Dictionary of Welsh Biography

JONES, JOHN DAVID RHEINALLT (1884 - 1953), dyngarwr, sefydlydd a chyfarwyddwr South African Institute of Race Relations 1952. Yr oedd cyfraniad Rheinallt Jones tuag at greu gwell cyfathrach rhwng y du a'r gwyn yn un tra nodedig. Yn 1944 bu farw ei wraig Edith Beatrice (ganwyd Barton) a briododd yn 1910. Priododd (2) Helen Clare Norfolk Francis (ganwyd Verley) yn 1947. Bu farw 30 Ionawr 1953 a chladdwyd ei weddillion yn amlosgfa Braamfontein.
JONES, JOHN EVANS (1839 - 1893), newyddiadurwr Caernarvon and Denbigh Herald yng Nghaernarfon, a phan fu farw John James Hughes ('Alfardd'), golygydd Yr Herald Cymraeg, yn 1875, rhoddwyd gofal y papur hwnnw arno hefyd, ond ymneilltuodd o'r ofalaeth honno yn 1879. Bu am dymor hefyd yn golygu Y Darlunydd, cyhoeddiad misol o'r un swyddfa, ac yn ysgrifennu iddo dan y ffugenw ' Y Cwilsyn Gwyn.' Ysgrifennodd gyfres o ysgrifau i blant i Trysorfa y Plant, dan
JONES, MORGAN (1717? - 1780) Cefnarthen, gweinidog Annibynnol Ganwyd yn Tŷ-gwyn, Cefnarthen - yn 1717, fel y tybir. Preswyliai ar ei dir ei hun yn Tŷ-gwyn. Gwasnaethai gyda gweinidogion eraill yn urddiad John Davies yng Nghefnarthen, Awst 1768. Ni wyddys a oedd yn weinidog ordeiniedig neu wedi ei godi i bregethu yn ei eglwys cyn 1771, eithr gwyddys iddo fod yn weinidog Cefnarthen a Pentre-tŷ-gwyn, 1771-80. Derbyniodd rodd oddi wrth y Bwrdd Presbyteraidd yn
JONES, ROBERT (1560 - 1615), offeiriad o urdd yr Ieswitiaid a phennaeth yr Ieswitiaid Seisnig o 1609 hyd 1613, ganwyd 1560, ger Y Waun, sir Ddinbych - yng Nghroesoswallt, medd adroddiad arall. Dichon ei fod yn ddisgybl i'r merthyr Richard Gwyn, ac yn sicr adwaenai deulu Edwardes, Plas Newydd, Y Waun, oblegid gyda Richard a Francis Edwardes y cyrhaeddodd Rheims, 20 Awst 1581; a chyda'r cyntaf y daeth i goleg y Saeson yn Rhufain ar 6 Tachwedd 1582. Ymhen
JONES, ROBERT TUDUR (1921 - 1998), diwinydd, hanesydd eglwysig, a ffigur cyhoeddus Ganwyd Tudur Jones yn fab i Thomas Jones ac Elizabeth Jane (neé) Williams yn Nhyddyn Gwyn, Llanystumdwy, Eifionydd, Sir Gaernarfon, 28 Mehefin 1921. Nyrs oedd y fam a gweithiwr rheilffordd oedd y tad, ac yn y Rhyl, Sir y Fflint, y cafodd Tudur Jones, ei chwaer a'i frawd, eu magu. Annibynwyr selog oedd y teulu, ac yng nghapel Carmel, o dan weinidogaeth y Parchg T. Ogwen Griffith, y byddent yn
JONES, SARAH RHIANNON DAVIES (1921 - 2014), awdur a darlithydd yr awdur iddi ysgrifennu'r nofel yn sgil bygythiad Gwynfor Evans i ymprydio dros sianel deledu Gymraeg. Yn 1985 cyhoeddwyd Dyddiadur Mari Gwyn, nofel a osodwyd yng nghanol yr erledigaeth ar Gatholigion yng nghyfnod Elizabeth 1 ac sy'n dilyn hynt yr awdur a'r diwinydd Robert Gwyn. Yna yn dilyn methiant yr ymgyrch dros ddatganoli yn 1979, ysgogwyd Rhiannon Davies Jones i greu'r drioleg nodedig Cribau
JONES, THOMAS (1910 - 1972), ysgolhaig Cymraeg bennaf yn y cyfieithiad Saesneg a baratowyd ganddo ef a'i gydweithwr Gwyn Jones yn 1948 ac a ailgyhoeddwyd droeon wedyn. Yng nghudd i raddau o dan y cyfieithiad hwn y mae llawer o waith testunol arloesol gan Thomas Jones. Arweiniodd ei astudiaeth o'r chwedlau i drafodaethau eraill ar lên gwerin a llenyddiaeth Arthuraidd. Yr oedd gan Thomas Jones lawer o ddiddordebau ysgolheigaidd eraill, megis yr
JONES, THOMAS GWYNN (1871 - 1949), bardd ac un o lenorion mwyaf amlochrog Cymru, newyddiadurwr, cofiannydd, darlithiwr, ysgolhaig, athro, cyfieithydd Ganwyd yn y Gwyndy Uchaf, Betws yn Rhos, Sir Ddinbych, 10 Hydref 1871, yn blentyn hynaf Isaac Jones a Jane, ei wraig. Ffermwr oedd Isaac Jones; yr oedd hefyd yn bregethwr cynorthwyol gyda'r Methodistiaid Calfinaidd ac yn fardd a llenor. Thomas oedd unig enw bedydd T.G. J.; dechreuodd ychwanegu Gwynn (oddi wrth Gwyndy) tua 1890, pryd y galwai ef ei hun Gwyn(n)vre ap Iwan (weithiau ap Isac), ymysg
JONES, THOMAS IVOR (1896 - 1969), cyfreithiwr yn Llundain a Chymro gwlatgar Ganwyd 13 Gorffennaf 1896, yng Nghaer-gai, Llanuwchllyn, Meirionnydd, y seithfed o blant John Morris Jones a'i briod Jane (ganwyd Jones, yng Nghefn-gwyn, Llanuwchllyn). Cafodd ei addysg yn ysgol y pentref, Llanuwchllyn, yn ysgol sir y Bala, ac yn ysgol sir Tywyn a oedd y pryd hynny'n denu disgyblion o gylch eang. Yr oedd hefyd yn dra dyledus i Owen Ellis, gweinidog (MC) Llanuwchllyn, a'i wraig
JONES, WILLIAM SAMUEL (Wil Sam; 1920 - 2007), dramodydd Ganwyd Wil Sam ar 28 Mai 1920 yn Belle Vue, Llanystumdwy, yr ieuengaf o ddau fab Gabriel Jones, morwr, a'i wraig Ann (ganwyd Owen). Daeth ei frawd Elis Gwyn (1918-1999) yn adnabyddus fel arlunydd ac awdur, a bu'n cydweithio'n agos â Wil Sam ym maes y ddrama. Bu farw eu tad mewn damwain ar y môr ym 1939. Cafodd Wil Sam ei addysg ffurfiol yn Ysgol Eglwys Llanystumdwy ac Ysgol Sir Porthmadog, ond
KOTSCHNIG, ELINED PRYS (1895 - 1983), seicdreiddydd a heddychwraig hefyd yn cynnwys Mary Ellis a Gladys Thomas) wrth iddynt gyflwyno'r ddeiseb i Arlywydd yr Unol Daleithiau, Calvin Coolidge, yn y Ty Gwyn cyn teithio i'r arfordir gorllewinol ac yn ôl. Erbyn diwedd Mawrth 1924, roedd y deisebwyr yn ôl ym Mhrydain, ac Elined yn defnyddio'i llais i hyrwyddo achos Cynghrair y Cenhedloedd. Drwy'r Cynghrair yn unig y gellid herio'r perygl y codai rhyfel arall, â'i adnoddau
LANGFORD family Drefalun, , iarll Penfro. Ymddiddorai ef yn hen lenyddiaeth Cymru a chopïodd lawysgrifau megis ' Llyfr Gwyn Rhydderch ' yn 1573, gan gynnwys darnau a gollwyd wedyn o'r llyfr hwnnw. Ychydig o'i waith a gadwyd. Gall fod rhannau o Peniarth MS 283 (achau) yn ei law, ond mewn copiau eraill y cadwyd y manion gramadegol (Peniarth MS 169, Hafod 24), a'r hen englynion (Peniarth MS 111) a roes ef ar glawr. O'i wraig gyntaf

Search results

121 - 132 of 243 for "Gwyn"