Dictionary of Welsh Biography

DAVIES, EVAN (1842 - 1919), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, a llenor , lle y bu weddill ei oes. Bu'n llywydd cymdeithasfa'r Gogledd yn 1914; ond ei brif nodwedd oedd ei ddiwydrwydd fel llenor. Am fwy na 30 mlynedd, golygodd Y Lladmerydd gyda John Morgan Jones o Gaerdydd. Ef a olygodd weithiau 'Tafolog' (Richard Davies) ac a sgrifennodd gofiannau Dafydd Dafis, Cywarch, a Joseph Thomas, Carno, heblaw nifer o fân lyfrau crefyddol a rhyw gymaint o brydyddiaeth. Bu farw 10
DAVIES, GRIFFITH (1788 - 1855), mathemategwr Ganwyd 5 Rhagfyr 1788 yn y Ty Croes, Llandwrog, mab Owen Dafydd a Mary Williams. Ysgol Sul ac ysgol ddydd Gymraeg ym Mrynrodyn, a thymor neu ddau mewn ysgol Saesneg yn Llanwnda, fu ei foddion addysg, gyda meithrinfa dda ar aelwyd ei rieni. Oherwydd yr amgylchiadau gwasgedig yn niwedd y 18fed ganrif bu'n rhaid arno droi allan yn gynnar i weithio, gyda ffermwyr i ddechrau, ac yn chwarel y Cilgwyn
DAVIES, GWILYM PRYS (1923 - 2017), cyfreithiwr, gwleidydd ac ymgyrchydd iaith a'r Swyddfa Gymreig, a bu Gwilym Prys Davies yn gryn boendod iddynt yn y 1980au. Aeth ati i ystyried deddf newydd ar gyfer yr iaith Gymraeg, a lluniodd bamffled ar y pwnc yn 1984. Bu'n eithriadol o brysur rhwng 1983 hyd 1987 yn cydweithio gyda Dafydd Wigley a charedigion eraill yr iaith. Daeth ychydig obaith, yn ei dyb ef, pan ddaeth Peter Walker yn lle Nicholas Edwards, i gydweithio gyda Wyn
DAVIES, HUGH (1739 - 1821), offeiriad, ac awdur Welsh Botanology , William Bingley, Lewis Weston Dillwyn, a Samuel Goodenough yn eu plith; yn yr un llawysgrif y mae llythyrau oddi wrth William Owen (-Pughe), David Thomas ('Dafydd Ddu Eryri'), etc. Ceir llythyrau a anfonodd Davies at Thomas Pennant, John Williams (Treffos, sir Fôn), a William Owen (-Pughe) yn NLW MS 2594E, NLW MS 13221E, NLW MS 13222C, NLW MS 13223C, NLW MS 13224B, a NLW MS 14350A. Anfonodd erthygl
DAVIES, HUMFFREY (fl. 1600?-64?), bardd Fe'i disgrifir weithiau yn glochydd ac weithiau'n glerc y plwyf, sef clerc yr eglwys. Un o'r straeon mwyaf adnabyddus amdano yw honno am Wiliam Phylip, yn canu ei 'Cywydd y Bedd' ar ôl ymweld â bedd Wmffre Dafydd ab Ifan; y mae'n bosibl, fodd bynnag, i'r bardd o Lanbrynmair oroesi'r bardd o Ardudwy, a fu farw yn 1669. Yn ei Montgomeryshire worthies, y mae Richard Williams yn dyfynnu'r cofnod hwn
DAVIES, HUMPHREY (d. 1635), ficer Darywain, a chopïydd llawysgrifau Cymraeg Mab Dafydd ap Gruffudd o gyffiniau Harlech. Dywedir iddo fod yn rheithor Llanfyllin am rai misoedd yn 1571, ac iddo fyned oddi yno i astudio yng Nghaergrawnt. Ymddengys i'w yrfa yno gael ei chymysgu ag eiddo gwr o'r un enw o Leamington Hastings yn y llyfrau ar raddedigion Caergrawnt. A barnu oddi wrth ddistawrwydd y beirdd ar y pwnc, ni chymerth radd yno. Bu'n ficer Darywain o 1577 hyd ei farw yn
DAVIES, IDRIS (1905 - 1953), glöwr, ysgolfeistr a bardd Eingl-Gymreig Aberystwyth. Yn nes ymlaen, darganfuwyd rhagor o'i gerddi anghyhoeddedig a'r rhan fwyaf o'i ryddiaith: nofel heb ei gorffen, traethodau, nodiadau darlithiau a rhai o'i lythyrau. Ymddangosodd peth o'r deunydd diweddar hwn yn The collected poems of Idris Davies (1972), [ Dafydd Johnston, The Complete Poems of Idris Davies (1994)], Islwyn Jenkins, Idris Davies (Writers of Wales; 1972), ac Argo Record No. ZPL
DAVIES, JAMES EIRIAN (1918 - 1998), bardd a gweinidog Ganwyd Eirian Davies ar 28 Mai 1918 yn fab i Rachel a Dafydd Davies, y ddau yn enedigol o Frechfa, ond wedi cartrefu yn y Llain, Nantgaredig. Daeth ei dad yn arweinydd ym myd crefydd a'i ethol yn flaenor yng nghapel y Presbyteriaid. Addysgwyd Eirian yn ysgol gynradd Nantgaredig ac Ysgol Ramadeg y Frenhines Elizabeth, Caerfyrddin. Bu'r drychineb o golli ei frawd Emrys, a foddodd pan oedd y ddau'n
DAVIES, JENKIN (1798 - 1842), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd Ganwyd yn Tirgwyn gerllaw Pensarn, Ceredigion, 24 Mehefin 1798, yn fab i Evan Davies, cynghorwr a oedd yn un o gefnogwyr cryfaf ordeiniad 1811. Bu mewn ysgolion yn Llwyn Dafydd, Aberteifi, a'r Ceinewydd, a chymerodd fferm Synod Uchaf. Dechreuodd bregethu yn 1825, y flwyddyn y bu farw ei dad ysbrydol Ebenezer Morris, a syrthiodd arolygiaeth seiadau cylch Twrgwyn i bob pwrpas ar ei ysgwyddau ef. Yn
DAVIES, JOHN (1652 - post 1716) Rhiwlas, achyddwr Yn ôl Archæologia Cambrensis, 1888, 51, ganwyd John Davies ar y 10 Hydref 1652. Yr oedd yn fab i Edward Davies o'r Rhiwlas (20 Chwefror 1618 - 14 Mawrth 1680) a Margaret, unig ferch William Llwyd ap Rowland o Goed y Rhygyn yn Nhrawsfynydd. (Gweler Peniarth MS 145 (71), Powys Fadog, iv, 353, Display of Heraldry, 47.) Ei daid oedd Dafydd ab Edward ap Dafydd ab Ieuan o'r Rhiwlas a'i nain Gwen
DAVIES, JOHN (c. 1567 - 1644), un o ysgolheigion mwyaf Cymru Ganwyd ym mhlwyf Llanferres yn sir Ddinbych, yn fab Dafydd ap Sion ap Rhys, gwehydd (meddir) wrth ei alwedigaeth, a'i wraig Elsbeth ferch Lewis ap Dafydd Llwyd; yr oedd ganddo dair chwaer, Jane, Catrin, a Gwen. Prin iawn yw'r hanes amdano cyn iddo fynd i Fallwyd. Dywedir iddo dreulio pedair blynedd yng Ngholeg Iesu, Rhydychen, a graddio'n B.A. yno ar 16 Mawrth 1593-4. Gwyddys oddi wrth un o'i
DAVIES, JOHN (d. 1694) Nannau,, bardd teulu Dywedir ei eni yn y Pandy, Llanuwchllyn, a thybir iddo fyw am gyfnod yn Tŷ'n-y-ffridd. Awgryma Evan Roberts, Llandderfel (Seren y Bala, 29 Tachwedd 1950), mai efe a gyfansoddodd yr alaw a elwid gynt yn ' Dafydd y Garreg Las ' ('Pant corlan yr ŵyn ' yw ei henw erbyn hyn); os felly, y mae'n debyg ei fod yn delynor hefyd. Y mae'n bwysig am ei fod ymhlith y to diwethaf o'r beirdd a noddid gan

Search results

133 - 144 of 566 for "Dafydd"