddo Griffiths i oroesi, sef Ar y Domen Lo a beintiwyd tua 1930
GRUFFUDD GRYG (fl. ail hanner y 14eg ganrif), bardd Cesglir hyn oddi wrth ei gywydd i saith mab Iorwerth ap Gruffudd o Liwon ym Môn, gwŷr a oedd yn eu blodau yn ôl pob tebyg tua 1360-70. Dywed ei fod yn gâr iddynt, a chyfarch hwy fel ei geraint; gan hynny rhaid ei fod yn rhywfath o berthynas i lwyth Hwfa ap Cynddelw (gweler J. E. Griffith, Pedigrees, 5). Canodd hefyd i Einion ap Gruffudd, Chwilog, Eifionydd; cyfeiria at ei radd, 'ar waith ystad
GRUFFYDD, R. GERAINT - see GRUFFYDD, ROBERT GERAINT
GRUFFYDD, ROBERT GERAINT (1928 - 2015), ysgolhaig Cymraeg Cafodd R. Geraint Gruffydd ei eni ar 9 Mehefin 1928 yn Egryn, tŷ hynafol yn Nhal-y-bont, Dyffryn Ardudwy. Ef oedd yr ail o ddau blentyn Moses Griffith (1893-1973), arbrofwr amaethyddol ac yna ymgynghorydd amaethyddol annibynnol, a'i wraig Ceridwen (ganwyd Ellis), athrawes a oedd yn raddedig mewn Lladin a Chymraeg. Enw ei chwaer hŷn oedd Meinir (1926-1992). Egryn oedd cartref rhieni'r geiriadurwr
HOWELLS, GERAINT WYN (Barwn Geraint o Bonterwyd), (1925 - 2004), ffermwr a gwleidydd fesurau i gefnogi'r iaith Gymraeg. Yn Eisteddfod Aberteifi ym 1976, anogodd Howells yr awdurdodau lleol i roi i ddiwylliant Cymraeg ei le priodol yn addysg pob plentyn; 'rhaid i ni sefyll yn gadarn yn ein traddodiad a'n Cymreictod'. Pan gyhoeddwyd adroddiad gan Bwyllgor Dethol ar Faterion Cymreig ar ddarpariaeth rhaglenni darlledu Cymraeg ar y bedwaredd sianel newydd cyflwynodd Howells a Geraint Morgan
HUGHES, HUGH JOHN (1912 - 1978), athro ysgol, awdur, golygydd ac adolygydd Meirionydd (1974) dan olygyddiaeth Geraint Bowen. Urddwyd ef yn 'Aelod er Anrhydedd' o Orsedd y Beirdd (Urdd Derwydd) yn Eisteddfod Genedlaethol y Bala, 1967. Bu'n aelod o Gyngor Cymdeithas Hanes a Chofnodion Sir Feirionydd o 1967 hyd ei farw. Dan nawdd Cymdeithas Addysg y Gweithwyr cynhaliodd ddosbarthiadau nos poblogaidd yn Ardudwy ar y cynganeddion. Roedd ganddo wybodaeth eang o gyfrinion cerdd dafod, a

Search results

13 - 24 of 49 for "Geraint"