Dictionary of Welsh Biography

PHYLIP family, beirdd i eraill o'r teulu. Canodd hefyd i aelodau teulu Ellis, Ystumllyn a Bronyfoel, Eifionydd, yn enwedig i Owain Ellis a Marged Elis; yng nghyfres Ystumllyn y mae'r faled - 'Hiraeth y Bardd am Ystumllyn' (gweler Caniadau yn y Mesurau Rhyddion). Gwelir cân arall yn yr un mesur yn Blodeugerdd, 1759 - 'Dirifau'r Coler Du.' Y mae yn Peniarth MS 245 'Cân Gwirod neu Wyl Fair' y dywedir mai Gruffydd Phylip
PIERCE, ELLIS (Elis o'r Nant; 1841 - 1912), awdur rhamantau hanesyddol a llyfrwerthwr fam a'r plant i dyddyn Tanybwlch yn yr un plwyf. Cyn hynny buasai raid i'r bachgen gymryd ei ran yng ngorchwylion dwy fferm fynyddig o ryw saith ugain cyfer yr un, ond y gaeaf wedi marw ei dad cafodd fyned i ysgol David Williams ym Mhenmachno, a bu yno am dair blynedd. Ym mis Mai 1854 cafodd salwch trwm a'i cadwodd yn orweiddiog am bum mlynedd ac a'i gadawodd gyda choes grwca. Yn ystod y cyfnod hwn
PIERCE, THOMAS MORDAF (1867? - 1919), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd ac awdur Ganwyd 23 Rhagfyr 1867 (?), yn Abererch, Sir Gaernarfon. Dechreuodd bregethu yn 1886, aeth i ysgol Clynnog yn 1887, ac i Goleg y Bala yn 1888. Bu'n gweinidogaethu yn Llanfairfechan (1891), Llanidloes (1895), a Dolgellau (1910). Priododd ddwywaith. Bu farw 13 Mai 1919 yn Nolgellau. Cyhoeddodd Y Parchedig Humphrey Gwalchmai, y Bugail Cyntaf yng Nghyfundeb y Methodistiaid Calfinaidd. Gyda threm ar
PIOZZI, HESTER LYNCH (1741 - 1821), awdures . Siddons. Treuliodd gryn lawer o'i blynyddoedd olaf yn Bath. Bu farw yn Clifton ar 2 Mai 1821 a'i chladdu yn Nhremeirchion, ei phlwyf ei hun, ar 16 Mai.
PONSONBY, SARAH (1755 - 1831), un o 'Ledis Llangollen' chaniatáu iddynt ymadael ar 9 Mai 1778. Hwyliodd y ddwy i Aberdaugleddau, a theithio wedyn i ogledd Cymru, gan ymgartrefu yn y diwedd yn 1780 yn Llangollen mewn bwthyn o'r enw Plas Newydd. Daeth Mary Carryl atynt yn fuan wedyn a'u gwasanaethu'n ffyddlon tan ei marwolaeth yn 1809. Cyfeiriai pobl leol atynt fel 'y ledis', a daethant yn adnabyddus fel 'The Ladies of Llangollen'. Yn ystod eu hoes ystyrid y
POWEL, DAVID (c.1540 - 1598), clerigwr a hanesydd anhysbys yn Rhydychen, ond pan sefydlwyd Coleg Iesu yno (1571) mudodd i hwnnw, a bernir (Hardy, Jesus College, 41) mai ef oedd y cyntaf i raddio o'r Coleg, 3 Mawrth 1572/3 (graddiodd yn D.D. yn 1583). Eisoes cyn graddio, cafodd ficeriaeth Rhiwabon, 1570 (Thomas, A History of the Diocese of St. Asaph, iii, 286), a ficeriaeth Llanfyllin, 1571 (op. cit., ii, 234); newidiodd Llanfyllin am Feifod yn 1579 (op
POWEL, JOHN (d. 1767), bardd gwlad a gwehydd gydag ef (13 Hydref 1766) yn Llythyrau at Ddafydd Jones o Drefriw (gol. G. J. Williams. Ceir cywyddau eraill o'i waith yn NLW MS 562B a chân rydd yn Cwrtmawr MS 230B. Nid oes unrhyw fanylion ar gael am ei fywyd, ond gwyddys iddo gael ei gladdu ym mynwent eglwys Llansannan ar 7 Mai 1767. Canodd 'Ieuan Brydydd Hir' farwnad iddo, a cheir copi ohoni yn llaw'r bardd yn Panton MS. 2; [gweler hefyd dan D
POWEL, THOMAS (1845 - 1922), ysgolhaig Celteg dewisasai yr olaf, mae'n sicr y buasai ei gyfraniad i wybodau Cymraeg a Cheltig yn fawr ac amryddawn a gwerthfawr. Dewisodd yn hytrach ymroi i'w fyfyrwyr, a da y gwyddent hwy faint eu ffawd o hynny. Cydnabuwyd ei wasanaeth i ysgolheictod Cymraeg gan Brifysgol Cymru â gradd D.Litt. 'er anrhydedd' yn 1921 Bu farw yn Aberystwyth, 16 Mai 1922, a chladdwyd ef ym mynwent y dref ddydd Gwener, 19 Mai.
POWEL, WATCYN (c. 1600 - 1655) Ben-y-fai, Nhir Iarll, gŵr bonheddig, bardd, ac achydd belled ag y gwyddys, nid oes dim o'i waith ar glawr. Priodolir pob math o bethau iddo yn llawysgrifau ' Iolo Morgannwg ' ond gellir barnu mai ffug ydynt bron i gyd. Y mae'n bosibl, er hynny, fod rhai ohonynt wedi eu seilio ar lawysgrifau o'i waith a welsai ' Iolo ' yn Nhir Iarll a'r ardaloedd cylchynol.
POWELL family Nanteos, Llechwedd-dyrus, Y mae'r teulu hwn yn hawlio ei fod yn disgyn o Edwin ap Gronow, Tegeingl. Dywedir mai Dafydd ap Philip ap Hywel oedd yr 'ap Hywel' (Powell) cyntaf a fu'n gysylltiedig â Llechwedd-dyrus, cartref cyntaf y teulu; yn ôl Peniarth MS 156 (gweler West Wales Historical Records, i) yr oedd ei wraig ef yn ferch i John ap Edward o Nanteos. Wyr iddynt hwy oedd Syr THOMAS POWELL, serjeant-at-law (1688), barwn
POWELL, ANNIE (1906 - 1986), athrawes, gwleidydd lleol a maer Comiwnyddol y Rhondda y ddau gapel yn Amlosgfa Glyntaf ar gyfer ei hangladd, roedd cynrychiolwyr blaenllaw Llafur a Phlaid Cymru. Mae'r honiad mai Annie Powell oedd maer Comiwnyddol cyntaf Prydain wedi cael ei gwestiynu: roedd y Comiwnydd Joe Vaughan yn faer Stepney yn 1920, ac roedd Finlay Hart yn 'provost' - safle cyfatebol - Clydebank yn yr Alban. Serch hynny, Annie oedd maer Comiwnyddol cyntaf Cymru, ac yn sicr hi
POWELL, DAVID (d. 1781), Brawd o Urdd S. Ffransis Off. O.S.F. Diamau hefyd mai ef, dan y llythrennau 'D.P.', a gynhyrchodd ddau lyfr arall. Y cyntaf (1764 eto) oedd Sail yr Athrawiaeth Catholic. Yr ail, yn 1776, oedd Allwydd y Nef. O gasgliad D.P. Off., cyfaddasiad o Allwydd Paradwys, 1670, ' John Hughes ' (gweler t. 359 uchod). Dengys Fisher (isod) fod Cymraeg David Powell yn llawer glanach na Chymraeg Allwydd Paradwys.

Search results

1309 - 1320 of 1867 for "Mai"