Dictionary of Welsh Biography

EDWARDS, NESS (1897 - 1968), undebwr llafur ac aelod seneddol Ganwyd 5 Ebrill 1897. Dechreuodd weithio yn y lofa pan oedd yn 13 mlwydd oed a phan oedd yn 18 mlwydd oed fe'i hetholwyd yn gadeirydd Cyfrinfa Glofa Vivian. Ymaelododd â'r Blaid Lafur Annibynnol yn 1915 a thrwy honno daeth i gysylltiad â'r No Conscription Fellowship; gwrthododd ymuno â'r lluoedd arfog ac o ganlyniad fe'i carcharwyd yn 1917. Aeth i Lundain i'r Central Labour College yn 1919 lle
EDWARDS, RICHARD OWEN (1808), cerddor lawer o donau, a cheir hwy yn Y Ceinion (' Hafrenydd '), Caniadau Seion, a'r Attodiad (Richard Mills), a Haleliwia Drachefn (Griffith Harries). Nid oes sicrwydd pryd y bu farw, ond yr oedd yn fyw yn Ebrill 1887.
EDWARDS, THOMAS (Twm o'r Nant; 1739 - 1810), bardd ac anterliwtiwr . Maddocks ar fôrglawdd Porthmadog. Bu farw 3 Ebrill 1810. Claddwyd ef ym mynwent yr Eglwys Wen, Dinbych. Arfer Twm oedd cyhoeddi ei anterliwtiau ar ôl eu hactio am ysbaid, ac ymddangosodd amryw ohonynt yn bamffledi yn ystod ei oes. Y mae'r rhai a ysgrifennodd yn ei ieuenctid wedi mynd ar goll, ond erys Tri Chydymaith Dyn, Cyfoeth a Thlodi, Cain ac Abel, Pleser a Gofid, Tri Chryfion Byd, Pedair Colofn
EDWARDS, THOMAS (Gwynedd; 1844 - 1924), offeiriad ac eisteddfodwr Ganwyd 8 Ebrill 1844, yn Glasinfryn, Pentir, Bangor; mab Henry Edwards, ysgolfeistr, a Jane ei wraig. Addysgwyd ef yng Ngholeg S. Bees, a'i urddo yn ddiacon Mehefin 1867 gan yr esgob Campbell o Fangor, ac yn offeiriad yn 1868; bu'n gurad yn Llandegfan, 1867-72, ac yn Nwygyfylchi, 1872-6. Dyrchafwyd ef yn rheithor Llanfihangel-y-pennant 1876, Llanllyfni 1891, ac Aber (ger Bangor) 1901. Bu'n
EDWARDS, WILLIAM THOMAS (1821 - 1915), meddyg a phrif ysgogwr sefydlu Ysgol Feddygol Caerdydd gweithgarwch. Ym 1911 cyflwynodd Prifysgol Cymru radd anrhydeddus Doctor in Legibus iddo mewn cydnabyddiaeth am ei wasanaeth aruthrol i addysg. Bu Edwards fyw'n ddigon hir i weld yr ysgol yn ffynnu, ac yn cymryd camau breision tuag at gaffael adeiladau newydd a oedd yn deilwng o ysgol feddygol Cymru. Gwaetha'r modd, bu farw ar yr 11 Ebrill 1915 yn 93 oed, ychydig wythnosau cyn gosod y garreg sylfaen ar gyfer
ELIAS, JOHN (1774 - 1841), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd . Bu ei briod farw 2 Ebrill 1828. Ymhen dwy flynedd priododd weddw Syr John Bulkeley, Presaddfed, Bodedern; ei henw morwynol oedd Ann Williams o Aberffraw, merch o amgylchiadau cyffredin. Symudodd wedi hyn i'r Fron, Llangefni, ac yno y bu farw 8 Mehefin 1841. Claddwyd ef 15 Mehefin yn Llanfaes, ger Beaumaris. Fel pregethwr, efe oedd y mwyaf poblogaidd a nerthol yn ei ddydd yng Nghymru. Meddai
ELLIS family Bron y Foel, Ystumllyn, Ynyscynhaearn ), ferch Ellis Wynn ap Robert, Rhwng-y-ddwyryd. Griffith a Margaret oedd enwau rhieni Thomas Ellis (bu farw 1673), rheithor Dolgellau, a Dr. John Ellis (bu farw 15 Hydref 1693), canghellor Llanelwy. Trwy ei wraig, Dorothy, ferch John Wynn ab Humphrey, Cesailgyfarch, cafodd Owen Ellis I lawer o blant; yn eu plith yr oedd ELLIS ELLIS (bu farw 1631), Ystumllyn, a Robert Ellis (bu farw 8 Ebrill 1688
ELLIS, JOHN GRIFFITH (1723/4 - 1805), pregethwr Meth. arolygwr y seiadau, ac, fel y cyfryw, anfonodd adroddiad i Howel Harris o Benllech, 20 Ebrill 1748, ond mewn ôl nodyn, dywedir na fyddai yn sasiwn Caerfyrddin y mis Mai canlynol - awgrym bod rhywbeth o'i le. Credir i Ellis gael ei ddisgyblu gan Harris yng Ngorffennaf 1749. Ond yr oedd yn bresennol gyda William Griffith o Gefn Amwlch yn y Garth, Brycheiniog, yn Nhachwedd 1748, a bu'n pregethu yno bob nos
ELLIS, ROBERT (1805 - 1872), clochydd Llanllyfni ei ddiddordeb i brydyddiaeth, canys yr oedd hefyd yn gerddor; ef a arweiniai gerddorfa eglwys Llanllyfni. Bu farw 14 Ebrill 1872, wedi gwasnaethu mewn 2,556 o angladdau.
ELLIS, ROBERT MORTON STANLEY (1898 - 1966), gweinidog (MC) ac awdur Ganwyd 11 Ebrill 1898 mewn bwthyn bychan ar lan y môr rhwng y Gronant a Phrestatyn, Fflint, mab John Edward ac Emma Ellis. Mudodd ei rieni i Birmingham, ac oddi yno i'r Wyddgrug, ac i Ddinbych, gan lanio yn y diwedd (1905) yng Nglanaman, Sir Gaerfyrddin. Gadawodd ysgol y Garnant pan oedd yn 12 mlwydd oed, a dechreuodd weithio mewn siop, yna mewn glofa ac wedi hynny mewn gwaith tun. Magwyd ef yn
ELLIS, ROWLAND (1650 - 1731), Crynwr ynddo. Ar 16 Hydref 1686 hwyliodd Ellis a'i fab Rowland a thua 100 o gymdogion o Milford Haven. Cyraeddasant Philadelphia ym mis Ebrill 1687, ac ymsefydlodd Ellis yn Bryn Mawr (Lower Merion wedi hynny). Wedi gorffen trefniadau i wneud hwn yn gartref newydd iddo dychwelodd i Gymru yn 1688, ac ymhen peth amser aeth yn ôl i Pennsylvania gydag aelodau eraill ei deulu. Gan ei fod yn ddyn o allu, wedi cael
ELLIS, ROWLAND (1841 - 1911), esgob Ganwyd 24 Ebrill 1841, mab Thomas Ellis, llawfeddyg, Caerwys. Addysgwyd ef yn ysgol ramadeg Rhuthyn a Choleg Iesu, Rhydychen, lle y graddiodd yn 1863. Daeth yn gurad Gresford, 1864, ficer Gwersyllt, 1868, a ficer yr Wyddgrug, 1872. Rhwng 1873 a 1884 gweithredodd fel deon gwlad yr Wyddgrug. Yn y cyfnod hwn ymwelai yn aml â W. E. Gladstone yng nghastell Penarlâg. Priododd yn 1869 Margaret Elizabeth

Search results

169 - 180 of 960 for "Ebrill"