Dictionary of Welsh Biography

LEWIS GLYN COTHI (fl. 1447-86), un o feirdd pennaf y 15fed ganrif waith yn ei law ei hun, a dengys ei lawysgrifau ei fod yn hyddysg mewn herodraeth. Ysgrifennodd rai colofnau yn 'Llyfr Coch Hergest,' a dywedir mai ef a ysgrifennodd y rhan fwyaf o 'Lyfr Gwyn Hergest,' a gollwyd mewn tân yng ngweithdy llyfr-rwymwr yn Llundain yn gynnar yn y 19eg ganrif. Erys tua 230 o gywyddau ac awdlau a briodolir iddo. Cyhoeddwyd 154 ohonynt yn Gwaith Lewis Glyn Cothi gan Gymdeithas
LEWIS, DAVID JOHN (Lewis Tymbl; 1879 - 1947), gweinidog (A), pregethwr a darlithiwr poblogaidd yno. Y prifathro ar y pryd oedd John Davies o'r Felin-foel, disgyblwr llym, a ddilynasai Robert Bryan yn 1883. Yr ôl yr erthygl honno bu Bryan yn ysgolfeistr yn yr Hendy-gwyn ar Daf, ond cyfeiriad post ysgol Hermon oedd hwnnw. Pwysicach na'r ysgol hon yn natblygiad y pregethwr oedd dylanwad Ysgol Sul Brynmyrnach. Yn 14 oed prentisiwyd ef yn deiliwr gyda Dafydd Jones, Brynawel, Hermon. Yr oedd yn un
LEWIS, DAVID MORGAN (1851 - 1937), athro mewn anianeg a phregethwr Ganwyd 27 Medi yn Henllan, fferm fechan rhwng Eglwyswrw a Felindre, gogledd Penfro, yn hynaf o bum plentyn Evan Lewis (1813 - 1896), gweinidog eglwys Annibynnol Brynberian, a'i briod, Catherine Morgan, o blwyf Llangan, ger Tŷ-gwyn-ar-Daf, a chwaer i William Morgan, athro yng Ngholeg Caerfyrddin. Cafodd ei addysg gynnar yn ysgol Palmer, Aberteifi, ac yng Ngholeg Presbyteraidd Caerfyrddin. Yn 1872
LEWIS, JANET ELLEN (1900 - 1979), nofelydd, bardd a newyddiadurwr darlun byw o'r lle a'r cyfnod, ac mae ei naws agosatoch yn deillio o'r ffaith mai Lucy Gwyn, merch wyth oed lawn dychymyg, sydd yn llywio'r naratif. Cyflëir safbwynt y ferch fach yn gywir ac mewn iaith hardd, ac efallai mai hyn sydd yn gyfrifol am apêl eang y nofel, gyda'i naws hiraethus a'i darluniau o brofiadau synhwyrus plentyndod. Llyfr am fyd natur yw hwn hefyd, yn debyg i farddoniaeth Eiluned
LEWIS, THOMAS (1859 - 1929) Cameroons, Congo, cenhadwr gyda'r Bedyddwyr Ganwyd ger Hendy-gwyn, Sir Gaerfyrddin, 13 Hydref 1859, yn fab i William Lewis, gof a Bedyddiwr selog. Yn 1871 bedyddiwyd ef a'i dderbyn yn aelod o Nazareth, Eglwys y Bedyddwyr, Hendy-gwyn. Am beth amser, bu'n gweithio yn efail ei dad, ond enynnwyd ynddo sêl genhadol wedi clywed am hanes William Carey, a chymhellwyd ef i ddechrau pregethu. Bu'n ddisgybl i'r Parch. John Evans yn ysgol ramadeg
LLAWDDEN (fl. 1450), cywyddwr Brodor o Lwchwr ydoedd, fel y dengys ei gywydd i Ieuan Gwyn ap Gwilym Fwyaf, ond adnabyddid ef fel ' Llawdden o Fachynlleth.' Canai yn bennaf i deuluoedd Thomas ap Rosier o Hergest, a Phylip ap Rhys a Maredudd Fychan o Faelienydd. Daeth i'r amlwg yn eisteddfod Caerfyrddin, 1451, am gyhuddo Gruffydd ap Nicolas o dderbyn gwobr am roi'r gadair i Ddafydd ab Edmwnd. Ceir ei waith yn llawysgrifau'r
LLOYD family Bodidris, dros y sir yn 1585. Mynnai rhai yn 1574 fod Syr Evan yn Babydd, eithr ni bu i ymdrechion cryfion Richard Gwyn (bu farw 1584) lwyddo i'w gael i 'gymodi' mewn modd agored â Rhufain, ac yn 1578 bu'n aelod o gomisiwn i ddiwreiddio pabyddiaeth yn swyddi Dinbych a'r Fflint. Bu'n ymladd yn yr Iseldiroedd o dan iarll Leicester, fe'i gwnaethpwyd yn farchog ar faes y gad, a bu farw yn Llundain (11 Mawrth 1586
LLOYD family Maesyfelin, fargyfreithiwr ar 3 Tachwedd 1608. Priododd Mary, ferch John Gwyn Stedman, Strata Florida, a bu iddynt dri mab a chwe merch. Yr oedd yn atwrnai'r brenin yng Nghymru a'r goror, 1614-1622, dewiswyd ef yn aelod o gyngor y goror ar 3 Rhagfyr 1614, a gwnaethpwyd ef yn farchog ar 7 Ebrill 1622. Bu'n gofiadur Aberhonddu, 1617-1636, is-farnwr cylchdaith Caer, 1622-1636, a phrif farnwr cylchdaith Brycheiniog, 1636-1645
LLOYD, DAVID MYRDDIN (1909 - 1981), llyfrgellydd ac ysgolhaig Cymraeg , Emynau a cherddi Islwyn Lloyd (Abertawe, 1977). Yr oedd Islwyn Lloyd (1916-1974) yn athro ysgol diwylliedig ac fel Myrddin yn genedlaetholwr pybyr er i'w heddychiaeth gael ei ysigo gan y rhyfeloedd a ddilynodd Ryfel Byd II. Gweler y rhagymadrodd onest a chytbwys i'r gyfrol, a hefyd werthfawrogiad J. Gwyn Griffiths o gyfraniad Islwyn Lloyd yn Y Goleuad 4 Medi 1974. Bu Myrddin Lloyd yn is-ysgrifennydd y
LLOYD, DAVID TECWYN (1914 - 1992), beirniad llenyddol, llenor, addysgydd Meredydd Evans a Gwyn Erfyl. Yn ystod ei amser yng Ngholeg Harlech, treuliodd gyfnod Sabothol yn astudio yn Rhufain; yn ystod y cyfnod hwn, Hydref 1951 hyd Fehefin 1952, ymchwiliodd i hanes y Cymry hynny oedd yn Wrthddiwygwyr Pabyddol, pobl fel Morus Clynnog a Gruffudd Robert, Milan. Yn ystod ei arhosiad yn yr Eidal, cyfarfu â'r Pab Pius XII, a bu ar ymweliad â sefydliadau addysgol yn Sienna, Fflorens
LLOYD, JOHN (1885 - 1964), ysgolfeistr, awdur a hanesydd lleol Ganwyd 11 Gorffennaf 1885 yn Nhy Gwyn y Gamlas, Ynys, Talsarnau, Meirionnydd, yn seithfed plentyn i Evan Lloyd, ffermwr, a'i wraig Catrin (ganwyd Jones). Addysgwyd ef yn ysgol fwrdd Talsarnau; ysgol ganolradd Abermo; ysgol ramadeg Wigan (am flwyddyn yn unig) a Choleg Prifysgol Cymru, Aberystwyth (B.A., 1906 gydag anrhydedd yn yr ail ddosbarth yn y Gymraeg; M.A., 1911). Bu'n athro yn ei hen ysgol
LLOYD, OWEN MORGAN (1910 - 1980), gweinidog a bardd . Cyfrannodd at fywyd cymdeithasol a diwylliannol Coleg Prifysgol Gogledd Cymru, gan gynnwys chwaraeon, ac enillodd gadeiriau Eisteddfod Myfyrwyr Bangor a'r Eisteddfod Ryng-golegol. Tra'n fyfyriwr cyfarfu â Gwyneth Jones (1912-2000) o Lanrug a phriododd y ddau yn 1938. Ganwyd iddynt dri o blant, Gwyn, Rhys a Nest. Yn 1935 ordeiniwyd O. M. Lloyd yn weinidog ar gapeli'r Annibynwyr yn Rhoslan a Llanystumdwy, ac

Search results

133 - 144 of 243 for "Gwyn"